Te Raruraru kite Whaiti.
Kotahi tetahi raruraru i paoho i waenga nui i nga Maori, mete ropu Wea Whenua a te Kawanatanga, i tetahi kainga e kiia ana ko Te Whaiti, e 40 pea maero te mamao inai i Eotorua. Ko te take o t£nei raruraru; no te inarama o Tihema ka hori nei, ka tukua mai e te Kawanatanga tona ropu Wea;
kite Wea i tetahi Whenua Maori e hiahiatia ana ete Kawanatanga bei Rahui. Kaati i i,e taenga o taua hunga Wea ki taua waahi, ka whakahaua a te Amopuia Kauia etahi wahine tokowha, hei taapu i te Wea a te Kawanatanga i runga i taua whenua, heoi kore tonu iho e haere taua wea i runga i taua whenua, Hoki ana nga kai wea ki Rooorua. I muri iho ka whakahaua ano nga kai wea kia hoki ano kite Wea i taua whenua, ka haere mai hoki he pirihi hei hoa mo ratau. I te taenga mai ki Te Whaiti o nga kai wea, kihci rawa nga maori i whakaae kia haere te wea i runga i taua whenua. Ahakoa whakawehia e te tariana 0 nga pirihi (Sergeant Phair) kihei rawa 1 mutu te wharacuraru a nga maori: Heoi whariteritea ana e nga taha e rua, kia tukua ma te whakawa e whiriwhiri to ratau raruraru, ofci ana ki runga kite kawe kite whakawa. I te 21 o nga ra o Hanuere nei, ka tu taua Whakawa ki Rotorua i mua i te aronro o Kanara Ropata S. M. Kaati itu a Pakarana Roja mo nga Maori kite whakahaere i i te taha ki Maori, i mea ia:—Kihei nga Maori i mohio, a, i tae atu ranei he whakaatu, kite take i tae ai nga kai Wea kite Wea 1 taua wnenua. Tuarua mehemea no nga Maori te wnenua, e hee ana ano te taenga o nga kai Wea ki runga i taua whenua Wea ai, i runga i te mea kihei nga Maori i mohio he aha te take, no reira e tika ana te katinga a nga Maori i taua Wea, kia kore e haere i runga i taua whenua. I muri ka tu ko Porana Roia mo te taha kite Karauna ka mea ia—E whai mana nga kai Wea kite wea i nga whenua kia takoto tika, i mua atu i te nronga i te tangata e hiahia ana. Tuarua kua tae atu ano te whakaatu ki nga Maori, i mua atu ano o te taenga mai o nga kai Wea ki runga kite whenua. Heoi whakataua ana taua keehi e te kai whakawa ki runga ki ta te Roia o te Karauna i whakamarama ai. Ko te utu i whakataua e te kai Whakawa ma nga wahine mo runga i ta ratau whakararurarutanga 1 nga kai \Vea, kotahi pauna oia te mea kotabi o ratau. A, ko te utu i whakataua ma Amopui Kauia tekau pauna. mo runga i tona whakahaunga i nga wahine nei kia whakararurarutia nga kai wea, huihui kaooa nga moni hei utu ma ratau £23 pauna
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/PUKEH19060224.2.12
Bibliographic details
Puke ki Hikurangi, Issue 30, 24 February 1906, Page 6
Word Count
507Te Raruraru ki te Whaiti. Puke ki Hikurangi, Issue 30, 24 February 1906, Page 6
Using This Item
For material published 120 or more years ago, to the best of the National Library of New Zealand's knowledge, under New Zealand law, no copyright exists in that material.
For material published fewer than 120 years ago, copyright may still exist. Please see our copyright guide for information on how you may use this title.
In both cases, the National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.