Whakanuia Te Reo

Muka, Volume 17, Issue 4, 1 December 2004, Page 6

Whakanuia Te Reo

Nā Danny Goddard

He pukenga wai he kawenga rakau, he pukenga tangata he kawenga kaupapa.

Tukua ra aku mihi aroha ki nga kuia me nga koroua, ki nga ringaringa me nga waewae i tautoko mai a-tinana, a-pukenga, a-korero hoki i tenei kaupapa whakanui i te reo matamua o tenei whenua, ara, ko to tatou nei reo Maori. I tu tetehi hui whakaharikoa ki te whare tap ere o Kawakawa ki Oroua, ara, kite taone o Feilding i te rohe o Manawatu. He mihi nui ki nga poupou o tenei whare, o tenei ra. I konei a Ngati Kauwhata mete Kura Katorika Maori o Hato

Paora, na ratou matou nga manuhiri i whakatau. Ko Kaye Maree-Dunn (Ngai Tamanuhiri) te kaiwhakahaere, a, nana and te tono ki a Ma te Reo mo te putea tautoko. Neke atu i te 700 nga tangata i tae mai ki tenei ra. E rua nga horo o te whare tapere. Kei roto i tetehi nga pakihi, nga ratonga, nga wananga Maori me etehi atu whakaaturanga kaupapa Maori. Ka tika me mihi kau atu ki a Tahi Gotty, kaiako o Te Ataarangi ratou ko Hemi Te Peeti, tohunga ta moko, ko te hunga hoko taonga Maori, ko Te Kohanga Reo o Hapaitia, ko Te

Ropu Wahine Maori Toko i te Ora, ko Marc Wagner kaiwhakangahau o te atamira tamariki, ko Te Ropu Maori Paati, ko Te Wananga o Aotearoa, ko Te Wananga o Raukawa, Te Whare Wananga o Manawatu, ko Te Ropu Auahi Kore, tae atu ki nga kaimahi a Te Taura Whiri i te Reo Maori me Ma te Reo. Kei tera atu horo ko nga pene whakatangitangi me nga ropu ngahau. I reira a Kimo Winiata te rakau ngahau o te atamira matua. Nana nga ropu e whai ake nei i karanga kia eke kite papa whakangahau -ko nga kura Maori o Hato Paora me Turakina, ko Ngaheke O'Carroll, ko Iwi, ko 'Ko au', ko Te Rangi Tu Mai, ko Taiohi, ko

Takitoru, ko Native Sons, ko Nat Rose, ko PSPARX me Wairere Barnsley. Na te whakaaro nui mete tautoko o Jackie Keelan me Waru Records i tu tetehi whakataetae pene. Ko nga Bros me Tu Much nga pene whakataetae. He rawe nga pene e rua nei, a, i toa a Tu Much. He kirimana kopae ta ratou whiwhi. Ka whakawhiwhia taonga and hoki kite hunga e kaha ana kite hapai i to tatou reo i roto i te rohe nei. Ko te taonga matua hei maumaharatanga

ki a Dr. Godfrey Huatahi Pohatu i mate ite tau nei, ka riro kite marae o Taumata o te Ra. Ka whiwhi taonga and hoki a Kevin Emery o Ngati Kauwhata a, ko ia tetehi no te hau kainga e kaha ana kite whangai i te reo me ona tikanga ki nga whakatupuranga hou. He waimarie matou o tenei takiwa no to matou whiwhi i te kaupapa o Ma te Reo. Na tenei kaupapa kua tu etehi ropu reo Maori. Kei Halcombe tetehi ropu e manaaki ana, e whakapakari ana i 6 matou kaumatua e kiia nei, ko te Kahu Korako kite marae oTe Hiiri o Mahuta. Kei te marae o Kaiiwi tetehi ropu wananga reo. Ka tu mai hoki a lan McKelvie me tana hoa rangatira, te koromatua o te Kaunihera a-Rohe o Manawatu mete taone o Feilding kite mihi kite iwi

mete ki atu, e tautoko ana ia i tenei ra whakanui i te reo Maori me tona hiahia kia tu tenei kaupapa ia tau, ia tau kite taone o Feilding, a, ma te Kaunihera hoki e tautoko. Ka mea atu hoki ia ‘ Ma te katoa o tatou te ra nei e tautoko’. Nga mihi kite kaupapa o Ma te Reo a, kua toa te reo Maori ki to matou, me ki, ki to tatou rohe i tenei ra.