Page image

G.—7

7

No te2B o nga ra o Hune i runga i ta maua tono Ida homai he inoni ka kiia mai kia maua kaore he moni a te Kawanatanga c kore hoki c taea te homai i etahi atu uioni mo taua Komihana, no muri mai i tera ka tukua atu he kaute rarangi moni, i pau i a maua te nuiiiga o aua moni i te utunga i o maua haereretanga, na tetahi ano o nga Komihana i tuku alu, otira i pera ano te kupu whakahoki mai kihai i whakaaetia. E pouri ana maua kite roa o enei korero ka holia hoki pea koe, otira i whakaaro maua me tuhi katoa kia mohio ai koe c te Kawana ki nga tikanga o ii maua mahinga kia taea ai c koe c te Kawana te whakahaere i etahi ritenga c kitea ana c koe ka tika kia mahia. E whakaaro ana maua i tika ana ikonei kia whakahuatia c maua nga kupu i puta i a te Praihe te Minita mo te taha Maori i'tana tuuuga kite whai korero i roto i te Whare Bunanga i te 2 o nga ra o Hurae kua mahue ake nei. Ikia te Paraihe i rejra kua maha noatu ana tononga atu ki nga Komihana kia whakaaturia mai te wa c laea ai te tuku mai i ta raua ripota,. kihai i whakahokia mai tana patai. Kaore rawa maua c mahara ana ki tetahi patai ki tetahi pukupuka, ranei kia maua, kihai nei i whakahokia atu c maua i reira tonu. E tukua atu ana c maua nga kape o nga pukapuka utu atu i nga pukapuka katoa i tukua mai kia maua i runga i enei mea. I ki hoki a te Paraihe i patai ano ia ki tetahi o nga Komihana kite take i kore ai c tukua mai te repota tuatahi. I te 30 o nga ra o Hune ka whaikorero atu aua Komihana kia te Paraihi kia tukua mai etahi moni hei "whakahaere i taua Komihana. Xi ana mai ate Paraihe ki tana mohio c kore c whakaaetia etahi atu moui etc Whare c kore hoki c tonoa etc Kawanatanga etahi moni hei pera. Katahi ate Paraihe ka pataiai mai i te take i kore ai o tukua atu c maua he kupu whiriwhiri mo tetahi wahi o ta maua mahi. Kiia atu ana c maua kite tukua he kupu pera tera c riro hei whakamate ita maua tino ripoata (whakataunga) whakamutunga—engari ko te whakataunga whakamutunga tera ano c puta a te otinga o nga tino korero katoa i nga Komihana, a era pea c toru marama. Tetahi whakahoki ki tetahi patai mai ano a te Paraihe mo awhea tukua atu ai te ripoata (kupu whapatau) a nga Komihana i mea atu au. " Tera pea c toru marama. Ka haere au ki Akarana ka korero maua ko toku hoa mo te whakaputa i tetahi ripoata poto ma maua, engari kaore au i te pai no te mea era c eke kino ki runga ki ta maua tino whakataunga tuturu. JSfa mo te whakaputa i tetahi ripoata poto kaore c kitea c maua he take c pai ai. kia peratia. Ko ta maua whiriwhiri epa ana ki nga mahi o mua. Ta maua mahi he Kimi i nga take o roto i nga whakaritenga o mua kua pahure noa atu nei, a kaore a maua whakahau penei me te Komihana o te Tai Hauauru ana.whakahaerea tera c takahi te tino whakataunga. Na mo nga moni i pau i te Komihana ki ta maua whakaaro c hara teua i te kupu hei korerotanga ma maua. Itu maua hei Komihana kaore i rungo ite kupu c Ilia ranei nga moni ka pau mo taua mahi. Ko te pau nui o nga moni ma nga pire ena c whakamarama. He nui auo pea kite tiro atu engari he nui tonu hoki no te mahi hei whakapau. Na nga Komihana ano i utu ta raua Heketari, me ta raua kai-tuhituhi Kinga-poto me nga kopikopikotanga o ratou katoa, nga haerenga i runga Tima, i runga Borewe —nga utu hoki o etahi o nga kai-korero me nga ruma, me etahi atu mea huhua hoki o tau ki runga ki nga Komihana i a raua nohanga ki Akarana, ki Poneke, ki Otaki, ki Otautahi (Christohurch), ki Kaiapoi, ki Te Poti (Duuedin), ki Koputai (Port Chalmers), ki Waikouaiti, ki Akaroa, me Aparima (liiverton). Ko te kupu mo nga moni ki ta maua whakaaro ma te Paramrte heoi c kore maua c korero. Mo te ki a Te Paraihe kaore he hua o ta maua mahi —heoi ta maua i nui te uaua o te mahi kua nui hoki nga moni kua pau a c mea ana maua he tere rawa taua ki nei kaore he hua ota maua mahi. Heoi ra ko maua tenei c Te Kawana. Ko o tino Pononga ronga, Ko T. H. Te Mete. Akarana, Akuhata 9, 1880. Ko P. E. Neana.

Eta ma, — Tari Maori, Poneke, Hanuere 10, 1880. I runga i te whakahau a te Minita mo te tana Maori c tono atu ana ahau ki a korua kia tukua mai tetahi kupu kua pewhea ranei te ahua o ta korua mahi i te Komihana mo te Waipounamu i muri i ta korua kitenga i a ia i era wiki no aatu ra. E hiahia ana a Te Paraihe kia ki atu au kite kore c marama mai tetahi kupu mo nga mahi. a te Komihana c kitea ai he ra tata hei otinga —tera c whakaarohia nuitia c Te Kawanatanga te whakamutu o te Komihana. Heoi naku, Xi a te Mete, Kia a te Neana, Na te Brim, Poneke. Heketari.

Eta, — , Poneke, Hanuere 20, 1880. Kua tae mai te reta a Te Buihi tono mai kia tukua atu c mana tetahi kupu whakaatu i te rnahi a te Komihana o te Waipounamu o muri iho o to tatou kitenga i era wiki noa atu ra. Ta rnaua kupu tenei i muri iho i tana kitenga o tatou kua tango maua i etahi korero nui ia te Make, ia Ta Hori Kerei, me te Matara. Tetahi kupu ano a maua he whakaatu atu ki a koe ko ta maua Komihana i whakaarohia nei kia tv ki Akaroa me te Poti (Dunedin), na etahi take huhua nana i roa ai. Ko tetahi o aua take lie kore kaore c ahei a Taiaroa raua ko Tainui kite haere kite Komihana ki aua kainga kia mutu ra ano te Paremete—Tetahi hoki ko to ratou roia ko to nga Maori i te raruraru ke i roto i te Hupirimi Kooti i taua takiwa kaore i kaha kite tahuri ki tana mahi. I te tono a Taiaroa raua ko ta ratou roia kia nekehia to Komihana mo Akaroa me To Poti (Dunedin). hei muri o te Kirihimete whakaaetia ana c maua. Kua whakaritea hei tera Pepuere hei te 20 o nga rate tunga o te Komikana ki Akaroa ; koi na hoki te panui c mau ana i roto ite Kahili o Niw Tireni, No. 43, Tihema 10, 1370. Kaore maua c mohio ki tetahi take c whakaroangia ai te mahi a te Komihana.