TE INGOA NEI AOTEAROA

Toa Takitini, Issue 99, 1 November 1929, Page 1917

TE INGOA NEI AOTEAROA

He mea whakamiharo te ngahau mai o nga matauranga o te Motu, e hau nei i nga Pepa, a ratou wananga mo te Ingoa nei mo Aotearoa, waka o Turi, tupuna o nga iwi o te Taihauauru ki Taranaki. Kua roa te wa o enei korero e matakingia ana e te tokomaha. Ko te iwi nona te waka o tenei ingoa o Aotearoa kei te man ki nga korero tuku iho a ona tupuna, e kore e rereke. Ko te whare o aku tupuna, ara a Aotearoa e tu nei i WeriWeri, no te tau 1859 te whakaarahanga tuatahi. 1884 „ „ tuarua. 1898 „ „ tuatoru 1926 „ „ tuawha. No reira kaore he korero raupatu a nga matauranga o te Motu mo tenei Ingoa i te wa e ora ana te tangata. No nga tau tata kua taha ake nei, ka tae tinana ahau ki Rangiatea Motu “Raetea” takiwa ki Tahiti. Kotahi tonu te korero a nga kaumatua i tupono atu ai ahau, ara mo Turi, me tona waka me Aotearoa. I arahina ahau kia kite i te Papa-kainga o Turi, mete nui noa atu o nga korero i korerotia ki au. He maha nga korero mo te “Taha-roa o Raeatea,” whanga roa o Rangiatea—Te Tai o Marama,—Tapu-Tapu-Atea Opoa Tevai-a-Tufi-Langi, ara te wai ma Tuhirangi, me te nui atu. Kaore i rereke nga korero i rongo ai ahau i Rangiatea i nga korero a oku tupuna o Ngatiruanui, o Ngarauru, mo Aotearoa. ua whariki korerotia enei ahua korero, engari ko te mea hei KIMI ma tatou ko tenei: KEI WHEA TE TUTURUTANGA 0 HAWAIKI I TE AO NEI? Kua kimihia e te pakeha e te iwi mohio kaore ano hoki kia kitea e ratou. Kua riro hoki o taua matauranga kite kimi, kaore ano he kupu mai, he whakaatu mai renei kua kitea a Hawaiki, te taha i tupu mai ai taua te MaoriNo reira e nga Matauranga kia ora koutou me nga Etita Oriwa T. Haddon, Patea 20/10/29