KORERO NGAKINGA KAI, HOKOHOKO. ME TE MAHI O NGA KAIPUKE.
NO TE 1 TAE NOA KI TE 15 O NGA RA O Tihema. Ko nga rongo o Poihakena tae ana kite 3 o nga ra ote marama nei. Waiho atu, e mau tonu ana taua ahua raruraru i nga makete kai kua korerotia iera "Karere." Kua hoki ano te utii o te paraoa inaianei, £2O mo te tana, mo te tuatahi, £lB mo tetuarua. Eogari te utu o te witi, kua neke ake i to le paraoa. Riro ana te utanga witi o tetabi kaipuke kite 7 hereni mete toru pene mo te pubera, a kei Mereponi e kiia ana, e tae ana kite 8 hereni. Ko etabi witi bou, witi pai rawa, i riro ki Atireita, i tae ona utu ki te 7 hereni me le hikipene. E kiia ana, kihai i tupu ngawiti o etahi walii o Atareiria, kaore e kotia ite kino. Kei etabi wahi, he kore ua te mea e kobumubumutia ana, e meatia ana hoki, kite kore he ua e hohoro mai, kanui rawa te mate ote witi. Kua tae hoki tenei kite wa ngoikore rawa ote hokohoko, a ekore e taea te mea, e pebea ranei nga utu mo te witi ana kotia, e nui ranei e iti ranei, he mea whakaaro kau hoki, otira ekore pea e nui rawa, engari, ka waenganui pea o te iti o te rabi. Ko nga kaipuke enei kua u mai i roto i nga wiki erua ka pahemo nai. Ko te Hutingi Ta, he hipi, H6O tana, Kapene Arene, no Riwapuru, be utanga taonga, i 75 tangata eke, ko te Waiti Huana, kaipuke tima, 198 tana, Kapene Herama, no Poneke no Aburiri, tona utanga 258 hipi, me etahi taonga, 2 tangata eke; ko te Noamahara, he hipi 846 tana, Kapene Parere, no Ranana, he utanga taonga, 125tangata eke; koteHira, he kune, 68 tana, Kapene Wiremu, no Hopataone, tona utanga he kohatu hanga whare no Tahimenia, he rakau, 6 tangata eke; ko te Kataraina Pematana, he paaka, 319 tana, Kapene Harihi, no Potikupa, he pe» hanga kohatu, ko te uta rakau mo Ranana * ko te Haterene Koroihe, he kune, 69 taßa! Kapene Karene, no le rererere i nga motu ote moana ote Tonga; eke mai anai runga ko te_Pihopa o Niu Tirani me nga taitamariki 58, no aua motu, i kaweamai kite kura ki konei; ko le Hewha, he kune, S6 tana Kapene Ivaraka, no Ahuriri, he pehanga kohatu, 5 tangata eke; ko te Parauninei Piuli, he paaka, 567 tana, Kapene Taninci no Niukahera, he utanga waro; ko te Taina* he kune, 84 tana, Kapene Ritara, ko Honataone, tona utanga he kohatu hanga whare he Uwatawata, he loeioe whare, me elabi
taonga, 10 tangata eke; ko te Perei, be perekitini, 106 tana, Kapene'Makitonara, no Poihakena, he utanga taonga, 6 taagata eke; ko te Manuwao o te Kuini, ko te Airihi, 26 purepo, Kapene Roringi, no Poihakena, ko te rererere i te moana. Ko nga hokinga atu enei; ko te Waiti Huana, kaipuke tima, 198 tana, Kapene Herama, ko Ahuriri, ko Poneke, tona manga, 2 tana paraoa, 10,000 whiti rakau kani, he kauri, 500 pou me nga kabo taiepa, 2 tangata eke; ko te Heni, he pereki, 200 tana, Kapene Konatoka, ko nga wahi wero tohora; ko te Hiri Para, be pereki, Kapene Pata, ko Atireita, ka ma Wbangaroa, tona utanga, 100,000 whiti rakau kani, SO rakau whakapakoko; ko te Tawha, be kune, 21 tana, Kapene Hone, ko Potikupa, tona ulanga, 13,000 whiti rakau kani. Kua u mai i te tahatika, 59 kaipuke, huia nga tana, 1564—185 tangata eke; ko nga utanga, .1154 puhera witi, 747 puhera kaanga, 117 hanaraweti poaka tote, 13 hanaraweti poaka whakapaoa, 50 pauna pata, 336 pauna binu poaka, 27 hanaraweti aniana, 5 pouaka kupere, 2 pouaka heri, 1 hoibo, 27 | kau, 32 poaka. 160 bipi, 14 tana hinu para* oa, 6 hanaraweti hibi tohora, 1 poti, 1172 pou me nga kaho taiepa, 120,000 toetoe whare, 18koare, 98£ tana kapia, 5760 paui na huru hipi, 662 tana wabie, 94,600 whili rakau kani. Ko nga bokinga kite tahalika, 68 kaipuke, huia nga tana 1475, 173 tangata eke, me nga taonga. Ko nga utu hokohoko enei iae noa ki lenei takiwa. Mea Parao.%, Paraoa, tuatahi, 24J. te tana. Paraoai, luarua, 201. Paraoa, nonga mira Maori, 141, lac ana ki te 161. Pihikete, e piki ana e hekeana nga utu. 225. 265, te rau paiuia. Taro, te rohi 21b., 6d. Papapa, Is. 3d. te puhera. Kai Ke. Te ti, 91. 10s., IOJ. te pouaka. | Huka, 4d., 6d. te >.uma. I Kawhi, lOd. te pa tin a. Raihi, 2d. 2d£.te pauna. Hopi, 355. mole har.areweti. Kanara, lOd. te pauna. Mea Ora. Kau Waiu, 81. 121. mo te mea kotahi. Kuwao Kau, 25,40 herenimo te mea kotalu.
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/MMTKM18591215.2.7
Bibliographic details
Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume VI, Issue 23, 15 December 1859, Page 7
Word Count
797KORERO NGAKINGA KAI, HOKOHOKO. ME TE MAHI O NGA KAIPUKE. Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume VI, Issue 23, 15 December 1859, Page 7
Using This Item
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.