PANUITANGA KOOTI WHENUA MAORI.
Pitihana Whakakaporeihana a nga Tangata no ratou a Tauwharetoi Nama Id Poraka. I roto i te Kooti Whenua Maori o Niu Tireni, Takiwa o Kihipane. Mo runga i “ Te Ture Kooti Whenua,Maori, 1894,” me ona whakatikatika, mete pitihana whakakaporeihana a nga tangata no ratou a Tauwharetoi Nama Id Poraka. Ite tuunga ote Kooti ki Kihipane, ite aroaro o Ropata Nopera Tione, Tiati, raua ko Hapi Kiniha, Ateha, i te Hatarei, te 28 o nga ra o Maehe, 1908. ITE korerotanga o te pitihana whakakaporeihana i takoto kite Kooti, i te whakarongotanga ki nga whai-korero a Pita te Hau, mo nga kai-pitihana, me nga kupu i whakina mo te taha ki a ratou, mete mohio o te Kooti kei te whakaae te nuinga o nga tangata, a e taea hoki te whakahaere taua poraka i runga i te tikanga e puta ai he painga ki nga tangata no ratou taua piihi kite Whakakaporeihanatia ratou tenei ka whakahaua ko nga tangata do ratou te whenua e mau nei o ratou ingoa i roto i te Kupu Apiti e mau i raro iho nei me tu ratou hei hunga kaporeihana i raro i nga tikanga o tekiona 122 o “ Te Ture Kooti Whenua Maori, 1894,” a ka mohiotia he ingoa mo ratou ko “Nga Tangata no ratou a Tauwharetoi Nama Id Poraka,” haunga ia nga tukunga nga araitanga kua whakataua e taua Ture me ona whakatikatika ranei, ka whai-mana tonu era. Ko te rahi o taua whenua e 291 eka e 3 ruuri e 25 paati, nui ake iti iho ranei. Ko ona rohe e whai ake nei: Ki te raki ko Whenua Kawanatanga Nama 18, e 747 nga eka; kite rawhiti ko te Whenua Kawanatanga Nama 22, e 609 nga eka 2 nga ruuri e 85 nga paati; kite tonga ko te Awa o Hangaroa; aki te hauauru ko te Whenua Kawanatanga Nama 35, e 5,000 nga eka. A tenei ka whakataua ko te wahi hei tuunga mo te hui nui o nga tangata no ratou taua poraka ko te Whare Kooti Whenua Maori, Kihipane, a te Hatarei, te 2 o nga ra o Mei, 1908, i te 11 o nga haora i te awatea, hei whakaingoa i tetahi komiti hei whakahaere i taua whenua, kite whakatau hoki i te tokomaha o aua mema. A tenei ano ka whakataua me whai-mana te komiti kite utu i nga utu tika i nga raruraru i pau i runga i tenei whakakaporeinanatanga a me pa kite taitara o taua whenua e whakahaeretia nei e te kaporeihana i whakahuatia i runga a ke nei, nga take, nga tukunga, nga taumahatanga, me nga whakariteritenga hoki epa ana ki reira. Hei tohu mo tenei ka whakapiria te hiiri o taua Kooti i te ra mete tau i whakahuatia i runga ake nei.
R. N. JONES,
Tiati.
TE KUPU APITI E KIIA AKE NEI. Tauwharetoi Nama Id Poraka, Wi Wharekino. Matene Kaipau. Erana Whakirangi. Tipuna Riki. Hoani Matiaha. Paora Karori. Tamati Marutu. Naho Wehi. William Greene. Rina Wairama. Mere Karaka. Ripeke Nekeneke. Heni te Iriwaho. Rapata Whakapuhia. Teto. Hine Matiora Purewa. Peta Hane. Te Moana Akiwa. Piwara. Raharuhi te Horua. Harata Wharekino. Te Tuatini. Kiwa Riki. Keriana Kiwa. Hemi. Perohuka. Hereripene Riki. Rina Riki. Hohepa Tutewhaiau. Te Whare Herehere. Keta Riki. Himiona Tipuna. Rutene te Eke, Wiremu re Purewa. Mere Riki. Hera Riki. Mita Wharekino. E hara i te hea rite kei nga paanga te tikanga.
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/periodicals/KNT19080416.2.4
Bibliographic details
Ko te Kahiti o Niu Tireni, Issue 16, 16 April 1908, Page 184
Word Count
571PANUITANGA KOOTI WHENUA MAORI. Ko te Kahiti o Niu Tireni, Issue 16, 16 April 1908, Page 184
Using This Item
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Matauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of Copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.