Page image

HAERE KI O KOUTOU TIPUNA HAERE KI O KOUTOU TIPUNA

EDWARD LUKE KEOHE Mr Edward Keohe, an authority on Maori history and native flora, died at Greymouth recently. Born in Dunedin, he used to teach at the Greymouth Technical High School, and at the time of his death he was secretary of the West Coast Acclimatization Society. He used to broadcast regularly from the Greymouth radio station.

PENINA HEALEY A chieftainess of Ngatiawa, Mrs Penina Healey died at New Plymouth recently at the age of 63. For years she was a leader of the Hapu O Rongo Maori concert party of Waitara. She was a singer of note who broadcast frequently. Maori folk songs and chants, including the ancient ones, were her favourites. She was a member of the Tamati family.

RAWIRI PAHIATEA TATANA A direct descendant of Te Rauparaha, Mr Rawiri Pehiatea Tatana, M.B.E., died at Poroutawhao recently. He was 85 years of age. He attended the Coronation of King Edward VII in 1902. A prominent welfare worker in the district, he took a leading part in the recent Palmerston North Maori war memorial drive.

PERCY IWIHORA Lance-Corporal Percy Iwihora, born in Huntly died of a gunshot wound during operations north of Ipoh, in Malaya, last August, aged 26. He was well spoken of by his officers and a very efficient soldier. His mother's maiden name was Mary Brown; their son sometimes adopted the name of Brown. He was buried with full military honours in Taiping military cemetery.

TE AO HOU

KO TE MAORI KEI AKARANA Ko te nuinga o nga korero o tenei putanga o Te Ao Hou mo te Maori kei Akarana. He hanga parekareka te matakitaki iho ki aua iwi o Akarana. Kei reira katoa nga iwi o te motu, nga hahi katoa o te motu a nga momo tangata katoa, te tangata whai rawa, te tangata rawakore, te tangata taitara matauranga ona, te tangata noa, aha ake aha ake. Ko etahi Maori kua reka ake a Akarana i te kainga, a ko etahi ano kei te tangi, e te kainga e! Ko te nuinga ra o te hunga i heke ki Akarana kua pai te noho, kua neke ke atu te pai i te noho atu i te kainga. Ahakoa ra pai te noho he wa ano ka koroingo nga whakaaro ki te kainga, a ko nga mea takitahi e hoki ana oti atu. Na te kore mahi totika o nga wa kainga te nuinga i a ki te taone noho ai. Ka tae te tauhou ki te taone e kore e roa kua matatau ki te pakeha, kua reka te noho. Ahakoa pai te noho tahi a te Pakeha raua ko te Maori, ka koroingo ano te Maori ki te Maori, a kei te tipu tana hia nei ropu Maori motuhake ki Akarana. He mea pai tonu tenei he ropu enei hei tuhonohono i taua hunga e noho ra i Akarana. E reka ai te noho ki te taone me whai mahi me whai kainga te tangata. Ka nui te mahi ma te Maori kei Akarana, a kua whiwhi etahi ki nga mahi totika tonu. Ko te mea e whaia nuitia ana ko te whai kia ako te Maori ki nga mahi tohunga penei me nga mahi kamura nei, koia ra hoki nga mahi pumau e puta nui ai te oranga. Ko te whai whare te mea uaua mo tana hia rau e whakaeke ana ia tau ia tau ki Akarana. Ko etahi ano haere ai ki nga mahi tuawhenua kia whai punga ra mo te whare ka haere ki Akarana. Ko te tokomaha ia e whakaeke ana kaore he aroarowhenua kei whea he whare a ko nga whare e whiwhi he whare kanukanu, a ko nga mea ranei he nui te moni reti. He tika tonu kei te Kawanatanga tetahi awhina engari e kore e ngata wawe te hiahia o te takimano kei te aue whare mo ratou. Otira me matakitaki ki nga korero mo te Maori kei Akarana. He nui nga tuhituhinga he Maori ano nga kaituhi, na nga Maori tupakeke na nga Maori o te rangatahi kei nga whare Wananga. He oranga ngakau te kite iho ka nui te pakari o nga whakaaro o nga kaihautu o Akarana. Ko nga mahi kei te mahia he mahi tika, he mahi tera e whai hua mo te iwi nui tonu. Ko te tumanako kia ata korerotia enei korero hei putake korero hei kaupapa mahi.