Reta a Tunuiarangi.

Puke ki Hikurangi, Issue 27, 18 December 1905, Page 5

Reta a Tunuiarangi.

Hanke Haaki Pei.

Waipahihi Taupo. Kia te Rangitakaiwaho, kia Henare Parata, otira ki nga morehu katoa o te marae, tena ra koutou i roto i te aroba ki o tatau tinana, e tungou nei i tenei ao whakauaun, ka tilo noa te kii akc, kia whakapaingia tona ingoa mo tona peneitanga pea ia tatnu, kia ora koutou. Tenei ahan to parore baere nei i tenei waabi o te motu nei, i runga i nga mahi 1 whakaritea ai e te Paremata Ture mo Aotearca mete Waipounamu. Ko te men. nai i pa mai ki a au he koingo ki te ara < baere ai maua ko Tamahau mete Naera, i te \va i haere mai ai rnatau ko Tamabad ka araia matau kite Pobue e te marangai. Kaati ia matau ko nga Komihana e baere nei ka araia ano mataa e te marangai Id te Pohue. I te painga o te rangi ka haere matau ka moe ki Tarawera, ka koingo ano a roto i a au, i reira matau ko Tamahau ma e kai ana. ka kai huki nga tarawara tokotoru aua Pakeha nei, ka kii mai a Tamahau ki a au, e tama kawea be kai ma te hunga-iti e noho mai ra i tera taba o ce rori nei, ka haeie maua kite kawe, kotabi te baawhe rohi he mea tuna ki roto 1 te omu, mete miiti, me nga koata pia e 3, katabi ka mea atu a Tamahau kia ratau, ko te toenga ka mau bei whakaora i o koutou tnri, hei pnpuri bold i te bau o te manawa. kia kaba ai te haere ki te kimi i te oranga mo koutou, a, kite whiwhi koutou kite oranga kaua bei rumakina ki roto kite wni 1 roto 1 te whare e tu nei. Ka mutu ana kupu, ka baere matau ka moe matau kite Ngakau-o-hinekuku. Ka tae mai matau ko aku hoa Komihana ki Taupo nei, ka ki atu au ki to matau Hekeretari kia maua kia kite au i te whare i noho ai matau i bui mai ai a Tuwbaretoa, i kite ai hold matau ia Miriama me ona tamariki, i kite ai hoki maua ia Tahau, mete Pupanui. mete tini atu o ona rangatira. Ka tae maua ko taku boa ki taua kainga, ko Waipahihi te ingoa, ka kite maua i tetahi tamaiti he pai te tipu o nga huruburu, be taranui tipu he urukebu, beoi ka whakaahuatia. Katahi ka tu mai tetahi tangata kite mihi mai ki a au mo te bunga mate, mo Tomoaua, mo Tiakitai me Tamahau, he nui ana kupu ; me te ki mai ko koe te morehu bei tirobanga atu ma te iwi, haere mai i runga i nga mahi, takahia te motu nei nga lmerenga o boa me o matua, tera atu te roanga o ana kupu. Ko taku wbakautu, ka pai o mihi mo te hunga o tatau kua riro atu i te ara o te katoa, haere rawa ake ratau kua oti a ratau maharatanga mo te iwi, koia tenei ko te Mana-niotuhake, kua wbakataua ki runga i Maungapohatu, ko te kai-ciaki ko Tuhoe, ko te mana-huibui mo nga motu e rua nei, ko nga iwi katoa te kai-tiaki. E 24 nga Kaunibera hei tiaki, koia tenei te otinga o nga maharatanga a te bunga e mi-

hi mai nei koe. Kaati 1 tenei ra rn<; i;\ iwi me ona Kaunihtra e tiaki, kite koiv ni'uu e tiaki hei taonga mo ratau e taea boi-i t>- ,i.ba. Ko Wi Pere i mabue nei i a ratau, : n.ahue hei whakaLikatika mo nga waahi e lii.nu'atia ana. e tatau, i te mea kei runga tsisni i te Ture wbakatikatika e nobo ana i nuianei. Ko abau e baere nei e haere morehn una, e kimi ana i nga rnea kua morehu o ng:.i. mea hei tirohanga konobi ma nga wbaka.rjjiuranga. Na te Paiemata o te Koroni ; wbakatikatika i te tau 1903 ka oti ka paatut;a. hei Ture, koia tenei kate Ture Rahui i i.g» waahi Pnroto, tuatahi 1 nga pa roti-o nui, tuarua 2 nga rere wai, tuatoru 8 h-a tauranga waka, tuawha 4 nga uru n/uhere. apiti atu ki nga pua, me nga tom->. Otira ma te Ture e whakamarama kia kom..ii. kua oti te Perehi kite reo Maori, heoi al-u '-:upu atu i taea e au te tubi iho. Ka boki ake enei kupu kia kouim>. i te mea ka marama atu mo ta kontou ;><>iiiri i a tatau, e rere nei i roto i te "Puke:" mo te keeke o te marenatanga c a tatau mok«.ipuua o Tamairangi raua ko Tnkotahi. He nui te whakamoemiti atu o toku mo tenei mahara a kontou mo a tatau T.n.mariki, kaati koia tonu tena ta akr. kupu. ■hakoa mau au kite rerenga wairua e baev.- .-.na i roto i enei ra, a, ka tae ki taua ra <•. i- Kirimete, tera abau e wbakamatau kia :a-.- atn abau kite marae ki Papawai, inu i.-.'ii ai. kai tahi ai i te keeke o te honong* <• enei tamariki a tatau. E te RangitaKaiwaho, tenei tetahi in:.hara aku kia apidtia atu e ahau kite tab;., o ta kontou powhiri, ara, kia wbai kupu aimu ki a Teri Paerata kia baere mai me ta r:.ua. tamabine ko te Heuheu i taua ra e ps.t.ui nei koutonu ; kia kctahi ai be ra mahi mi' koutou i nga taonga o te bunga mate c u- huera kua whaiti nei i enei ra. K<> koe me Tubua me Tamaiwbakakitea in- -tahi atu o koutcu nga morebu o te tangat;.. o te kii, o te marae, o roto o to tatau awa. e huaina nei ko te oingaremu o koutou tuak;>na, o koutou matua me o tatau tipuna, ko W'airarapa tenei, ko te rarapatanga o nga kmiohi o tera takiwa, koia ka huaina ko Wa.ii-u.rapn tenei. Koia abau i mahara ai kia v.!iakakotahitia be ra e purangatia ai nga milii ki runga ia Karaitiana Wirihana kai\lol«>puna me Teri raua ko te Heuheu, me o ran.-., boa me a raua tamariki. No konei ahau ka kii. ma nga peneitanga i a tatau tamariki me a tatau mokopuna e ea ai o tatau rm.i~. K kore c tatau mate e ea kite roimstu anake. engari ma ta koutou mihi ki a tatau mokopuna eta ai te manawa i te rutunga kite tangi mo te bunga mate. Kite K<>« he uri e puta mai i a tatau tamariki me a tatau makopuna ka kore e ea te mate, ki re puta mai he mahuri mo ratau kua ea te mi ate, hauuga ano nga mea i wehea hei }-.ukn-pa, me waiho ena hei tiaki hei whakatsj"! i a tatau uri. Kaati pea aku kupu taufcoko i ta koutoupanuipowhiri ia tatau ki te-ua-.-bi kotahi mihi ai kite ra o to tatau Ariki •: Thu

Karaiti, me to rnihi ki o tatau matua ine o tatau tuakana mete iwi nui tonu kua aha atu nei kite anu matao, kite taepaepatanga i •\vaho. E te Rangitakanvaho kovua ko to taokete ko Henare Parata me nga morehu o te raarae, kia ora koutou katoa. Ma korua e tuku atu'kia te "Puke" enei kupu rnihi. Mere Kirihimete kua tata mai nei. Meiha H. P- Tuauiarangi.