Untitled

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume I, Issue 13, 1 October 1861, Page 12

Whaingaroa, Hurae 15, 1861. Te matenga o Te Warena Kiwi, ki Waikawau. I timata ano te paanga o tona mate ki reira, i nga ra o Mei; a i waenganui po ka puta tana poroporoaki. Ka mea ia, " E te whanau, kia piri ki raro; tenci ano au." A ka puta ano te tuarua o ana kupu : "Mahia puktilia i roto i le ngaksu." Te tuatoru : " Taku potiki, kia mau, kia niau kite pai." Heoi ana oha ki tona iwi. Ka puta te aroha kite iwi katoa, ka mihi te iii te rahi, ka whakahuatia tana waiaia i taua po ano:— Kaore te korero e paki mai i te ra o te waru, Tu raatu ete ngutu, ko wai au e rongo am, He tohu taua mea i rangona e au ki le laha o te rangi, E tia ano au i te mea kohi mai o likirau te ngutu, Ka eke ano au te puke ki Tirani, Tirohia e le tau ka hei le kannhi, Ka mau ai kite ringa, he nmkai riro mai, Kei te manu whakaawe lapua ana au te wai ki Karewa, Te rahua mai te hikoinga woe i a Te Tua, E whiti te kauhoea e au nga kari tumai o Reao i waho. Here a wairua te tonga o tera hei a Hinemaiioro; Pehea e kere te whakaaru ki a koe i te he rawa i au ka tuturu, Ka hoki le rongo kino kite iwi, E taea te ra whai mai ka ngaeiie pu nei te aroaro, He manu i takolo kite one ki o I»augitoto, He menenga kororo an kite akau. Ao noa ake le ra, litiro kau ana kua riro noa alu. Ka lukua ngu kai kimi i runga i nga hoiho, haere ana a Waata ki Waikato haere ana a Te YVairama ki Whaingaroa'. Ka ua le ua nui i taua ra. Itokohanga mai i Kavva e noho ana, ka langi ki tana tainaiti i reira, a noho tonu iho ia ki Kawa, a te 8 o nga ra o Alei ka mate laua kaumatua pai Kaore rawa telahi wafci h- mana ki ana Pakeha e noho ana i lona kainga i Whaingaroa, a mate nua alu ia. Kua maka ano

hoki oia tana hiri kite aroaro ole Kawanatanga i Akarana, a kaore i laea le wahi e tetalii tangata, e takoto nei ano lauu kawenala, kacre ano i pikitia e te kino Mauri, engari le laha Pakeha e piki mai ana i la raua kawenala, i whakalakolo ai i nga ra o Kawana Winiata, i a ia e Kawana aua i Akarana. He ahakoa, puta mai nga rongo a Waikalo, ka whakaekea le I'akeha mo Erieiera, nona ano tena lupapaku, kaore ia i oho, mahara lonu ano ia ki lana hiri, kei pakaru. A male noa ia i runga i tana oali ki nga Kawanalanga kaioa. lie aha mana nga mea kaioa ? Heoi auo lana oha i 1011 a inaienga, ko te alawhai, ko te pai, ko te liari, ko le toi whakaiupu lungaia ano hoki. Pena tonu ana kupu i a ia e noho nei i lona kainga i Whaingaroa. Ko tana kupu tonu tenei ki tana whanau a mate noa alu ia, kaore matou i rongo ki lelahi aiu kupu a to matou papa, kia rere rualia iho ki a matou, i uiuri iho i tona matenga, a luku Hio ano hoki ki a matou inaianei; kei nga whakarerenga iho ano matou a lo matou maiua inaianei, a te mau nei ano. He ki orate ki, he tangata mate te langata, ko te kupu ia e kore rawa e mate, pena liokl me a j Kawaua kupu ki nga rangaiira kaioa. Maha noa alu ano hoki ana kawenala i whakarile ai ki ia langaia ki ia tangata, a tenei ano le tiakina nei e tera tangata e lera tangata, he toi hanga whare hoki la Kawana, ara, he toi whakaiupu tangaia. Ko le ahua ano hoki lera o ta taua kaumatua nei a male noa am ia, i runga ano i lana pono, a mau iho ano ki aau i konei. He inaharaianga ake tenei kei te pehea rale kapua ote rangi, he kap.ua ma ranei, he kapua pouri ranei. He kiini ake tenei naku. Na, kia ata hurihuri marire mai ano hoki, e nga tangata whai whakaaro, whai mahara ano hoki, e noho ana, e whakaaro pai ana, kei pokai kaha le whakaaro, ala lirohia i nga taha, a ekore e kilea, lirohia i te pito, tena pea kei vvaenuanui e lakoto ana te he. Kia rongo mai koc, e pa, v-aiho ou lamariki e poauau ana, he tamariki hoki e kore e mohio kite whakaaro, e laea ia nei e le Maori i te whenua le keri, a ka waiho le moana i runga puke ai, mau anake lena. A e laea ano hoki e wai tau whakaaro kia tukua te waka a ka rere whaka-ie-rangi; nau anake tena, au maha nca aiu lou maumranga ki uga mea kaioa, kaore ena ile Maori nei. Koia au ka ki nei i laku ki he lamariki whanau hou, kaore ano i mohio noa ki le mahara. Kia mahara ki nga hipi ngaro o te whare o lharaira. Katahi nei maiou ka kitea e koulou. Taia alu c koe. Na lou tamaiti, Na-Kiwi K-uao.

Taupo, Tokanui, Hurae 12, IBGI. E hoa e te Kawana Paraone, — Tena ra koe, te hoa aroha o to maiou rangatira nui, oTe Herekiekie Tauteka. Kua | mate nei ia i uga ra o Hune 15, 1861. E jlioa, he nui lo matou pouri. to nga iwi o ilaua langata, lo Te Herekiekie Tauteka. I pouri ai maiou, ko ana wiiakaaro pai i ; waiho iho ki uga iwi o Taupo, o YV'hanganui. , Ko le pai hoki o tana rangatira, be whakaaro nui ki nga inea o te Aura; luarua, ko le aiawhai ki nga Mauri; tuatoru, ko te aiawhai nui ki uga Pakcha o runga. o raro, whawe uoa tenei mom i tona atavvhai ki nga Pakeha; tuawha, ko ng:\ kino ate Maori ki te Pakeha, me a tc Maori pakanga e puia i a ia, la te tnea lie man nga rongo ia ki uga whawhai kaloa a te Maori; luarima, ko tana whai taongatanga ki nga mea Maori, ki nga mea Pakeha, kite intra nui hnri paraoa kua lu ki Taupo: olira, he nui nga taonga Pakeha kua polo i a ia. Ko enei whakaaro na le Atua i whakaputa ki a ia. E hoa, no konei lo matou mate, ki au, to nga iwi katoa. ileoli ano. *>• lie langi lenei mo Te Herekiekie, na tona leiua, na Takuira Tauteka:— Whafeaiaura waiho le au uoa taku moe i te ahiahi nei, Mehemea, e pa, kei le wliakaara koe i taku moe, Kia wilirere an ki runga ra. Ka talii le ha nga kino he langi aue tonu i cga tau nniha nei. I whakaril/a koe he maiangirau ririki; He niamae ano kei rolo i an. Hun a koutou ki teliuna i to Moa kai tupu, Ko le uri taku wao toiara i whakawaia e o tupuna, ko le huuru tupu ake. Haere ra, e Kie, i te tira whai muri, kei o matou kotahi, Ko a koe i mihi ai ho ai mu nga hau parua, mo le hau o uta, mo le hau o waho, E papaki mai nei te tihi ki Tongariro, E wani haere ana le one ki Kangipo, Tu maa i kona, whakapuna waru ai le tai o Kaiwaka, he tai mihi langaia, Ka ngaro i au, i. Heoii ano. Ka matou katoa, Na Hare Tauteka, Na Takuira Tauteka, Na Kingi Herekiekie, Na Paurine Poka, Olira na te iwi katoa. Ki a te Kawana.