Page image

I.—No. 2.

Akarana, 12 Aperira, 1871. Kr te Runanga Nui i Poneko, tena koutou, tenei aku whakaaro mo taku whenua mo Taurarua, ka tukua atu ki o koutou aroaro hci tirotiro ma to koutou Runanga. ■He tino mohio no inatou ki ta matou rohenga i te whenua i tukua a tuki te Kawana Ilopihona, i te tukunga atu o Akarana ki a ia, ko te tuarua o nga whenua i tukua atu ki a Kawana Hopibona ko Epihaina, ko enei whenua kei to taha kite Hauaru ote ara c maro atu ana i Akarana ki Onehunga ko te wlienua tuataln kua nohoia c to Pakelia, ko Horotiu ko Waiariki, ko Waipapa, he mca noho noa iho kahore ano i utua te whenua, c rangi te kupu whakaae a nga kaumatua mo te Pakelia kia haere mai hei noho i to matou whenua, kahore ano kia hokoa, kahore kia tohutohungia nga rohe o te wahi mo te Pakeha, ko te noho o te Pakeha i taua takiwa he noho noaiho, no te taenga mai o Kawana Hopihona ki tona whare, katahi ka hokona te whenua, ka haere matou kite whakaatu i nga rohe, ko te Karaka ta matou pakeha, kei te ora matou nga tangata i whakaaturina ai nga rohe, kotahi o matou kua mate tokotoru matou kei te ora, ko te Karaka ka tokowha ai matou. Ko to Rohe tuatahi ho mea timata i to awa i te Koru o Taurarua, tika tonu atu, a taenoa kite Huarahi c karangatia ko to Tiki c ahu mai ana kia Akarana. Ka poua ta matou rohe he Koh'atu, katika tonu i tc Huarahr nui c maro atu ana i Akarana ki Onehunga, katika tonu i taua Huarahi taenoa kite Awa o te Ruareoreo i te Numakete ka mutu mai, katika atu i te Hauauru Tuaraki puta atu kite awa Opou ka mutu, ko te whenua tuatahi tenei, heoi ano te whaka aturanga o nga rohe, i te ruritanga kahore matou i tikina mai hei whakaatu i nga rohe, ta ratou nei ruri noa atu me ta ratou tuhituhi i te mapi, me te pukapuka i nga korero c mau nei 0 matou ingoa, tatemea he mahi ke te mahi a nga Pakeha hoko whenua i mua, ara nga kai whakamaori penei me aua kai hoko whenua a te Kawanatanga, c tika ana te wahi i tohutohuria atu ai nga Rohe, ite tuhituhinga o nga rohe kite Pukapuka, nekehia ketia ana nga rohe he Koru ke, kua kite au i taua mahi a te Kawanatanga i tetahi o aku whenua i tukua ano c matou ki to' Kawanatanga o Kerei, ko te whenua ko Waiparera, i tika ano nga rohe ite tohutohunga atu ai, i te tuhituhinga o nga rohe kite pukapuka hokonga ote whenua, kotiti ke atu ana nga rohe kariro noa atu taku wlicmia a Matapipi ite mahi apo, i penei te korero ote pukapuka tango, kote rohe kite taha ki te Hauauru kei te rohe o te whenua Pakeha, i runga i taua kupu riro katoa taua whenua aku nei, ko te tuarua tenei, ko Taurarua te tuatahi, i peneitia ano me tenei, ko to kupu tango i tuhituhia kite pukapuka o te hokonga o Akarana nei koia tenei, ko te rohe kei to koru i Orakei, ko ta matou i whakaatu ai kei te koru i te awa o Taurarua, ko nga tikanga tango whenua ra tena o mua-, tetahi tikanga o mua ko nga korero o nga pukapuka o nga rohe hokonga o te whenua c kore c korerotia mai, he tuku tonu mai i te pukapuka kia tuhia nga ingoa o nga tangata, no mua enei tikanga a nga kai hoko a to Kawanatanga, no muri iho nei katahi kapai nga tikanga, ta te mea kua kite nga kanohi kua matau te tangata, waiho te Maori ka kite i te ritenga, a pokake he ritenga ano, ka tangohia ano aku whenua, he mea tohutohu marire nga rohe c au keri rawa nga rua hei rohe mo te whenua i tukua atu kite Kawanatanga! ko Raupotamaki, i te hokonga c te Kawanatanga i taua whenua ki to Pakeha, hoko ke ana i taku, ko Kumeu te whenua ko 110 eka Karauna Karaati rawa, muri iho i tenei ko Waikoukou c 4 eka he mea penei ano me Kumeu, hokoa atu kite pakeha Karauna Karati rawa, kawha ai aku whenua 1 riro i te Kawanatanga, tuatahi ko Taurarua, tuarua ko Matapipi, tuatoru ko Kumeu, tuawha ko "Waikoukou, i runga i toku kaha kite tohe i enei whenua c toru, ka utua mai cte Kawanatanga kia au, ko Taurarua anake kahore ano kia utua mai, no muri nga mea kua rite nei, ko to mua ko Taurarua kahore ano kia utua. Kei mea ra koutou c aku hoa c tohe he ana au mo Taurarua, ki taku mohio c tika ana taku tohe, kei mea ano koutou katahi ano au ka timata korero mo tena wheuua, he mahi tawhito tena no mua, kua timata mai ano i a Kawana Pitiroi kua whakamaramatia atu kia mohio ia no matou taua whenua, a Taurarua, ite takiwa i tukua ai c Kawana Pitiroi te Pakeha kia hokohoko noa atu ito whenua. Ko te Matenga te pakeha tuatahi kua noho ki Taurarua, i muri iho o te Kawana Pitiroi ko Kawana Kerei, tona taenga mai tangohia ana nga whenua o nga Pakelia me taku hold me Taurarua, katahi ka kitea c matou tc rironga kua riohoia c te minita me te Kura a te Kihiringi. Ka haere atu ano matou kia Kawana Kerei kite korero no matou taua whenua, ki mai ana haere atu ki ate Karaka. 'Ka tuhituhia te pukapuka ki a te Karaka, ka ki mai kahore ia c mohio ana, hoiano whakaaro tonu matou ki to matou •whonua. I muri iho i a Kawana Kerei, ko Kawana Paraone, ka tv te Runanga Nui ki Niu Tereni, ara ki Akarana i Kohimarama, ite Tau 18G0. Kawhakapuakina nuitiae au kia rongonga Iwi erua tc pakeha me te Maori, whakarongo ana aua Iwi kite kaha o taku whakapuaki ite kupu mo aua whenua, mo Taurarua, mo Matapipi, ka mutu taua Paramete, i muri iho, kautua c te Kawanatanga tetahi o aua whenua a Ma.iapipi na Makarini i utu mai kia au. Muri iho i a Paraone ko Kawana Kerei ano, ka mahara hoki au na taua Kawana i tango taua whenua nei a Taurarua, ka haere inaua ko te Keene kia Kawana Kerei, ka patai mai a Kerei, kia au, c Paora heaha te korero, ka kiatu au he korero ano mo Taurarua mo te whenua auo kua rongo ra koe i to taenga tuatahi mai. Ka ki mai a Kerei c tika ana c Paora me Pehea koia te tikanga, kakiatu au mo utu ra, kaki mai a Kerei, kaua hei taimaha rawa te utu c Paora kia hia nga utu, ka ki atu au kia wha mano pauna, ka ki mai a Kerei, he taimaha rawa tena erangi ki taku me paihenoti he tikanga, ka ki atu au tena ki tau kia hia utu ka kimai a Kerei kia kotahi mano pauna. Ka ki atu au ko te mea ra iki ai au kia wha mano pauna he whenua i tangohia noatia kua noho ia nei c te pakeha. Ka ki mai ano* a

PETITION OF PAORA TUHAERE.