Page image

G.—B

Turi ka mea atu, " E whiti koe ki tawahi, haere tonu atu kia kite koe i te wai i kitea e ahau, kei te anga te kuwaha ki te uru, kei kona nga tangata i kitea e ahau, tokorua tahi, ka tu koe ki tena taha ka karanga atu, ka o mai, koia tena." Na ka tahi ka haere mai ano hoki ko Tuau, ka karanga mai ki a Turi. " E Ture e, titiro mai, e hoe koe, na e rua ki roto, e rua ki waho," ka mea atu a Turi. " Haere maira ki waho rara, ka hold mai ai koe," ka haere atu a Tuau, ka utaina nga hoe e rua, ko ngaingoa o aua hoe ko Bangiporona ko Kau-tu-ki-te-rangi. Ko te ingoa ote tata ko Tipua-horo-nuku, ko te ingoa o tetahi o nga tata ko Te rangi ka wheriko. Ka rewa te waka, ka tahi ka utaina mai te kumara nei ate kakau, me te kiore, me te Pukeko, me te kafaka, me te aha, me te aha, koia te whakatauki mo Aotea " Aotea utanga nui." JNTa ka maanu te waka, ka noho a Tuau i te kei ka mau ki te hoe, a ka puta te waka ki waho rere ai, ka mea atu a Turi kia Tuau " Nau mai hoki koe ki waenganui nei o te waka noho ai kia haere atu hoki ahau ki te whakamatau hoe," ka haere a Tuau ki waenganui o te waka noho ai, a ka hoe hoki ko Turi. Ka hoe nei a Turi aka mamao te waka ki waho noa atu, ka tahi a Tuau ka tahuri ka titiro atu ki uta, tahuri rawa ake, aue kua mamao noa atu a uta, kua tawhiti noa mai te waka ra ki te moana. Ka karanga a Tuau ki a Turi, " E Turi e Turi, whakahokia au ki uta." Kihai rawa a Turi i o atu, tohe tonu aia ki te kahaki ia Tuau. Ka tangi a Tuau ka mea, "me pehea ra ahau ki aku tamariki, ki taku wahine," he po te wa i rere mai ai te waka ra. Ano ka ngahae te ata, ka timata te main tutu a Tapo, a ka riri a Turi ki aia, a whiua ana a Tapo e Turi ki te moana. E kau ana a Tapo i roto ite wai. Ka whakatamaramara ki a Turi, ka mea. "E tama ra e, waiho au i Hikurangi," ka tahi te iwi i te waka ra ka mohio ko Maru te tangata ra, a utaina ana ano a Tapo ki te waka ra. Aka awatea, ka kowhewhe noa iho te waka ra, ka mama, ahe nui te wai i tapoko kia Aotea, ka mahia e te iwi ra te wai, ka mau ki te tata a Turi, ka ehua te wai, o ehu ana te kai tata, ka whakahua a Turi i tana karakia ehu i te wai o taua waka, ka mea:— Te tata Tipua-Horo-nuku Amo ake au i taku hoe nei Tipua-Horo-rangi Ko Kau-tu-ki-te-rangi E ehu ana te iwi ra, e mau tonu ana te hapai o te rangi o te karakia ehu ra, ano ka maroke awa te riu o te waka ra, ka rere tonu a Aotea, a u noa ki te moutere i Eangitahua, kei waenganui o te moana taua motu, ka whakahoroa i reira te waka nei, a ka aukahatia a Aotea. E aukaha ana te iwi ra ita ratou waka, ka u mai hoki te waka a Potoru, a Te Eirino ki taua motu ano, a patua ana nga kuri o rua kotahi i taona, kotahi i haematatia, ko te kuri ko Whakapapa-tu-a-kura i taona, ko Tanga-kakariki i haematatia, a ka puareare ka whakaturia nga tuahu, i whakaturia hoki nga toko o Ega atua kia ngaua putia ai, ko te maro o te atua ka takapauria ka whakatara te atua ka mea: — Nau mai e te atua E kore au e whiti ki rawahi ? !Nau mai ka whiti au. Ka maoa te Kuri ra, ka haore ka whakaturia nga uru toko, ka mea :— Te Pou, kei runga Te Pou e Rangi Kei a Atutahi-nia-reliua. Ka taitaia te waka, ka mea: — Ko nga keunga Ko nga whaka inu inu manga Ko nga takanga Ko te kapua tahi Ko nga koringa Ko te kapua niawctewete. Ko nga poroporoakitanga iho tenei o nga iho o nga waka katoa. Aia ratou i taua motu, ka totohe a Potoru raua ko Turi. Ka mea atu a Turi, "me anga taua ki te ra huru." Ka mea a Potoru, "me anga taua ki te ra to." Ka ki atu ano a Turi kia Potoru " I mea mai a Kupe ki au, kia kaua e kawea te ihu ote waka i te putanga mai ote ra." Otira ka tohe tonu a Potoru, a tukua ana e Turi ki ta Potoru i hiahia ai, a ka rere a Potoru i runga i tana waka ia Te Eirino, ka rere ana i runga i te tau o Taputapuatea, a kowhakina ana e te au kume e te au rona, e te au hirere, hirere atu ki te po. A ka mate o Potoru me tana waka, Koia te whakatauki nei i pono ai —"E tohe ana koe i te tohe a Potoru." Ka rere mai a Aotea ki te ra huru, ka tae ki waenga-moana ka whanau a Tutawa. Ka tahi ka tangohia ake ano te iwa o nga kumara hei hikahikakanga i te nga o Tutawa-whanua-moana, toe iho e waru kumara. Ano ka roa te rerenga mai ka tutu a Tuanui-a-te-ra a ka riri a Turi ki aia a whiua ana o Turi ki to moana. Ano ka tino tata te wake nei a Aotea ki uta., a ka kitea a uta ka whiua te hutukawa, i hua ki te rata o mumura atu ana i uta nei ho hutukawa, a ka eke mai a Aotea ki tenei motu, eke kau mai ano te iwi ia Aotea ka kite ratou i te takahanga waewae a Tuanui-a-te-ra i te one o uta i te takutae, te tangata i whiua atu ra e Turi ki te moana, i mohiotia ki te hape o te waewae. Ka tahi a Turi ka haere mai ki te rapu i Patea, i te wai i kiia mai ra e Kupe ki aia, a ka waiho te waka a Aotea, ki Aotea ano a haere mai ana ratou i uta, ka tukua mai a Pungarehu i mua, ki te rui haere mai ite karaka, ka haere mai a Turi i muri. Ka tae mai ki Kawhia, ka huaina te ingoa o tora kainga ko Kawhia ana ko te awhinga o Turi. Haere mai Marokopa. Ko te kopanga o Turi. Haere mai Mokau. Ko te moenga o Turi. Haere mai Urenui. Ko te nuinga o Turi. Haere mai Waitara. Ko te taranga o Turi. Haere mai Mangate. Ko te horahanga o Hunakiko ki reira. He Matakitakitanga na te iwi ia liunakiko koia a Matakitaki, Haere mai a Hongihongi. Ko te one i Hongihongia e Turi. Haere mai a Tapuwae. Ko te Tapuwae o Turi. Haere mai Oakura. Ko te Kuranga o Hunakiko. Haere mai Baoa. Ko te raowatanga o Turi.

23