NGĀ WHAKAMAHARATANGA MŌ TE MARAMA O WHIRINGA-Ā-NUKU

Muka, Volume 4, Issue 3, 1 September 1991, Page 4

NGĀ WHAKAMAHARATANGA MŌ TE MARAMA O WHIRINGA-Ā-NUKU

Ko enei korero he mea tango mai i nga pukapuka ma nga tamariki kura o te tau 1929. I era wa hoki e puta ana i ia marama he pukapuka hei korero ma nga tamariki o nga kura tuatahi, a na enei pukapuka i mohio ai nga tamariki Maori o aua wa, kite korero pakeha. I ia marama, kei te wharangi tuatahi o ia pukapuka, e rarangi ana nga tino panga o te ao. MO te marama o Whiringa-a-nuku, ko enei e whai ake nei:

Te 1 o nga ra, 1895: Ka mate a Rore Shaftesbury. Te 4 o nga ra, 1864: Ka whakamanatia te Paremata ki Te Whanga-nui-a-Tara. Te 5 o nga ra, 1535: Ka tangia te Paipera Tapu kite reo Pakeha. Te 6 o nga ra, 1892: Ka mate a Rore Tennyson. Te 6 o nga ra, 1769: Ka kite mai a Kapene Kuki i Aotearoa. Te 8 o nga ra, 1769: Ka u mai a Kapene Kuki ki Turanga-nui-a-Kiwa. Te 8 o nga ra, 1908: Ka whakaaetia hei Canberra tu ai te Whare Paremata o Ahiteteiria. Te 11 o nga ra, 1899: Ka timata te pakanga e karangatia ana ko te Pakanga o nga Poa (Boer). Te 12 o nga ra, 1492: Ka u a Columbus ki San Salvador. Te 14 o nga ra, 1066: Ko te pakanga o Heretaunga (Hastings) i tawahi. Te 16 o nga ra, 1914: Ka whakawhiti atu ki tawahi te ope taua o Aotearoa i te Pakanga Tuatahi o te Ao Te 20 o nga ra, 1842: Ka mate mai te wahine rongonui o te ao e mohiotia ana ko Grace Darling. Te 21 o nga ra, 1805: Ko te Pakanga nui o Trafalgar. Te 25 o nga ra, 1415: Ko te Pakanga nui o Agincourt.

Te 25 o nga ra, 1874: Ka taka a Fiji ki raro i te mana o te Karauna o Ingarangi. Te 27 o nga ra, 1874: Ka whanau a Kapene Kuki. Mo te marama o Whiringa-a-rangi: Te 1 o nga ra, 1895: Ka turetia te Penihana Kaumatua i roto o Aotearoa. Te 5 o nga ra, 1914: Ka timata te pakanga i waenganui i Ingarangi mete Whenua Takoru (Turkey). Te 11 o nga ra, 1918: Ka mutu te Pakanga Tuatahi o te Ao i te 11 o nga haora i te ata.

Te 14 o nga ra, 1717: Ka kitea te pu o te awa o Nile. Te 17 o nga ra, 1869: Ka puare te awa nui o Suez. Te 18 o nga ra, 1845: Ka tu a Hori Kerei hei Kawana Tianara mo Aotearoa. Te 20 o nga ra, 1925: Ka mate a Kuini Arekehanara. Te 23 o nga ra, 1864: Ka tu ko Te Whanga-nui-a-Tara te tino taone o Aotearoa. Te 28 o nga ra, 1893: Ka whakaaetia nga wahine o Aotearoa kia whai reo, kia whai mana hoki kite poti. Ko Aotearoa te whenua tuatahi ote ao i whakaae i nga wahine kia whiwhi ki tenei mahi. Te 29 o nga ra, 1791: Ka kitea a Wharekauri, ka huaina kite tima ko tona ingoa ko Chatham.