Te Kata Whakamutunga

Te Ao Hou, December 1963, Page 31

Betty Hunia who wrote this story is from Te Teko. She is in the sixth form at Auckland Girls' Grammar School. Te Kata Whakamutunga Na Peti Hunia o Te Teko E haere ana ahau ki te hararei. I te iwa karaka o te po a te Taite, ka haere taku tereina mo Okaihau. I tuku ahau i te teihana o Whangarei. I tae atu to matau tereina i te rua karaka i te ata, a, ka noho ahau ki te kainga o taku hoa. I te po o te Paraire, ka whakatikatika matau katoa mo tetahi kanikani e tu ana i tetahi wahi, e kia ana ko te ‘Sky Lounge’, a, e timata ana i te tekau ma rua karaka. I a matau e whakatikatika ana, ka tae mai a Pita, te tungane o taku hoa, ma runga i tona motoka, he ‘Ford Fairlane’. I tenei, ka tino koa taku ngakau, no te mea he tino rawe te ahua o tona motoka ki ahau. Ka haere katoa matau, a, tae noa ki te whare kanikani. I to matau taenga atu, ka tiro mai nga Pakeha me nga Maori ki a matau e tuku ana i tenei motoka. E whakaaro ana pea ratau, ko wai ra enei Maori. He tauhou ano hoki oku hoa ki tenei wahi. Heoi, ka uru matau ki roto i te whare kanikani, a, ka tirotiro haere ahau. Mohio tonu nga tangata o Whangarei he tangata tauhou ahau, ina hoki, tata tonu te ngahoro mai o aku karu. Ki oku nei whakaaro, he tino rawe hoki te whare kanikani nei. Kaore e rite ana ki nga kanikani e mohio ana ahau i taku kainga. I reira, he tamariki anake te nuinga o nga tangata e kanikani ana; engari i tenei wahi, ko ahau pea te tino tamariki o tenei iwi kanikani. I ahau e kanikani ana, ka kite ahau i etahi o oku hoa kura, no Aakarana nei. Mutu kau ana ta matau kanikani, ka hoki matau. I muri ake o te hapa ka ki mai a Pita kia haere katoa matau ki te kaukau i Moerewa. Whakaae tonu atu maua tahi ko taku hoa, a, ka haere katoa matau me o matau kaka kaukau. Te taenga atu ki reira, ka kite ahau he awa noa iho te wahi nei, a, tino makariri ana te wai. Korekore ana ahau e korikori. Ka titiro atu ahau ki oku hoa e kaukau ana, ka whakaaro ahau he tino ika nga tangata o tenei

wahi. Ka titiro mai hoki ratau ki ahau me te whakaaro peo kaore nga tangata o Te Teko i te Maori. Mutu kau ana ta ratau kaukau ka ki atu ahau, ‘Me hoki tatau katoa ki te kainga!’ Ehara hoki tenei mahi, te kaukau i te rima karaka i te ata, i te parekareka ki ahaua, e mate moe ana hoki ahau. Katahi ka oma mai tetahi o nga tane, ka hopu i oku waewae. E pohehe ana ahau, kua porangi te tamaiti nei; kaore hoki ahau e mohio ana kei muri ano tetahi e whakatikatika ana ki te hopu i oku ringaringa. Kia roa ke, katahi ano ahau ka mohio kei te whakaaro ke nga tahae nei kia whiua atu ahau ki roto i te wai. I tenei wa kua haere ke oku kaha. Ka whakaaro ahau kaore he take o te whanawhana i a ratau, engari mehemea ka whiua ahau, me haere mai ano tetahi o nga tane nei ki roto i te wai, maua tahi. I taku mohiotanga kei roto ahau i te wai, ka titiro ahau, ko ahau anake. Kei runga katoa nga tangata e kata ana. Kei roto i te wai ahau e wiriwiri ana, a, e tata tonu ana te tangi. Ka kau mai ahau ki uta; kaha tonu taku riri. Ka kata mai hoki nga tahae nei, katahi ka tino kaha rawa atu taku riri. Heoi ano, ka whakaaro ahau, ahakoa te nui o o ratau waha ki te kata, kaore ahau e kata atu. Tae atu ana ahau ki te motoka, ka tikina atu e ahau taku koti, a, haere atu ana ma tetahi huarahi kaore ahau e mohio ana. Ka tiro mai pea nga tangata nei ki ahau e riri ana, a, ka noho puku katoa ratau. Roa noa atu, ka tae e riri ana, a, ka noho puka katoa ratau. Roa noa atu, ka tae mai te motoka i muri i ahau, a, e whakaaro ana pea ratau, ma wai ra o ratau e korero mai ki ahau kia piki atu. Katahi ka korero mai a Pita, ‘Haere mai e Peti. Kauaka e porangi. Kua mohio nga tangata nei no ratau te he, a, e pirangi ana ratau ki te korero atu ki a koe. Haere mai!’ Ka haere tonu ahau. Ka whai tonu mai nga tangata nei. I tenei wa kua kore ke ahau e mohio me pehea atu ahau. Ka whakaaro ahau, a, ka puta mai tetahi maramatanga ki ahau. Me hinga ahau, kia kite mai ai ratau kei te mate ahau. Katahi ano ahau ka hinga. I ahau e hinga ana, peke tonu mai oku hoa ki te kawe mai i ahau ki runga i te motoka. Ahakoa te mamae o a ratau pakipaki ka whakamate tonu ahau i ahau. Kaore ahau e huaki i oku karu kei kata hoki ahau. Ka timata ahau ki te whakawiriwiri i oku ngutu, he tohunga hoki ahau ki tenei mahi, a, ka rongo atu ahau ki nga korero, ‘E hoa, hoatu a tatau koti! Kei hea te paraikete?’ I tenei wa kua pirangi ke ahau ki te kata; ina hoki he tino hata kehi no ratau. Engari tino tika taku makariri. Ka haere te motoka, ka takoto ahau i runga i te turu o muri, me taku mahunga i runga i nga waewae o taku hoa. Kei mua katoa nga tane e nohonoho haere ana i runga i a ratau. Tu ana nga kotiro i muri. E whitu katoa matau i haere. I ahau anake te turu o muri. Ka roa ta matau haere ka taukaha hoki o ratau waewae i te tunga haere. Hei aha maku. Ka roa e haere ana, ka rongo ahau i oku hoa e korerorero ana mo te hoko kai. Ka whakaaro ahau me oho pea ahau ki te kai, engari me waiho aku kata kia tae ki te kainga kei kore ratau e hoko kai mai maku, a, kei kino ranei taku moenga i a ratau. Ka kai matau, a, ka haere ano. I te taenga atu ki te kainga ka hamama taku waha ki te kata! Naku te kata whakamutunga.