"TE KORE MAHI."

Toa Takitini, Issue 94, 1 June 1929, Page 1011

"TE KORE MAHI."

Dr. Wi Repa Ko te mate nui tenei kei te ao “marama” i tenei wa. Kei Ingarangi etahi miriona tangata kaore i te whiwhi mahi. Kei te noho noaiho. Kei te rapa mahi tonu, engari kaore e whiwhi mahi. Ka hemo kai nga taane, nga wahine, nga tamariki. Kite pakeha he mate nni whakaharahara te kore e whiwhi kite mahi. Kei te huihui nga Ropu ote hunga mahi i ia wahi, i la wahi o Ingarangi, o Kotarana, o Aerana. Kei te whakapae etahi no te Kawanatanga te he. Ki tena ropu, koianei tetahi o nga hara o te Kawanatanga; no reira mo pooti te Kawanatanga kia hinga. Ki etahi ma te Kawanatanga e rongoa tana mate te kore e whiwhi mahi- Ae, c te Iwi, ko te mate tenei o te ao “marama” o luropi, o Amerika. Kei to tatou Motu ano tana mate e tope ana. Kei te ki nga pepa i nga korero o te kore mahi o Poneke, o Akarana, o Christchurch, o Dunedin, tae noa mai ki Turanga. Kei te aue te pakeha ite kore e whiwhi mahi. Kei te haere he

teputeihana ki te Pirimia kia whakapuaretia e te Kawanatanga tetahi huarahi e whai mahi ai nga Ropu mahi. E ki ana nga Ropu mahi o Niu Tireni nei, na te tukunga mai a te Kawanatanga ka hinga ake nei, i nga puhake o Ingarangi I pan ai nga mahi, ka kore he mahi ma te toenga o nga tangata o konei. Eki ana ratou koira tetahi o nga hara 0 tera Kawanatanga. Kei te kaha ate Waari ki te rongoa ite mate nei. Kei te tan te hara o te Kawanatanga ka hinga ra ki a ia me tona Kawanatanga- Kua whawhaitia kia whakaotiotia nga rerewe tahu. Kua timataia te mahi o te rerewe ki Waikokopu. Kei te aia mai he tangata ki kona; ki etahi wahi atu hoki. Kua hokona mai etahi whenua e pa tata ana ki Timaru hei whaka nohonoho ki te tangata. Na, ki te pakeha, he mate, te KORE MAHI. Kia tana ki te Maori he mea kai-ngakaunuitia te kore mahi. E te Iwi, ko te ahuwhenua te ora. Kei a tatou etahi whenua papai tonu kei te minangia mai e o tatou hoa ete pakeha. Ko aua whenua kaore e mahia e tatou kia puta mai he hua i rotoHe maha nga taumaha o te whenua kaore e taea te karo; nga reiti, me nga taake. Te take i kore ai e kitea he moni hei utu i nga reiti he kore e whakamahi i te whenua hei utu i ona raruraru. He maha rawa nga Maori kaore e mahi ite takurua. He maha rawa nga mea e purei piriote ana i nga ra o te wiki, e haurangi ana i nga ra o te wiki. Ko nga pakeha hei nga hatarei rawa ka kitea ki roto i nga whare piriote, kite hotera ranei. E te Iwi kei kaha te pa o te mate nei o te kore mahi ki te pakeha Korikori tatau, whakaaroaro, whakatupato. Tetahi rongoa o tena mate o te kore mahi hewhenua. Kia tupato, kia mataara. Kei pan nga whenua kei te Kawanatanga ka totoro mai te ringa ki o tatau- Na te whenua te Maori i rangatira ai. Mahia taua whenua kia puta mai he hua, kia kiia ai he whenua rangatira. Ete Iwi kei te ki te waha ote pakeha ki te aue ite kore mahi. He iwi toa te pakeha. Akuanei ka kawea ete he ote manawa, ka auta noa, ka auta noa. Kaore hoki a te mate ana tirohanga. Kei te pakeha te ringa kaha, ara te mana 1 muri i te Kawanatanga. Kaua c moe! E oho! Mahi tahi tatau ko a tatau mema o te Pareraete. Kaua e tukua atu ko ratau anake e mataara; ko tatau tahi- Kaore he kaha o te ‘‘Ngira Tutahanga” ka waikura, ka whati. Me tui nga ngira katoa, ka oti te kakahu. Ehara ma wai tatau e tiaki: ma tatau tonu, Ehara ma te Atua. Kaore te Atua e tiaki ite mangere. Kaore te pakeha ite rika mai kite tango ite rangi ito te Atua kainga.

Kei te rika ke mai kite whenua ki to te Maori kainga. A, kia noho raha noaiho koe? “He huanga te Atua kia ware noaiho” He huanga te Atua no te hunga mataara. He tangata ke ki te hunga momoe. Me timata tonu tatau te whakaaroaro i naianei, kei ahua tawhiti atu ana te rara o te mate nei-