Oraititanga o tetahi kotiro Ingarihi.
Eotahi tetahi kotuo ko Mihi Wepiha te ingoa, he tamahine na tetahi Kawana o te Ingarihi. Ko taua kotiro i puta whakauaua mai i roto i te matapuna o Ruhia, i te wa e raupatu nei a Ruhia i nga Hurai me ratau ake hoki, ko taua kotiro e rima ona wiki e noho tahi ana i te whanau a tetahi takuta o reira (Dr. S—*s). E kii ana taua kotiro, ko te Kawanacanga whakawehi atu tenei 0 nga iwi Pakeha kai te ao nei ko Ruhia. 1 tetahi ra katahi ka haere ratau ko ona rangatira kite kainga o tetahi Minita o Ruhia to ratau taenga ki reira nui atu te tangata i reira, i tona kitenga kua kikii tonu te whare o taua Minita i te tangata, hiabia ana ia kite hoki ki to ratau kainga, heoi hoki ana ia ki to ratau kainga, no tetani rangi rawa i hoki atu ai te Takuta nei me tona whanau ki so ratau kainga, i konei ka timata te tuhi a te kotiro nei i nga mahi kino a Ruhia e kite ana e ia, i te wa i noho ai ia i reira : "I te tahi o nga haora i te awatea, ka karangatia ia kite tina, e noho tonu iho ana ratau kite kai, ka,kite mairatau e.,pma atu ana tetahi tamaiti"Hiirai uru tonu atu ki roto i ta ratau ruuma, katahi ka karanga atu kia ratau kia tere ta koutou oma, tenei tetahi ropu kohuru kei te haere mai ki konei 100 rau nga tangata. I muri mai i tenei ka puta atu ano tetahi tangata kite whakaatu kia ratau, kia tere ta ratau omaoma ka matemate ratau i taua ropu. Ko nga tamariki pepe e moemoe sna i taua wa katahi ka whakaarahia, ka pokai-kaha noa iho ratau ki te kimikimi i o ratau puutu me o ratau kahu mahana, i te mea e rere ana te puaheiri
i taua wa, mete hau hoki e pnpuhi ana. Ko ia ko te kotiro nei, i tahuri tonu ia ki ana mea bei mau maana whakawhaiti ai, ko te wa tenei i oma ai ratau ki waho hnnahuna ai. Kaati i a ia e oma ana ka puta mabara ake ia ki tona peeke i mahue i a ia ki roto i te whare, he nui hoki ona taqtoga i roto, katahi ia ka penei me hoki ia kite tiki i tona peeke, i te mea kaore ano kia kitea atu e ia taua ropu e haere mai ana, heoi oma ana ia kite tiki i tona peeke, i a ia ka Lae atu ki te whare ka puta mai taua hunga, ka haere tika tonu atu kite whare, tokorua nga Pinhi i mua tonu e haere mai ana. ka mohio ia i konei e kore ia e puta. Te taenga mai o taua hunga katahi ka wehea ko tetahi wahanga ki tetahi taha o te whare, ko tetahi wahanga hoki ki tetahi taha, ka puare ko muri ko te waahi e haere atu ai kite tepara hoiho, ka mohio ia ka mutu tonu te waahi e puta ai ia, me tika ma taua tepara haere atu ai, ka nru atu ki roto i te kaari ka tika atu kite ngahere. K6 taua hunga te taenga atu ka hamama nga waha kite akiaki ki etahi kia uru ki ro-whaie, ko etahi kua riro kite patu 1 te pere o te whare karakia, he mea kia rongo mai etahi o ratau i roto i taua tacne ka haere mai kite whakapiki ia ratau--1 konei ka tino kino tona wehi, i te mea kaore ia e mohio ka pewbeatia rate patunga i a ia, mehercea ia ka inau i taua hunga. I te rironga mai i a ia o tona peeke, katahi ia ka oma ma muri puta ai ki waho o te whare ka tika atu tona haere kite tepara, i tona putanga ki waho ka kitea nuitia ia e taua hunga, kaore hoki he waahi ke atu e ngaro ai tona haere, Heoi ka whakatakaia e ia tona peeke, katahi ia kp oma kite kahaki i tona tinana ma roto i te kaari, i a ia ka tae atu.ki tetahi pito o te kaari e tae atu ai kite ngahere, ka kite ia i tetahi tangata e oma ana, pera ano hoki me ia te wehi i taua hnnga. Ka mahara ia kua kitea mai ia e taua hunga, a, kei te whaia mai pea ia e tahi o ratau, katahi ka kaha atu tona oma Irnga atu ia ka maranga ake ano ka oma, ka kitea e ia tetahi waahi puare o te taiapa, ka kuhu ia ma reira puta ai ki tua o te taiapa ka abu atu ia kite ngahere, tona taenga ki reira, katahi ano ia ka mohio kua puta atu ia i te mate kite ora, ka noho ia i roto i nga rau rakau whakataa ai, me tona whakarongo mai ki taua hunga e tukituki ana i te whare kite toki, ki . te hetiheti, ki te hama, mete hamama hoki nga waha. I te taanga o tona ngenge, katahi ia ka ka haere i roto i taua ngahere, ko taua wbenua he repo kafcoa eke ake ana ki runga ake i ona pona te poharu, ka roa atu ia e haere ana ka kino atu hoki te poharu, katahi ia ka ahu atu ma te waahi maro marama hoki haere ai. He maha nga haora e haere ana ia, ka tae ia kite kainga o tetahi Minita raua ko tona wahine, ka peka ia ki reira ka raeatia mai he kai mana, ka mahia hoki he moenga moona ki runga i te toopa, ka rua ai po e moe ana me ona kahu maku, engari
ko te maha mete umere noa iho ate hunca kohuru ra, kaore rawa e ngaro te warowaro i roto i ona taringa. I te ohonga ake i te ata katahi ia ka hok: kite titiro ito ratau whare, ko taua hunga hoki kua kore tahi i reira, kua riro ki etahi atu kainga tukitnki baere ai. I tona taenga atu ki to ratau whare," kua pakaru katoa nga wini me nga tea, me nga toroa, me nga tunru, me nga toopa, me era atu mea whakapaipai katoa c roto ite whare, tae noa ki nga taonga o roto i te kitini kua pakaru katoa, ko nga tino taonga o roto i tc whare kua riroriro katoa. kore rawa tetahi mea p*\ nei i mahue iho, tae noa ki ona taonga ake riro katoa. Ko ona rangatira kaore rawa ia e mohio kei whea ranei. 1 konei ka hoki whakamuri mai ona whakaaro ki ona matua mete kainga hoki, ka tangi ia i reira. K wha ona ra e noho ana i reira, ka tae tona. rongo toa kite kai-whakahaere tikanga o te Ingaribi i Ruhia. ka tonoa mai ia kia haere atu ki toua kainga, katahi ia ka eke ma runga i te Tereina, tae ata ana ia ki reira. He nui te mihi mete manaaki o tana tangata i a ia, me tona kii mai ano, he mta whakaat.i atu na tetahi Minita me tetahi Takuta ki a ia kei tona kainga koe, kaore ia i te mohio kai te ora ranei kua mate ranei te patu, engri me titiro e koe, ko ratau kua riro ki Kiwhi, kia marire ra nga raruraru ka hoki ai ratau. Heoi ano katahi ka timata te korero a te kotiro ra i tona whanoititanga ka mate, mai ano ite timatatahga tae noa kite mutunga. koia tena kua tubia i ruuga ake nei. I te mutunga o ona korero ka heke nga wai o nga kocohio taua koroua, ka kii mai ki a ia te mea pai mou me hoki koe -»i te kainga, kite noho tonu koe i konei ka mate koe. '•whakaae ana i ■." Katahi ka homai he Twhikeie mona kia tiakina baeretia ia, be Tikiti hoki hei hokinga mai mona kite kainga heoi baere mai ana taua kotiro, kai Eringi ia e noho ana i naianei." Heoi ko te mutunga tenei.
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/PUKEH19060110.2.5.1
Bibliographic details
Puke ki Hikurangi, Issue 29, 10 January 1906, Page 3
Word Count
1,358Oraititanga o tetahi kotiro Ingarihi. Puke ki Hikurangi, Issue 29, 10 January 1906, Page 3
Using This Item
For material published 120 or more years ago, to the best of the National Library of New Zealand's knowledge, under New Zealand law, no copyright exists in that material.
For material published fewer than 120 years ago, copyright may still exist. Please see our copyright guide for information on how you may use this title.
In both cases, the National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.