TE HUINGA O NGA TANGATA O RANGITIKEI KIA METE KINGI.

Waka Maori, Volume V, Issue 7, 13 August 1868, Page 43

TE HUINGA O NGA TANGATA O RANGITIKEI KIA METE KINGI.

No roto i Hune ka tae mai enei korero ki a matou. Tae rawa mai kua oti tera nupepa, a kaore hoki he nupepa i muri iho kia mahia e matou — katahi ano. Te Arataumaihi, Rangitikei, Mei 19, 1868. He huihuinga tenei whakaturanga whakawhetainga hoki ki a Mete Kingi Paetahi. Ka tu mai ko Aperahama Tipae ka whakawhetai ka mea atu:—" Kia ora koe e Mete—kua whakaturia nei koe kei karo patu mo te motu. Kia ora te-Kuini, me te Piriniha, mete Kawana, mete Runanga o te Kawanatanga. Kia ora koe. Hei matua marama koe, hei tamaiti ma te Kuini. Ka karangatia e ia koe heikaiwhakahaere tikanga mo tenei motu, e tino nui ana toku hari ki a koe. Kia kaha koe ki te pikau mai i nga Ture o te Kuini, kia whakanui koe i ou iwi maori; kia kaha to aroha ki a matou." Ka tu ko Mete Kingi Paetahi :—"Kia orate Kuini, kia orate Piriniha, kia orate Kawana mete Runanga, kia ora tatou katoa ka huihui mai nei kite manaaki i nga tikanga o te Pakeha hei atawhai i a tatou i nga iwi maori o tenei motu." Ka tu ko Htjnia te Hakeke, ka mea:— " Na whakarongo mai. Ka korero ake au, ka korero koki tera tangata, tera tangata. Kei hea ra Topia ma ? kei whea ra a Ngapapa ma—te korero ai ki nga tamariki ? I kona hoki to matou tokotoru. Ana, ka pakoko te ure o Mahanga ! Ki mai ano kei te he, e kore au nei e he —he pukeko tawhito. E whakaae ana au ki a koe e Mete Kingi Paetahi kia tu koe hei tangata mo te Runanga. Kia kaha koe kite hapai i nga mahi i nga ritenga o enei iwi. Tenei taku piki Kotuku ka whakatakotoria ki runga ki ta taua Tepara." Ka tu ko Hori Kingi te Anaua : " Whakarongo mai e te iwi. Ekoro ma ehara i au tenei mahi—na te pakeha tenei mahi i karangatia nei ta koutou iramutu kia tu hei tangata mo nga Ture o te Kuini. Ko tenei e te iwi kaore au e hiki ke i runga i taku mahi. Ko te Kuini touu toku whakawhirinakitanga ake ake, me aku i muri i a hau, i a koutou ano hoki—kei poka ke o tatou katoa i nga Ture o te Atua, o te Kuini. Tena koe e Mete, oro teatimana (old gentleman)—'Kia orate Kuini." Ka tu ko Ratana Ngahina :—" Whakarongo mai e nga iwi nei. I enei marama ka hori ake nei ka puta mai nga panui a te Kawanatanga mo nga tangata o te motu kia kimihia he tangata mo te Runanga Nui. Ka kite au ka hurihuri au a ka kite au kei roto ano i Whanganui tetahi tangata. I Otaki au ka puta ake nga Panui whakatu mo Mete Kingi Paetahi a Kawana—pai ake ano au. Ko tenei e Mete Kingi Paetahi ka ■whakaturia atu koe hei tangata mo te Runanga ka whakainua koe kite waina

reka ka wkangaia koe kite witi pakari. Ko tenei e taku tuakana e Mete Kingi ko te maunga tenei o te aroha o te Kawanatanga ki enei iwi maori. Ka whakaturia atu koe inaianei hei tangata mo te Runanga kia kaha kia maia koe kia puta atu tou kaha i ou hoa ote Runanga. Hei atawhai koe i ou iwi maori, a hei whiu ano i ou iwi maori. Ko te maunga tenei i te arohatanga o te Kawanatanga ki nga iwi maori o tenei motu. Ka rite tonu te maori ki tenei iwi pakeha te rangatiratanga. A, mau e pikau atu nga pikaunga taimaha o tenei iwi." Katahi ka korero a Hori Kerei, a te Petite Aweawe, a Epiha Patapu, a Kawana Tawhitorangi, me Aperaniko llangihikitia, me Pehimana, me Hakaraia Korako, me Hakaraia Pouri, me Iloropapera Pukeke, me Wiremu te Hanea, me Hataraka, me Pirirnona, me Tamati, me Reupena Kewetone, me Ilanita Kohai, me Pihimona Tuawhea, me Te Waitere Marumaru, mete Herewini Tupoki, he whakapai katoa ta enei kia te Kuini, kia te Kawanatanga, ki a Mfte Kingi hoki. Katahi ka tu ko te Hemara Rauicawa ka puha i tana puha;— Haere atu ki Mangareporepo, i, a ! Ka haere te tiere i, a! ka haere te tiere i, a ! E whiu a ha! he aha kai roto atu ? A, he nihinihi; he aha kai wabo mai ? Tena koe e Mete Kingi, ka tukua atu nei koe e ou iwi ko koe hei kaha mo ratou. Katahi ka korero a Watikini Tuawhitu, me Tipene Takoto, me Hori Patene te Mohi, me Hapurona Tohikura, me Nohona Pouri, me Paora Tarau, me Paurini Tuki, he whakapai katoa ki a Mete Kingi. Ka tae kite whakamutunga ka korero a Ihakara Rangiahua :—"Tena koe e Mete—kia ora koe. Ko to ra i koni ai koe i roto i te kopu o te Ture i te Tiriti ki Waitangi ite tau IS4O. Ko to ra i whanau ai koe ko te Tereti ki Kohimarama i te tau IS6O —ka puta koe ki waho hei tangata. Na ko koe kua paingia e te motu nei, ka timata i te upoko o te motu nei tae ki Manukau, ka mutu mai to wahi e noho ai koe hei mahinga mau ki ou iwi maori"—tera atu te roanga o ana korero. I te 6 o nga haora o te ahiahi ka tu te haka kanikani a nga iwi e wha. Ka mutu te kanikani ka whakainuinua i te karaihe waina ma nga tangata me nga waliine. Ka tu mai ratou ka mihi mai ki a Mete Kingi. Ka tu a Mete Kingi ka mea; —" E whakapai ana a hau ki a koutou ; e whakahari ana au mo to koutou mahi ki tenei wahi. Na whakarongo mai —kia u tatou kite Ture. Tenei taku waiata; —Makitaunu noa te tangata kite korero. Kia huaiaa au ckore au e hoki ki te iti. Kei runga tenei o tewkarawharai a Nuku a Rangi." Ka mutu, ko nga taonga whakawketaiuga mo ter.ci tangata mo Mete Kingi o tenei hui te kau pauna raoni na Aperahama Tipae ..toru Kuru Pounama, kotalti Parawai.