HETANGATA HARA NOHINOHI A HEKE.

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume 4, Issue 10, 1 October 1845, Page 37

HETANGATA HARA NOHINOHI A HEKE.

Imuri tata iho o te parekura i Ohaeawai ka haere ahau ki Tokerau. I whakatika

mai matou ko etahi tangata Maori i Waihou, te kikiitanga o te Awa o Hokianga. No te mutunga o to matou kai ka haere, a noho rawa atu i Taumata—maukuku; ara, Te Whakamarumara-o-te-Waiti, (ko te puke e tirohia ai te ara M Hokianga) ko te Kohukohu, mete awa o Hokianga e kitea iho ana i reira. Noho ana ahau ;—ko aku hoa i haere kite pupuhi kukupa. Roa tata iho ka haere ake aku hoa, a, ka okioki tahi matou i runga i taua puke. Ka mea atu ahau kite tahi o aku hoa, kia homai he manu kia kite au ite nui. Ka mea mai taua tangata (ko Kamopouri te ingoa) "Hei aha mau te tauira a Heke mo te hoia?" Ka mea atu ahau, "He Kupu aha tena nau?" Ka mea mai, "Te ritenga o taku kupu Ida whakina atu, ne ? E mea ana ahau e peneitia katoatia nga hoia e Kawiti raua ko Heke, me aku manu e puranga nei/ Ka mea ake au, " Oti; e mea ana koe e pera te ngoikore o nga hoia, me nga manu na?" Ka mea mai "He aha oti! Nohea te kaha o tenakahu pua-tawhiwhi! E hua pea ia, ma te whero 0 tona kahu ahua toto e mataku te Maori i a ia! Epenei ano ia me aku manu nei —ka takoto atu te pu ki i a ia, ka tahurihuri mai te pane, ano kua pangia e te haurangi maori." Ka mea atu au, " I uru ano koe kite Whainga o Kawiti raua ko te hoia i Mawe-kairangi?" Ka mea mai, " Kahore. Otira, i rongo korero ahau—l rongo au Id nga hoa o Papahurihia,—i uru hoki ratou—a, i mate he hoia i tetahi o ratou e whakaputa ana taua koroke." Kamea ano au, "He pono ra nei tena nau?" Ka mea ia °He pono! I taku nohoanga ki Waima, ka tae ake nga karere kia Papahurihia i muri tata iho o te parekura ki Ohaeawai—ka korero ratou ko nga tangata; —i rongo au i nga korero—i tangotango aku ringa kite hoari i riro mai i a ratou," Ka mea atu ano au, "Ma tena hoari ka orate Maori ? He mea pupuhi te tangata nana taua hoari e te hunga i roto i te pa. 1 kitea ta ratou maia ki roto ki nga maioro o te pa—kihai i puta kii waho, ne ?" Ka mea mai, " Kahore i puta ki waho i te pa—-

otira, ekore ano aHeke e mail—he tangata hara nohinohi ia; no reira e kore ia e taea te hopu e nga hoia." Ka mea atu ahau, "Kowai hei tiaka i aia e ora ai i te hoia?" Kameatera, "Koonawaewae,ko tona maia ka rua, "Ka mea ake au, " Ha! E kiia nei kua tu tona waewae i te mata ; me pehea e kaha ai ia te oma ? Ko tona maia keihea? E hia ona ra kite pa o Maweite taenga ake o te hoia? Kihai koa i po rua te hoia e noho ana i Ma we. kua rere taua hikaka kite koraha! Ko tau maia tenei ? Waihoki; e mea ana koe he tangata hara nohinohi ia—Ko tehea ra te hara iti rawa o ona hara katoa ? Ko te tapahanga ra nei o te Kara ? Ko te murunga o nga whare ? Ko te patunga o te pakeha ra' nei? ,Y Ka mea a Kamupouri, "E hara iaia te patunga pakehame era atu he—heoi nei tana ko te Kara: ~a, ehara tena i te mea nui, kahore hoki he toto o te rakau—ekore te rakau e rongo i te mamae.*' Ka mea atu au "Tena! ko nga urupa tupapaku te mea tapu o te tangata maori ne?'' (ka whakaae tera) "Na, me he mea ka haere atu te tangata kite turaki i nga rakau ote Urupa, ka peheatia taua tangata ?" Ka ki mai tera, "Ka mam ia hei utu mo tona hara.'' Ka mea atu au "Ka tika tena. Otira, me he mea. he tauliou te tangata ki te ritenga maori, a, ka haere atu ki nga papa o te urupa, ka tango mai hei tahu i tana hangi ;—ka peheatia taua tangata?" Ka mea mai a Kamopouri, " Whakarongo mail— "Horerawarawa e maharatia tona kuaretanga—Horerawa e maharatia tona rangatiratanga—otira, ka tinia e te whakatakariri, ka rere atu nga tangata, a, ka werohia roroatia i reira, kia puranga tahi iame nga rakau o te urupa." Ka mea ata au, "Ko tau mea tapu, he ana tupapaku—ko to te pakeha mea tapu, he kara—tapu rawa. Pa kau te tangata ki tau mea tapu, ka puhia, ka werohia ra nei—ka tukitukia kia mate. Oti, ko to te pakeha mea tapu —ko tona manatunga—ko tona rangatiratanga—ko tona ingoa—ko tona kaha—me tona kororia—kia tuakina noatia e tena

tangata kuare e Heke; a ka, mea koutou tangata maori, he mahi tika tana—he tangata hara nohinohi ia? Nana ano te kara—te murunga o Kororareka—me te patunga pakeha katoa—He hara iti enei ? E koro ; e moehewa ana koutou katoa ki te tutu—kite he—kite ki no o tenei tangata hara whakaharahara, a PokaiHeke: a-hore-rawarawa e meinga, he maia tona, no te mea, he rakau tona i pai ai, hei hoa whawhai mona."