Ngā Moemoeā ki te Reo

Muka, Volume 20, Issue 2, 1 December 2007, Page 8

Ngā Moemoeā kite Reo

nā Brenda Soutar, nō Ngāti Awa me Ngāti Porou

No te Whiringa-a-nuku nei ka emiemi te hunga tongakingaki ki to tatau reo rangatira ki roto o Te Papa i oea, i runga i te karanga a Tautawhi. Ko Nga Moemoea kite Reo te ingoa i huaina hei whakakaupapa i nga kauhau reo Maori. Kua kotahi tau noa iho a Tautawhi e tu ana, a, kare ano kia maro te haere, na reira, he koanga ngakau no matau te whakakaotanga mai o tona 80 tangata e hiahia ana kia moea te reo, po te ao, ao te po. I whakaritea te hui nei hei whakatairanga i te reo, hei hiki i te wairua o te tangata e whakakahangia ai tena ki tana kaupapa whakaora reo, tena ki tana. E tika ana kia whakamihia te ngaio, te matatau o nga koko tatakl, na ratau te whakaaro nei i tutuki. He kaikauhau kaiaka, he ranga wairua ki a matau nga pia o te reo. I hakaritia te reo e te kaiwhakauru, i weria ki roto i

nga taringa, titi tonu kite manawa. NaTimoti Karetu nga korero i wawahi ki nga waiata whakangahau a te hunga mate, a, na to tatou Toihau, na Erima Henare nga korero i whakakapi. Hei whakaklkl, na Te Haumihiata Mason ratau ko Pania Papa, ko Toni Waho 6 ratau whakaaro, a ratau kaupapa korero i whakapuaki. He korero whakamere ta Te Haumihiata mo nga uauatanga o te tuhi i te papakupu kei te reo Maori katoa ana korero. Ko ta Pania mo te reo Maori i te ao papaho mete whakaora reo ma roto mai i nga hotaka pouaka whakaata. Ko ta Toni Waho he whakamarama i pehea ta tona whanau o Mana Tamariki (he kohanga reo, he kura kaupapa Maori, he wharekura hold), i huri ai i roto i nga tau kia noho tonu ko te reo o te whanau te tino aronga, matua mai, tamariki mai. Kati, e kore e

pau nga mihi ki nga reo, ki nga mana katoa, na koutou i whakaae mai kite eke i tenei waka kia pai ai tana terenga tuatahi kite moana. Ma te Reo, tena rawa atu koutou katoa. Na koutou i mama ake ai te pikau i nga utu. Hei whakakapi, ka tlkina ko nga kupu a Timoti ki a Tautawhi mo te raranga haere i te kaupapa nei: “Tera pea i te mea kua manutia nei e korua to tatou waka reo, ma etahi atu e toro mai kite kakau o te hoe kia u ai te waka nei ki tena rohe, ki tena rohe puta i to tatou motu. Ina whakakuku, katahi ta tatou kaupapa ka tino rangatira ke atu, a, nawai i tai rere kua tino pari mai ano, nawai i ripo kau noa kua waipuke, kua parawhenua mea! Heoi ano, ma te aha i te punua wawata noa, ne ha, e kare ma?”