Ki te kai Tuhi o te Karere o Poneke. E hoa,—

Karere o Poneke, Volume I, Issue 24, 19 April 1858, Page 3

Ki te kai Tuhi o te Karere o Poneke. E hoa,—

Tenei aku kupu, he mea w awata na toku ngakau, mau eta mai nei tirohanga mo oku whanaunga e noho ana ki nga wahi o tenei motu o NiuTirene. No te 16 o nga ra o

rauakoNgatuna, ko Paratene Taupiri, ko Wereta Te Waha, kite whakatakoto korero mo te pupura whenua. Ka hui maua kite kainga o Henare Mateauroa, ka tu to mauaki runga, ko Te Papa, ko te korero, Haere mai e taku matua, haere mai e aku teiua! Ka mutu a te Papa. Ka tu mai no tera ko .Wereta Te Waha, Karangatia e aku tuakana, karangatia, tenei te haere nei kite pupuru i to tatou whenua. Ka pa e oku tuakana he mohio tatou kite hanga i tetehi whenua mo tatou—ae, e tuku ai te whenua; ko tenei kahore au epai kia tukua te whenua. Ka mutu tera, ka tu ko Hona Te Peretahi, mo te pupuru tonu i te whenua. Ka noho tera, ka tu no te tuku whenua, ko Takerei Ngapaki—mo te tuku tonu i te whenua ta tera korero. Ka mutu a Takerei, kei runga ko Taraotea, " Kaua e tukua te whenua." Ka noho tera ka tu ko te tuku whenua, ko Maka Te Momo, mo te tuku tonu. Mo te tuku atu i tana ahi kia toru haere ana, kaua e tineia. Ka noho a Maka ki raro, ka tu ko Nepia Taratoa. " Aku tuakana, taku whanau, whakarongo mai! Kua korero maua ko taku tamaiu ko Ihakara Tokouui, kua ki i atu au ki a ia, E mahi ano koe i tau, erangi ko au me mahi ano au i taku, i te pupuru whenua. Ko te paraki i au ka pakaru maku ano e purupuru kei puta mai te wai kite taha ki au. Otirakeia Te Makarini te tikanga." Ka noho a Nepia, ka tu ko Hori Kerei Te Waharoa, " Haere mai e aku matua, haere mai kite pupuru i to tatou whenua, ka tika tenaetaku matua. Mau e purupuru mai te paraki i pakaru mai o waho na. Maku hoki e tinei ake te ahi a Maka e toro nei. Me he mea ka kapi i a koe tena ka mate hoki i au te ahi a Maka e toro nei. Ka mutu ta Hori, ka tahi au ka tu ki runga kite patai i te walii hei tukunga kite pakeha. Kahore hold i puta aku kupu i uga Umgaia o te tuku whenua; ko tera noa iho aku kupu ki roto i toku ngakau. Ko aku kupu tenei, he patai naku kite wahi e tukua ana, kite wahi e puiutia ana:—"E hoa ma, he korero ano tenei naku, he mea whakaaro na toku ngakau tutua kite tikanga o nga rangatira tuku whe-

kupu, ki ta tenei tutua. Ko koutou e hoko tahae ana i te whenua I mua : e rua rau kete muka ka riro te pu, e wha ran ka riro te kabo paura; kotahi te kau tupeka ka riro te poaka nui. E mahara ana au e pena ana to tikanga o te whenua e hokono ana. No te ekenga ki nga pauua ka tahi ka kitea i riro noa etehi o nga muka, o nga poaka, o nga taewa. Inaianei ko to te whenua kei te whcra ano mo aua muka, poaka, i riro noa atu ra. Engari ki taku whakaaro me tini ten a tangata tena tangata i tona wahi i tonawahi kia mohiotia ai nga eka, kia marama ai hoki te whakaarongo kite utu." Ka mutu aku kupu. Na to hoa, Na Ahitara Tangatangata.

Heretauaga, Pepuere 23, 1858. E HOA MA, Kua rongo ahau ki nga korero o te huihuinga kei Taupo; ara ki nga korero o reira tangata. E pebea ana to koutou whakaaro ki ena korero P Kei taku whakaaro he korero tamariki ia, ehara i te kupu o te tangata whai whakaaro na. E mea ana etahi o nga tangata maori kia whakaturia tetahi rangalira maori hei kingi mo ratou. Kowai hoki te rangatira e whakakingitia ? L moliio ranei ia ki nga tikanga pai mo te Kawanatanga ? t-Ie nui ranei ana moni hei utu hoia, hei utu kaipuke manowao, hei utu perehi, hei utu raea noa atu, mea noa atu ? Kahore rapea. E kino ana oti to tatou nei Kuini, mete Kawana kua whakaritea e ia mo tatou, kia penei ai ta koutou nei korero ? Nana, na te Kuini nga mea pai; e atawliai nei ia ki a tatou ; e aroha nei ia ki a tatou ; nana hoki te huarahi o te ture i hanga ai, hei huarahi no nga pakeha, mo nga maori. Akuanei kite whakaae koutou ki tetabi kingi maori, ka kite koutou i tana kino. Me he mea kahore ana moni, ka tango noa ia ki to koutou moni; ka mate kai ia, ka tango uoa ia i a koutou kai; ka haere ia kite whawhai, ka meinga koutou hei hoia mana,a ekore e utua. E hoa ma, me ka rongo ahau ki tenei korero tamariki, ki tenei whal-na™

ana kia whakaturia he kingi maori, katahi au ka mahara ki tetahi korero tara o matou, o nga pakeha; koia tenei:— (Fable 6.) Ko nga Inanga i hiahin ki tetahi Kingi. Tera ano etahi Inanga e takoto ana to ratou nei awa. Ka whakaaro ratou kua whai kingi nga mea katoa ote ao; ko te Raiona te kingi mo nga kararehe katoa; ko te Kahu te kingi o nga manu; ko te Tohora te kingi o nga ika o te moana; a, ko enei Inanga kahore he kingi mo ratou. Inoi ana ratou kite atua maori ki a Hupita, kia whakatitea he kingi mo ratou; whakarongo ana ia ki to ratou nei inoi,akina iho ana e ia tetahi poro rakau. A ka rongo nga Inanga i te patitanga o te wai, ka wehi ratou i te timatanga; aka roa te taima, kahore i kitea tetahi kino o tenei rakau, katahi ka mutu to ratou wehi, ka takoto kite taha o taua rakau. A, amuamu ana ratou no te ngoikore o ta ratou kingi, a inoi atu ana ki a Hupita kia homai tetahi kingi whai ngoi; ka riri a Hupita mo to ratou amuamu, tukua mai ana he kotuku hei kingi mo ratou, a kainga ana ratou e to ratou kingi e te kotuku nei, i te ata, i te awatea, i te ahiahi. E hoa ma, he korero tara tenei no a matou tupuna; kei rite koutou ki enei Inanga, kahore i pai ki to ratou kingi tuatahi: kei rite hoki te kingi maori ki taua kotuku. Naku, na to koutou hoa aroha, Na TE HIJTANA.