HE WHARANGI TUWHERA MA NGA HOA TUHI MAI.
Ki a te Kai Tuhi o te Waka Maori. Te Awa o te Atua, 22 Akuhata, 1871. E hoa, tenakoe. Tukua atu tenei reta kia kite o taua hoa, maori pakeha, i nga taha tika o tenei motu. He maharahara no matou ki nga kupu a te tangata nei a Patu Whitiki i tukua mai nei e koe i roto i te panuitanga i mua tata atu nei. Kua kite matou e he ana nga kupu a tena tangata. Kia rongo mai iana koutou ki te he o ana lforero, koia tenei; —Te Tuatahi. Ki hai i kite ana tupuna i te pakeha, mete taenga mai o te "Whakappno ki tenei motu. Engari tona papa i kite (a Paora te Mai) i te Whakapono. I roto i aua ra i kohuru tana papa i te tangata i te tau 1859.—mate rawa. Te Tuarua. Ka tu te hui a Tuhourangi ki te Wairoa i te 25 o nga ra o Tihema i te tau 1861 ka karangatia e te Arawa katoa, me Ngatiawa, mete Urewera, me nga iwi o te Eawhiti, me era atu iwi katoa, me nga tangata hoki o Taupo. I reira ka wehe tana iwi, a te Tawera, i a ia ki te Kingitanga. Tupu ana i roto i o ratou whakaaro me riri ratou kite pakeka. A, i te ra i riri ai a te Arawa raua ko JSgatiporou kite Eotoiti ka tapoko ratou ki roto i a te Eawhiti (me taua tangata a Patu Whitiki;, tae noa kite Kaokaoroa, riri tonu ratou ki a te Arawa me nga pakeha. Te Tuatoru. I te ra o Kereopa ka tomo ratou kite Hau Hau; tu ana taua tangata a Patu "Whitiki hei poropiti mo tona iwi mo Te Tawera. Te Tuawha. I haere taua tangata a Patu "Whitiki ki te riri i te Tapiri a te Tawera me iNgatiawa katoa. Ko Tuhourangi me Ngatirangitihi te hoa riri o aua iwi. Ko Kereopa to ratou rangatira tae atu ki a te Urewera (ara to te Tawera me to Ngatiawa Urewera), mete Eawhiti katoa. Te Tuarima. I te hokinga mai i te Tapiri ka kohurutia a te Mautaranui e taua tangata e Patu "Whitiki me tona iwi a te Tawera meNgatiawa katoa—ko te Hura to ratou rangatira. TeTuaono. Ka whakahaua a te Arawa kite whai i a te Hura me te Tawera me .Ngatiawa katoa,—ko te Mea raua ko Nihipeta nga pakeha nana i whakahau. A, e eno nga ra i whawhaitia ai ka horo taua pa; mou katoa ratou, kaore he tangata i hemo. I mou hoki taua tangata a Patu "Whitiki. I te rironga mai i au ka tukua atu e au ma te Kawanatanga e wehe nga mea i nui te nara me nga mea i iti te hara. Te Tuawhitu. Ka parau ano ona korero mo nga hoiaio Kapene Pirihi. Ko nga tangata i te hoia o Kapene Pirihi no Tuhourangi raua ko Ngatirangitihi, e rima te kau. Engari ko to ratou ritenga ia e ahua iti rawa ana i roto i enei hapu e rua —ara a Tuhourangi, a Eangitihi—i taua mahi hoia. Te Tuawaru. E hoa, ko nga kai-
whakahaere o tenei takiwa ko te Kepa Kangipuawhe raua ko Arama Karaka Mokonuiarangi. Te Komiti ko Tuhourangi me JSgatirangitihi, i pai ai te whakahaere o nga mahi o tenei whenua. Naku hoki ia i whiwhi ai kite mahi hoia me nga mahi pai katoa i tenei takiwa e haere nei. He aha te pai o te tangata penei te hua o nga hara kia whakapai korero atu kite pakeha ?No tona matua nga hara tae noa ki a ia. Heoi ano te kupu ki a koe. Na Poia Te Otatit Na te Komiti Whiriwhiri. [Tenei hoki tetahi reta kua tae mai ki a matou no te Awa o te Atua na Eenata Ngahana Hipirimi Te Whetu me Tuhourangi katoa, he whakahe i taua koroke a Patu Whitiki. Ko nga korero o roto e rite ana ki enei kua oti te ta ki runga ake. Mahara noa he pono nga korero a taua tangata a Patu Whitiki i ki ra ia no tona matua te aroha kite pakeha mete pai tuku mai ki aia kai te pena ano ia—kaore, he parau ia. Ka kite koutou i teteka a te tangata e tuhituhi ana ki tenei nupepa e pai ana te whaki mai me kore e whakama.]
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/WAKAM18711024.2.4
Bibliographic details
Waka Maori, 24 October 1871, Page 8
Word Count
738HE WHARANGI TUWHERA MA NGA HOA TUHI MAI. Waka Maori, 24 October 1871, Page 8
Using This Item
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.