191. HE TANGI MO TE OHONGA, Na Rore.

Toa Takitini, Issue 94, 1 June 1929, Page 1018 (Supplement)

191. HE TANGI MO TE OHONGA, Na Rore.

(Ngati-Tuwharetoa). Na Paora Rokino, na Ngamotu Wiremu nga kupu, nga whakamarama. No te 21 o Tihema, 1928, i Waipahihi, Taupo, ka korerotia mai e nga kaumatua nei etahi o nga waiata a to raua tipuna a Rore. Ko Rore no te wa kai tangata, engari i rokohanga mai e te wa o te whakapono nei. Nana tera waiata, “Kaore te aroha kite kororia tapu,” no tona wa i urn ai kite whakapono. Otira he urn awangawanga; he wa ka koingo kite wa maori tuturu kua rohea ra ki muri, a ka puta i roto i ana waiata.

He waiata tenei na Rore mo Te Ohonga, he mokopuna nana, ko Te Aro-karaka tetahi o ona ingoa. Ko te tama a Rore, ko Tokoahu, i haere kite whakahoki i tetahi wahine, he korako, no Ngati-Awa ki Taranaki. He wahine tera i riro taurekareka mai i a Rore, ka whakatipuria ei ia. Ka pakeke, ka whakamoea e Rore ki ana mokopuna; kaore era i pai. Na ka whakahokia e Tokoahu, na Ngati-Awa te tono mai. Ka pupuri a Rore i a Tokoahu mo tana mokopuna te take, kei whai ite lira. Kaore a Tokoahu i rongo, haere tonu. Na mate koeo atu ana a Te Aro-karaka ki Taranaki; koia te tangi nei. Kaore te mamae kai kinikini ana Te tau o taku ate, Me he poko Te Ohonga' E karangatia nei. Nau mai, e Aro, 2 ki konei taua, Kia hoaia atu ko Te Rangimaio. 3 To kauati na ko Ngarueiterangi 4 Hei pana makutu, hei pana korero. E waiho ana koe mo nga nohanga matoru, Ka whakahemo koa kei o tuakana. Ki atu ana au “Nau mai e noho,” Tu ana Tokoahu 5 nga matarae I waho o Taku, 6 i waiho te Waitapu, 7 Te ata kitea atu i tua o Tongairo. Tu ana te puehu nga wai e rere I raro o Rangitikei, 8 e whai ana koe

Te uira 9 waewae kei o matua Kei a Waikirinui, kei a Tohe-matanui,' 6 Kia homai ana nga rakau" o tawhiti; Ohorere pu te mauri, tangi ana te paoro, Whakahoro atu ana ki roto o Wairnea. 12 Kaore he pouri, mei hinga ana koe Kite aroaro ra ote manu' 3 toheroa, E tohu ana, e tama, he papanga kei raro; Ko Te Tua-o-te-rangi' 4 naku itu awatea Nga tai e whati i waho i Otaki. Tena e ”Raha 15 ta tana pokai kura, Whitikitia mai kia man te pupuri. Ehara ko te mea i kawea ai koe, Ko te poroauahi' 6 nei, mehe aha te huanga? Mitimiti kau ana te arero, kapekape kau ana Ka hoki mai ki ahau ra. Tenei o nui naku i mpumou, Ka whiua te uira, ka maka nga kape, Ka whiua Te Wewehi, 17 ka mahue iho nei Ko Mounganui' B ra; o nui, e tama, I haere ai koe na. 'Te OKonga: He mokopuna na Rore, mona ta tangi nei; ko Te Arokaraka tetahi o ona ingoa. 2 Aro: Ko Te Aro-karaka ara, ko Te Ohonga. 3 Te Rangimaio: Ko 10, 4 Ngarueiterangi: He atua. s Tokoahu: Ko te tama a Rore. 6 Taku: Ko Te Kohai-a-Taku, he k urae kei te taha tonga o Waitahanui. Ko te moenga o Te Roro-o-te-rangi. 7 Te Waitapu: Kei Motutere, he wai tapu, he tuahu no mua. B Rangitikei: Ko te awa, ko te takiwa o Rangitikei. 9 Te uira waewae: Mo te ahua oi te tapuae o nga ope whawhai. '°Tohe-matanui: Ko Te Whatanui pea? "Nga rakau o tawhiti: He pu. l2 Waimea: Kei te taha tonga o Manawatu. "Manu toheroa: Mo te pakanga. 14 Te Tuaoterangi: He toa no Ngati-Awa i mate ki Te Pakakutu, kei te taha ki waho o Otaki. ,s ‘Raha: Te Rauparaha. 'sPoroauahi: I whakaritea te wahine korako ra kite torori, '?Te Wewehi: He tiki, a he patu. "Mounganui: He tiki.