TE NEHUNGA.
I te ata tu ara i te hawhe pahi o te ono ka timata te haere a te Maori kite whare paremata. Tae ravva ake kite whitu kua kite whare i te Maori. Tenei i te kuia nei i te koroua, i te tu pakeke mete tamariki, i reira katoa. I te waru ka rongona atu te haruru tapuae e haere mai ana, ko te tupapaku tenei e amohia mai ana e te hoia kite whare paremata, ko te pirimia lonu i mua me ona hoa minita i muri atu, a i muri atu ko te whanau a te Hetana. I roto i te Araroa i roro iho i te ahua o Wikitoria ka waiho te kawhena. Taurawa te tupapaku ki raro ka tuwhera mai te tatau o te tahi pitc o te araroa ka pa mai hoki to tangi mete aue a te Maori. Ka puta mai ratou i te ruma ka ahu mai kite tupapaku, ko nga whahine i mua ko nga tane i muri ata. Ka hiki te tangi mete wiri o te ran raku, ka matakitaki hoki tenei te pakeha nei kite tangi a te Maori. Tangi haere mai ana te ope ra ko nga wahine ano ko te iwi nana tana kai nga waha ki. Te taenga mai kite taha o te tupapaki ka noho ki roro kite poro tonu o te whare. Ka tu mai hoki a Timi Kara kite powhiri ki te whakatau i a ratou ; ko ana kopu enei. Kua to te ra, kua ngaro i te iwi tona kai whangai, kua hinga te totara tiketike o te ngahere. Haere mai takahia ona takahanga i tona wa i ora ai. Kaore he tirotiro a te mate kite ahua o te tangata. E rite ana te tangata kite purerehua. Mate atu he tetekura ara max he tetekura ke. I na tatou e mahi neii tenei ao mo te aha ? he oi ano kia kapohia mai e te mate. I tona oranga i aroha ia kia koutou a i mahi painga mo koutou, a i na hoki koutou e tangi kia ia - " Ka mutu ana kupu ka waiata tia e ia te tahi waiata maori, hikitia tonutia ake hoki e nga maori. I muri iho ka tu mai e tahi o nga rangatira i reira kite whakahoki. Te mulunga o nga kupu ka panuitia e Timi Kara i te reo pakena te xangi a te iwi Maori katoa mo te Hetana. I te iwa o nga 1 aora ka mutu te taha ki nga Maori, ka haere tangi atu ratou ki waho. He maha nga mea Maori i mahue iho kite tupapaku. I konei ka tuwhera te whare kite mano o te tangata kia haere mai kia kite i te tupapaku. i te iwa i mua tata atu i te rua he rite tonu te haere a te tangata. E kia ana 3,500 nga tangata i haere 1 mua o te kawhena —ara 100 i te menete. I te rua ka timata te amo atu i te tupapaku i te whare paremata.
He kata purepo te mea man, e ono nga hoiho to ara e torn nga pea, he mea whakapaipai ra ano. Nga hoiho o te taha mauwi he hoia i runga he hoia ano hoki i raro e arahi ana. vo nga kai amo ko nga menu honore 0 te whare; 1 te taha mauwi ko te pirimia (Hall Jones) 1 mua me ona hoa toko rima; i te taha kalau ko Timi Kara i mua me ona hoa e lima. I muri 1 enei ko te paki ote Kawana, whai atu hoki tona tini noaiho o te rangatira 01a wahanga o wahanga he mea whakanteute rawa, mete ropu Maori ano hoki i loto; muri rawa iho ko te mano, pokia te whenua. Hons he wahi i hapa ite tangata—te rori, te tiiiti, a runga whare, a runga taiapa, me runga rakau kapi katoa i te tangata. Katae kite whare karakia nui ka tu ka amohia atu te tupapaku ki roto. Ka mutu mai tenei wahi ole karakia, ka utaina ano ki runga kite waka man, katahi ano ka maro te haere ki tc rua ka pa te waha Maori ki nga taringa o te mano, he rite tonu te titiro o te kanohi, heoi ko te wiri anake o te ran rakau e kitea ana. Ko te tangi whakamutunga tenei a nga Maori. Te taenga atu kite keti e haere atu ai kite rua ka riro na nga heramana o runga i tetahi o nga manuao i to te tupapaku i runga i te kata purepo iti iho itc mea tuatahi. Ka pi ki tenei, kei runga hoki Ite hiwi te wahi he nehunga. Otirawa te wahi hei nehunga te karakia e te pihopa ka tahi ano ka timata te karakia nehu. Kei te taenga ki nga kupu, "He oneone kite oneone, he pungarehu kite pungarehu lie nehu kite nehu," he rite tonu te tuohu tanga ote tangata, mete heke ano nga roimata. I konei ka huri te mano ka hoki kite taone, kua tukua atu hoki te tupapaku kite oneone. I nga wahi katoa o te kingitanga o Ingaringi he pouri te mea nui mo te Hetana. I nga taone katoa o Niu Tireni, o Ahitereiria i tu he karakia mo te Hetana i te haora i nehu ai ia. Te tahi karakia nui i Ranana, i huiai tona tini o nga tino rangatira o Ingarangi ki te whakanui i te nehunga o te Hetana; a i taua karakia a Rore Ranapare te kawana o Niu Tireni i hoki atu nei. Ko enei kupu he mea tango mai i roto i nga nupepa pakeha, no konei ko nga kupu a nga Maori kua tuhia nei ehara i te mea ko a ratou kupu ake engari he mea whahama ori mai i roto i te mea pakeha. He oi ano
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/periodicals/PIPIWH19060701.2.13
Bibliographic details
Pipiwharauroa, Issue 100, 1 July 1906, Page 11
Word Count
981TE NEHUNGA. Pipiwharauroa, Issue 100, 1 July 1906, Page 11
Using This Item
For material published 120 or more years ago, to the best of the National Library of New Zealand's knowledge, under New Zealand law, no copyright exists in that material.
For material published fewer than 120 years ago, copyright may still exist. Please see our copyright guide for information on how you may use this title.
In both cases, the National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.