He Taonga ora nō Aotearoa te Reo Māori

Muka, Volume 20, Issue 2, 1 December 2007, Page 2

He Taonga ora nō Aotearoa te Reo Māori

nā te Minita mō ngā Take Māori, nā Parekura Horomia

He mea taketake te reo Maori ki nga 'whanaketanga tikanga Maori , mete takohanga atu kite tuakiri ahurei a-motu o Aotearoa.

Koia nei te take e whakamau piripono tonu ana te Kawanatanga Reipa-arahi ki te whakahoutanga i te reo Maori.

I te marama o Whiringa-a-nuku, 2003, i whakamanatia e te Kawanatanga te Rautaki Reo Maori, he hotaka pokapumaha 25 tau, he mea hanga hei whakahou i te reo Maori.

I runga i ana mahi hanga ki tenei tuapapa kua whakawhiwhi putea haumi nui tonu te Kawanatanga kite oranga o te reo Maori, mo nga tau e rima ki muri. E tapiri ana ki roto i te haumitanga nei ko:

• Te whakakaha i nga tautokohanga mo Te Wiki o te Reo Maori; • Te whakatutanga i te Ratonga Pouaka Whakaata Maori i timata te whakaata i te tau 2004; • Te whakawhiwhi putea mo tetahi hotaka parongo reo Maori; • Te whakamatautau i tetahi hotaka whanaketanga reo Maori awhanau; • Te whakawhiwhi kaupapa ake, te putea whakahaere, me nga tautokohanga mo nga reo irirangi iwi (i nga tau 2005 me 2007); • Te whakawhiwhi putea ake mo te Ratonga Pouaka Whakaata Maori, hei whakatu i te hongere tuarua,

ka whakaata katoa i roto i te reo; • Te whakanui i nga tautokohanga mo te maha o nga kaiako kaupapa Maori; me • Te whanake i tetahi marautanga hou hei ako i te reo Maori. Mete mea, kua timata tatou kite kite i nga hua. Kua tino kaha ake te oranga o te reo Maori i waenga i nga tau e rima ki muri. I puta mai i Te Rangahautanga o te Reo Maori, 2006, e ahua 52 orau o nga pakeke Maori, kua whiwhi i etahi taumata matatau korero Maori - 10 orau te pikinga mai i te tau 2001. I tua atu i tenei, e 67 orau o te hunga i rangahautia, kua whiwhi i etahi

taumata matatau whakarongo kite reo Maori - e 8 orau te pikinga. Ma te tau kei mua nei, he ahuahanga tau whakahirahira mo te reo Maori i a matou ka arotake, ka whakahou i te Rautaki Reo Maori. Ma enei mahinga ka pumau ta tatou haerenga whakamua i runga i tenei huarahi whakapakari i te reo, otira, ka pumau ano te turanga o te reo Maori hei taonga ora mo Aotearoa.