KO HORI POKAI TE RUINGA.

Aotearoa, or the Maori Recorder, Volume 1, Issue 1, 1 January 1861, Page 17

KO HORI POKAI TE RUINGA.

Ko Hori Kingi Pokai Te Ruinga, te tino rahgatira, i te oraaga ai, o Ngatipaoa ki Waiheke, ki Taupe, ki Wharekawa, ki Whitianga, me era atu wahi. Ko nga toronga ote kawei o Hori, i toro atu ki Waikato, ki a Ngatimaru hoki i Hauraki. Ko Mahora, he wahine rangatira no te hapu rongo nui ki a Te Wherowhero, hei tupuna ki a Hori, i moe i tetahi rangatira o Ngatipaoa, ko te Mahia. Puta ake tokotoru nga mea tane ; i haere nga ingoa o enei tangata tokotoru, kei roto kei nga korero o te iwi, kei roto kei nga waiata, a ratou mahi. Ko aha tangata enei, ko Te Haupa, ko Te Waero, ko Pokai, te papa oto tatou hoa kua mate nei. Ko Patupatu tewhaea o Hori, he rangatira taua wahine no Ngatimaru. Na, kite ritenga Maori, ka Rangatira a Hori Pokai ki a Waikato, ki a Ngatimaru, ki a Ngatipaoa ; ko te nohoanga ia i roto i a Ngatipaoa. : 'Ko Waihcke, te moth ataahua i noho ai a Hori ratou ko tona iwi, na Ngatimaru i mua ai; he kupu na Ngatimaru ki to ratou rangatira ki a Hori, no reira ka tangohia taua wahi e Ngatipaoa. He tika tenei tangohanga kite ritenga Maori; he he ki te ture roia ki te tare tapu. Ka kitea i konei te whai mana o Hori, no te mea, i kai toropuku tonu te riri o Ngatimaru mo to ratou kainga pai mo Waiheke, x fata nei ki te taone. Ite mea e hoko nei a Ngatipaoa i nga wheuua o Waiheke kite Kawanatanga, kahore i wahia etahi mo Ngatimaru otira, kahore i pekea mai e Ngatimaru, i whakaaro nui hoki ratou ki to ratou Ariki ki a Hori Pokai. Ko te utu whakamutunga mo Waiheke, £l,lOO. He korero whakapatipati, he korero tinihanga na te* tahi pakeha .ware, ko Paka tona ingoa, ka hoatu .e Ngatipaoa aua moni ki a ia ; no te taenga atu ki tona ringa, ka man, haere ana, ngaro tonu ath me nga moni. \ . V V Srha te kau o nga tan kua pahure ake nei, a, i roto i aha tan, mohiotia ana ete tokomaha nga tikanga rangimarie a Hori Pokai. I *.ftahuri marire ” pea ia “ki te kupu kua oti te whakato e taea.nci te te wairaa” (Ileini, t—3l) inahoki, ko tana tikanga tenei

i-karanga ia; kia kaiia= te kino e utua kite kino. Eharel tenei tikanga pai ite ritenga Maori, engari no te ture; he tikanga whawhati te-* nei i nga whakaaro kuare o nga ; tangata karakia, ■ e ara nei b ratou mata ki'runga/;e poke nei ite o ratou ngakau. Nawhai ano i puta ai ; he tikanga ke i tenei takiwa pouri o te ao, te tikangautu i te kino kite kinonate mea " ko teahua o tekarakia a ratou; otiia, e whakakahore ana 'ratou 1 i toha kaha" (n Timoti, m—) ; He..nui nga korero mo te atawhai o Hori ite Pakeha, mo tona hiaHia ki teJwliakaHba tonu ki a ratou me nga korero hoki o tona kaha kite whakatupu Ite pai M roto ki ona hoa tangata Maori. Heoti ano koa te toa tika, ko te tangata e whakatupu ana i te pai, i te rangimarie, e'hapai whakamorunga ana ite kupu e ki nei "ko te kino kia mate ite pai." ( Roma xii-—21.) - Otira, ekore e taea' te kohikohi nga tikanga pai o Hori i te iti o tenei nupepa; no konei, ka whakarerea etahi korero/ ka ahu atu te titiro ki nga korero o te hemonga, i te marama o Akuhata, i tetau 1860. x 5 Ka mohio a Hori kua tuatata wa e whakarerea ai tona whare whakawharau whenua, e te wairua,—-ka mohioia| meake ka toene tona ra, ka ngaro atu nga hihi i te kanohi maori; —ka puta.ki ona hoa, ki ona whanaunga ana kupu poroporoaki. Mea ake ana:—: i •■ "I muri nei, kia pai kite pakeha ; kia atawhai, kia aroha tonu ki a ratou. Kei whakarerea to tatou matiia. Kiakaha te mahi ki te Atua ; ko te pou whakau tena nio tatou katoa. " Kahore akii hiahia kia noho i tenei ao, ta te mea, kua kite au i tona kino. Ete whanau! ko Te Karaiti te okiokihga mo tatou." - - . Ko te wahi o te Karaipiture i mea ai a Hori kia korerotia ki a ia, ko Koriniti tuarua te vii o nga upoko; a, whakamaoritia ana e ia aua kupu. - * : ' ' " Etoru nga ra "eai ko tona tamaiti ■" i inoi ai ona whanaunga mona, , me ia ano e inoi ana, kia tika tonu ai tona wairuaki aTe Karaiti." A, mea ai koe ete kai korero o tenei pukapuka, kihai ranei nga inoi o enei ngakau whano nei motu te tau i te mamae—mea koe e te kai korero 6 tenei pukapuka kahore imana i te Atua o ratou inoi ? Ko te whakahari ano tenei i ona whanaunga e tangi ana ki a ia, ko te kupu e ki nei, " Karanga mai ki au i te ra o te he ; maku koe e whakaora, aka whakakororiatia ahau e.koe" (Waiata, 1—15.)

v I te wahi i tu rere ai te wairua o Hori i runga i te parepare ote awa i tauaraitia ai te rangi mete whenua, —ka ro-

pine kite taha oto raton ariki ka whano ka taka, ona hnanga, a, ka toto ake te aroha e ngaua kinotia ra e te mamae,— tonu atu, “ E pa! taria e haere • me nohonoho koe i a matou.”

Ki nui ake ana tana tangata ngakan marie, ki ona whanaunga, kite iwi, —“ Tnkna an Ida haere. Kua" tae mai nga kai tiki mai i ahan tokoruatahi. E haere ana an kite Ariki.”

Ko te mntnnga tenei o nga ra o Hori Kingi Pokai. I mate la itel6 o Akuhata 1860. Ko tona ponaru i waiho ite ao, ko Mata Te Mahirahi; ko ana tama tokoruatahi, ko Te Aperahama Te Hiwinui, ko Hori Rakena. Ko tenei, me whakamana ana korero pai i te hemonga, e ona whanaunga, e te iwi hoki; a, me whakamana e ratou te tnre waimarie i mana ra i a Hori, —“ Kei mate koe ite kino; otira ko te kino kia mate i te pai.” (Roma, xn—2l.)