HE KUPU ATU ENEI KI NGA HOA TUHI MAI.

Waka Maori, Volume 8, Issue 9, 8 May 1872, Page 63

HE KUPU ATU ENEI KI NGA HOA TUHI MAI.

Ko Utiku Te Angi o Rangitikei e tone Takuta ana. Ekore e tika kia tuhia mai ena korero kite Kai Tuhi ote nupepa nei Engari me tuhi ki a Te Makarini—kei a ia te whakaaro kia whakaaetia he Takuta mo reira kia kore ranei. He kore utu ne nga maori i kore ai e rongo nga Takuta. Tenei kua tae mai te reta roa a Rawivi Tumoctai o Ngaruawahia mo nga l-ongo puremu o tctahi waihine itc Kuiti. Ekore e tika tena tu. korero mo te nupepa, na reira i kore ai e taia atu. Tenei hoki te reta a Mangakahia o Ilauraki kua tae mai. Kaore e tika nga korero o tana reta. E ici mai ana aia lie kuare ia mete whakahe hoki ia ki nga Tuve. Ki ta matou whakaaro ekore te kuare c mohio ki nga mea tika, ki nga mca lie ranei. Ae ra, be mea whakawhiu tangata te ture —engari ko nga tangata hara ia, ko te tangata tika ekore rawa e mate. Ko te mea tena i tika ai matou. i ova ai matou, ko nga Ture. Ehara ite mca poka noa ake na tc whakaaro o tc tangata kotahi tenei hanga te Ture; ho mea rapu lie mea ata kimi na te tokomaha. Ahakoa ki mai te tangata lie lie to tc Ture—kao, kaore nuva ona lie. Ko nga korero e paingia ana e matou mo tenei nupepa he korero hapai i te pat raua ko te tika; ko te korero tukituki i te pai kia pakaru ekore e tahuritia c matou. Tenei hoki te reta a Rangialuta o "Whangachu kua tae mai ano. Ekore eoki te nupepa. E whakahe ana kite Ture Rori Poata. Ko taua Ture kua wliakaaetia e nga merna ote Paremete ; nga mema macri me nga mctna pakeha—heoi ano lioki. Ko te mangai hoki tena o nga iwi, ko nga mema—ka oti i a ratou heoi ano. Eki ana nga maori kia kotahi te Ture mo te pakeha raua ko te maori-—koia ano tena, ko taua Ture kei te pakeha ano. He mea tika kia hanga rori koe mou, kia rite ai hoki koe ki au. E pai ana taua Ture, e waiho ana mau ano e ■whakahaere nga tikanga mo au rori. Taihoa koe e ■whakahe, kia kite koe i te whakahaeretanga—hei reira koe ka mohio kite ahua. E mea ana koe kia whakamaoritia taua Ture me nga Ture o Ingarani. Na, ko taua Ture kua oti noa atu te whakatu kite reo maori, kua tae atu ki a koutou ; mete Ture Kura Maori, me nga Ture katoa mo nga tikanga ote taha maori. Ko nga Ture o Ingarani' hoki kua oti noa atu i era tau te mahi ki te reo maori—kia peheatia atu hoki te mahinga ? He tu a whawhai ana enei tu korero. Engari ma o memae whakapuaki i a koutou kupu i roto i te Paremete i tc wa e hangaia ana nga Ture—kei rcira te whawhaitanga pai. Kaore c tika i muri iho i te mea kua oti nga Ture. Tenei etahi tangata e ki ana kia lioati: moni ratou ki aßihari Wunu, Kai Whakawa no Whanganui, hei utu nupepa mo ratou. E pai ana. Kia tae atu ki aia nga moni mana e tuku mai ki Po 5s eke nei, katahi ra ano ka panuitia atu nga ingoa o nga tangata nana aua moni.

Eki mai ana a Porenara Tamahiki o te Niho o to Kiore kua whakapae nga tangata ki a ia nana tetabi reta i tuhia mai ki a matou 1 mea mai tc tangata nana ko "Te Matauranga " tona ingoa, a e mea ana ehara i a ia taua reta, engari na Hohepa Tamamutu. Ekt ana hoki ia ko ana korero e tuku mai ana kite Kawanatanga ekore ia e tinihanga i tona ingoa—ko te mea tika tonu tana e tuku mai ai. Kaore matou e moliio ana ki taua reta. Kotahi te reta i tae mai ki a matou no te takiwa kite Arawako te ingoa 1 tulua ki roto ko te " Ngakau rapu io te Arawa." He korero ngau tuara nga korero o taua reta; kaore hoki i taia atu o matou, engari 1 haehaetia e matou—ho ingoa kore, he kino hoki no nga korero. He imi enci Reta me nga korero a nga tangata o te motu nci kua tae mai ki a matou. Ekore rawa e eke ki runga ki tenei waka, ka tomo rawa hoki—hei tetahi waka ka utaina atu. Tae rawa mai te Reta a Tamihana Te Rauparaha he whakaatu mai i nga korero o te hui ki Whanganui, kua oti ta Rihari Wunu te ta—ekore pea e pai kia tnaruatia te panuitanga o aua korero koL hoha nga tangata. Waiho ra, me whakaaro marire. E!ua homai e Tamihana Te Hoia o Poroutawhao tana te 10s. mo tetahi nupepa mana.