He Whakautu Panui

Puke ki Hikurangi, Issue 30, 24 February 1906, Page 5

He Whakautu Panui

Kia te "Puke" tena koutou ko ariki te mahi mai na i nga mahi mo te iwi, kia ora koutou ko ariki. E "Puke" mauria atu e koe taku utu atu i te panui a te Whatahoro, a Niniwa kite-.rangi, a Ropoama Meihana, i tuku mai ra i roto i te Matuhi, mo taku panui tone atu kia Niniwa kite-rangi, kia te \\ hatahoro, kia Tunuiarangi, kia whakaatu noa mai ki a au i nga mahi o nga hui e rongo ake nei au, e tu mai ana i Takitimu he hui whakapapa, he tau he hui whakapapa, Ka vongo ake ka tu ki Tamaki he hui whakapapa, na Tunuiaraogi me nga tini rangatira o reira, e mahi mai na, na kona i ui noa atu ui ki a koutou. E te Whatahoro tena koe, ka rua aku tutakitanga ki a koe, i Poneke tetahi, i Taranabi tetahi, e wareware ana pea koe ki taku

patai kin koe, ko wai tenei tipana a IT he - ngariki, no te taha kia Tamatea nui tipuna o kouton na, nan i whakaatn mai ki a au he taina no Tamatea, ka pitai atu au ki a koe? tena ko "Wai nana wahine, ka kii mai koe ko Taaneroa tainaahine a Turi, katahi au ka whakaie ata ki to whakamarauia invi he tika, na ki ui atn au ki a koe, ko wai anake ng;i tauviriki a Taanenuiarangi, to ÜbU mai tenei ki a au he nui noa atu nga fcauviriki a Taanenniar.mufi, ka kii atu ahau kia koe, kotahi te wahi.ie i uiokio au. ka loio-whenua nana a Take Wtienua, nana a Ukut Whenua, a Kaup.) me etahi atu o tana whikapapa. ka ui uiai koj na wait? taniwha, kii atu ana an kia koe na Takahuriwhenua, ka mo? ia Ivanaemakuru, ko Tipua to mua ko We hi to muri he wahine, ko Taniwha to muri mai, ko Tahataha Ihu-inaranga to muri iho, ka mutu ta ia wh man. Na ka mea mii k>e kaore kce i rongo i tsra ta'ce. na ka kii mai koe ki a au, ko Taane i moe ia Hinetupari Maunga, na rana kj te PuioV) to miu, ko Rakahore, ko Para Whenua te mea wahine o ratau, a, na te Putoto i moe ia Hine Ukn-uku, ko te Taniwha, ko ia te matamua a Taane, na kite atu ana an i te tika o tau i whakaatn ai, ka mnhue ia au ta:<u i kiia ake nui e au, i tataku ake :ii au i enei korero kua kiia ake nei e au, he kahd rawa no te mea mai he tangata matau ahau, he kimi tonn atu i nga mahi o ena hui a tatan e mahi mai na koutou, k«»ti taku utu i etah: o a kontou kii he tangata mohio au. Na e mihi atu ana au ki toku hoa kia Ropoama Meibana. i kite iho nei ahau, o hoa katahi ano au ka kite i end t:; o nga korero o nga rangi mo nga rizenga knivro katoa o to panui pai rawa ato. E hoa e Ropoama tena koe, te hanga koe e te tamaiti whakarongo korero putara whare kia koe. mau e noho nga. matapihi o 0 Huri Whenua te whare o Iri-whakaivihia, 1 akona ai te wananga ki nga uri ariki, tena koe te tama tuatahi nana i takahi te paepae tapu o te whare kura i takia mai ai te wananga ki tenei ao, tena koe e nga tamariki piri-poho a ou matua a on tipuna kia ora e tama kia ora koe, ae e tama me whakatika atu eau to whakapapa tino tika, tetahi koroua no waikato ko Whao tona ingoa, i niea ia ngahuru marua nga rangi, a ka korero ano ia i nga ingoa o aua j -rangi, koia tenei: — Ko Te Puhi o-nga-rangi. " Matangi-nui-o-mngi. " Rangi-pupuni. " Rangi-tu-te-wanawana-a-rangi. " Rangi-te-puru. " Rangi-te-ahoaho. " Rangi-whakaruru. " Rangi-pakau-roharoha. " Rangi-tua takaa. ' £ Rangi- wha karu r u -au -ta ka. ,{ Rapgi-taka-aroaro.

" Rangi-nui tauwehe. Koia tenei e pa i koa ako ai an, kna kite hoa an mo tana koroua, kna kapoona konohi koia tenei ana korero. kaati kaore ma'au ana uri e hamurau he korero korona. Kaore ia i korero i nga kete o te wananga. panei me an e korero nei, erangi i penei ia na Taaie i tiki te waaangakia L'e-taka-rangi, na l T e tf.'ka rangi i tiki i runga ia Kan aboabo te ata e tiaki ana i roto ia Matangi-rore, ia Matangi-a-whiawhi, ia Matangi-koropeke e takoto ana, koia i riro mai ai te wanamiv. na mo nga kura e tika ana tenei. l penei tana ki a an. no te hokinga mai o Taane ka tangohia mai e Taane nga whatu o IV taka rangi, ko ia i kiia ai, ko nga whatu takataka o Ce taka-rangi e rua auo, engari e pa e tika katoa ana ait e whakaatu nei, kia ora koe e pa kia ora, e hoa 111011 e kii nei mo te Whatahoro he tangata kaiponu korero tena, i taku kitenga i a ia i Taranaki. i paiai atu ahau kia ia ino Tangaroa, penei taku paiai na wai a Tangaroa? ka ui mai in nia maua ko te Poukowhatu, na wai a Taligaroa, ka kii atu mana na Taane Maraetai, ka men mai kaore ia i rongo i takn i kn alee nei, a ka mea atu ahan, a nawai ki to rongo, ka mea mai ia na Rangmui, he tnakaoa kia Taanp, kaore au i whakaae atu ki tana, na ka ui atu maua ki a ia ko wai anake ng-i tamariki a Rangi, ka mea ma: ia kia maua ko wai a korua, ka mea atu maua, na maua rate patai. ka mea mai ia kaore ia i te mo hio, ka mea atu ahan e pai ana, maku. Ko Taane Nui, ko'Taane Matua. ko Taane Te Waiora, ko Taane Te "Maire, ko Taane Te Ahoaho, ko Taane Te Katakata, ko Taane Te Wananga, ko Tiki Nui ko Tiki Jioa, ko Tiki Ahua. ko Tiki Akaaka, me era atu he maha noa atu ana tamariki, ka kii mai ia kia maua, kotahi tonu tera tamaiti nona era ingoa ko Taane anake, he ingoa no tona uri, e pa no tona peratanga mai ka muhio maua he huna na tana tangata i ana korero. a ka ui atu maua, a, ko e whea ana tamariki a Rangi kaore ia pai kite korero mat, e pa. ka wehi mai ahau i tana tangata, ia maua i hoki at In to maua kainga, e uru ana maua ki roto i te whare ka Kara nga mai te tangata. anate manu he Ivarewarewa, ka men mai taku hoa, e hoa kua mate tana i te tangata ra, na e pa kuo mate taku hoa, a ko ahau kti te whenua e takoto ana, ko taua manu tonu taku boa riri i te po i te ao, koia e kore au e kaha kite baere atu ki a koutou hui e tono mai nei korua ko te wahine rangatira o AVairarapa, e te Whatahoro kei mea mai koe mo taku panuitanga i tenei ahua i kiia ako nei, ehara e pa na te mate ano aaana, ka mea kau ake he atua nou taua Ivarewarewa, i waiho nei e ahau he mahara maku ia tatau i Uremu, i mea atu a te Ivauawhi kia koe i runga i te maminga, he tangata maminga hoki ia, no to kupu patai ki taua kaumatua, he uri pea koe na Manaia patunga a to tipuna a Uonuku i Hawaiki nui, e marama ana ra koe e p<> ki iera, ka mea atu

taua koroua ki a koe. e boa kaore ranei koe e webi ana kia au, kaore koe i rongo ko Taranaki tenei, he kupu maminga a korua i taua wa i te (Hotera o Urenui,) ka mea atu koe kia ia e hoa kaore koe e wehi mo te tangata makuta ahakoa ko wai e kore koe e mate i tera mahi, engari ko te tangata e mate ia koe. Na enei katoa, he maminga na tatau katoa i reira, i taua rangi ka baere atu matau ki to matau whare ka kite atu matau i te Karewarewa e noho ana i runga i to matau whare, i reira ano i taua po, ka pa mai te mate ki taua kaumatua, e rua nga rangi i muri mai i a koe ka mate atu taua kaumatua, na enei take e rua, katah: ka whanake te wbakaaro e pa he tika pea he tipua nga kai tiaki ia koe. Heoi koi mea mai koe, e mea aua ahau nau i m;ihi kia pera koe, e penei ana he tangata koe kua mania e nga kaumatua; a, he mana kei a koe, kite eke he kupu ahua kino ate tangata kia koe tera aua mana i whakataua kia koe e baere kite patu tangata maana in a ratau ranei, otiia e pa kei pouri koe, he kimi noa afce tenei naku ake, me mea ahau i te pai ite kaha kite haere atu kite karanga a te mokopuna rangatira a Tamahau te tangata pai ki nga iwi o te motu, kua hnere atu ahauki taua hui, ki tehui ranei a nga rangatira ki Tamaki, kaati kia ora ano koutou e aku ariki kia ora koutou, kei a'.vangawanga te whakaaro e aku ariki mo nga kupu a ta koutou mokai, e te Etita tena koe, mau e whakabangai nga reta iue nga kupu kia pai ai. kia kino ax i nga kupu kia pai ano i nga reta, kaati kia pau katoa atu aku kupu ne: kia kotahi tonu te pepa. Heoi ano na ta koutou mokai. Na Te Peina Waharau.