Te Wananga. Kotahi Putanga i te Wiki. HATAREI, NOEMA 23, 1878.

Wananga, Volume 5, Issue 47, 23 November 1878, Page 582

Te Wananga. Kotahi Putanga ite Wiki. HATAREI, NOEMA 23, 1878.

I tera wiki i mea matou, ko te mana e pooti ai te Maori mo te mema Pakeha, kahore ano tera i kore noa, e mau tonu ana te mana poot a te Maori mo te mena Pakeha A, a enei ra tata nei ano, ka taia e matou nga kupu ote Ture pooti, kia mohio si huki . te c ki'Uga tikangao-mau ai o ratou ingoa~ ki tc puktipuk^i\ciiriiho r te pooti. A kia rnahiaai hdki -yga ingoa o te iwi katoa e whai Kwraana Kafaati ana' ki tc pukapuka pooti, kia pooti ai te Maori mo tatia I'akeha e pai ai hei mema kite a kia tu ai te mema ate Maori ai hb taua mema hei reahi i nga raahi her tika hei pai hei oral mo te Maori. 'i. ana matou 'kia- kiia e m&tou nga take i Imm-kia rua pooti ma te iwi Maori." Na te Mafcarini te inoaoa pooti -kia* rua, a no te tirtl WBfofil "S kiisL -ai tab a* likatrya, a ktia kotahi nei te kao tiau ma tahi o tana i-*ure : e maliia ana, a e ruau p& itoo te roina o' taua Ture. 1 nga ra i kiia ai pU*- f Tm e te e xnau ana te mana

poots a te Maori ki nga til;antra pooti a to Pakeha, a he tini no nga tikan.a ki nga mea Maori a i kiia aua tikan-a e Tc Makarini kite Paremata. i kore ai e tino pooti te Maori, koia tana mahi i kiia ai kia roa pooti ina te Maori,. he mca hoki kali ore kau he tino kai korero mo'tie iwi Maori ite PareinaU'ratia tau, a na reira i kiia ai te Ture,' nve ; tu te mema Maori kite - Paremata. A ko te Ture-i manaai te tu a aua mema Maori kite Paremata, e kiia ana te ingoa o tana 1 nre ko 1,4 'Jo 'Pure e nui ake ai te tikanga ma te Maori kite Paremara," a ko nga korero whakamatua o tana 'Pure i tino marama rawa era, a koia nci aua kupu whakamatua o tana Ture, e mca ana. '* He mea no tc ahna tini tikanga o nga take e mea nei te Ma-ri ki ana whenua e mau ai ki aia, me etahi tikanga ano a te Maori, koia n<ra Maori o te Koroni'o Nui 'Pircni nei i kore ai "he mana mo ratou e mau ai o ratou mgoa kite pukapuka pooti mo rga mema o te Paremata, a o te Kaunihera Porovrini ano hoki, koia i kiia ai, he mea pai kia mahia lie tikanga c puta ai he pai ki aua tamariki a le Kuini, a koia i kiia ai me tu lie tikanga mo enei tau nnake, kia tu ai he Maori kite Paremata, a ki nga Ivaunihtra Porowini ano hoki." 11 a enei kupu i tino kiia ai, lie tino tan»ata te Maori n.i J e Ku ni, a he Pakeha motuhake te Maori ki o te Pakeha 'Pure. A e tika ana kia pooti tc Maori, no te mca, he whenua ano a te Maori, a na te whenua tetahi take v pooti ai te tangata. A ehara taua Ture nei i te Tnre hei whakakahore i te mana pooti a tc iwi mo ana whenua, otira he pooti taua pooti nci, hei mana kau rpo etahi tau anake, e wha« kupu ai te Maori i te Paremata, a e kore c he te mana pooti a te Maori mo ana whenua, i a ia i te Maori e pooti nui nei te iwi katoa mo nga mema Maori. A he tino pai no tc lvawana ki taua tikan.a, koia a te Kawana i mea ai me tu ano'luki lie mema Maori kite Paremata Ariki. a tu ana a Wi Tako raua ko te Mokena. lie nui noa atn te ata inahi marire a te Makarini i nga tikanga a te Maori, ara kia puta tika ai he mca pai ina te Maori i nga mca ma te iwi, a he pai nona k; te •Maori koia te Maori i tu ai hei mema ki te Paremata, ara, nana i wluikaae k a pooti te Maori Kara una Karaati mo nga mema Pakeha. a kia pooii te iwi Maori Karauna Karaati kore mo nga mema Maori, koia ra rga pooti c rua c kiia nei. ' A i a te Makarini e ora ana, he tini ana hoa i nui i a ia te whakanui kite ror.go o te ingoa o te Alak;rini, a kahore kau he kupu a taua hunga hei whakahe i aua pooti c rua i kiia nei c te Makarini mo te Maori. Ano ka mate a te Makarini, koia i kiia ai te whaka-tau.-.i a te Pakeha. " hie nui te nui o te kuri peropero i te ra o te kuri e ora ana, a he iti te wehi atu ki tc Kaiona kua mate atu kite po." A e mea ana matou, ko te ra ano tenei e whiti nei, a i whiti ano taua ra i te wa i kiia ai aua pooti e rua c te Makarini. a kahore hoki he ahua kc o nga tiknnga o te Ture, aliakoa kiritea ranei, kiri pango ranei te A kua kore he mana a te tangata e kit i ksu ai kia te Makarini, i te mea hoki kua mate aia

a ahakoa ahua tangi etahi <> nga hoa Pakeha o te Makarini ki a ia, he fan i kau, etiara i te mea he aroha mmo to ratou ki a ia. a i cnei ra e maia ana ana tu Pakeha kite whakahe i nga mca i whakapai ai ratou i nga ra ote Makarini e ora ana. A e rnana tonu ana te mahi pooti a te iwi i enei ra, kahore lioki he l-erenga ketanga ote Turc. A kei te mea aua Pakeha kia he ia ratou mea pai a te M akarini i malii ai ma te -Maori, a ahakoa mca ratou he nui 10 ratou pai kia te Makarini, he kupu kau, a me mutu te mahi penei i te ao ne", no te mea he whakarewha kau tana mahi i te iwi. A ko te Omana ko te tangata i nui ia te \lakarini raua ko Kawana Kerei, e whakahe nei aia kia Kawana Kerei raua ko te Makarini. A na te Makarini i whakaae kia tu he Maori kite Paremata ara. kia rua rtga pooti ma te Maori, a e mahia nei hoki e te Omana, e llata, e Tatana, me o ratou hoa kia kore he pooti ma te Maori. Ano taua mahi nei e tangohia ana te taro a te Maori, a e hoatu ana he kohatu. K kii ana matou na taua malii nei i rangona hetia ai te ingoa o te iwi i Nepia nei. A lie takahi ano hoki t:uia mahi whakahe ki aua pooti e rua ma te Maori, i te ingoa o te Makarini, he whakakaitoa kite tupapaku kua mate, ahe ran; ki aua tangata te mutunga, no te mea e kore e puta ta ratou e rapu nei. Nei te kupu ki nga mema o Haku Pci; kei te ora ano a Te Ivuin'u a e kore taua kupu e mate, ahakoa he nga kupu a te Minita Maori kua mate, e kore nga tikanga mete mana o nga Turc ate Pakeha a Kuini e mate. A e kore te mate c eke kite Maori, ite mea, kahore he titiro ate Ture kite pango ranei, kite ma ranei o te tangata, he mca hoki, e ata titiro ana te Ture kite tika, kite ora anake mo te iwi katoa, ah koa Pakeha, ahakoa Maori ranei.