HAKARI KIRIHIMETE KI TAKAPUNA.

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume VI, Issue 3, 15 February 1859, Page 4

HAKARI KIRIHIMETE KI TAKAPUNA.

No te 25 o nga ra o Tihema, ka tu te hakari Kirihimete a taua rangatira o Ngatimaniapoto, aTe Rangi, ki Takapuna. Tukua ana tenei hakari ki taua rangatira o Ngapuhi ki a Eruera Paluone ma; nana hoki te hakari Kirihimete i tera tau. He tini n<*a tangata i tae atu i kai i taua hakari, Pakeha, Maori hoki. Ka tahi nei i tenei hakari ka tae am te manuhiri tauhou no te whenua tawhiii. Tauhou ia ki tenei mea kite hui tangata Maori, tauhou boki te tangata Maori ki tenei tu manuhiri no te whenua kalahi nei te ingoa ka rangona atu. Heoi, matakitaki atu matakitaki mai. Ko te manuhiri, ko ia ko te Komatoa me etahi o nga apiha rangaiira o te mauuwao o Ataria i koreroiia nei i teia Karere tona rerenga mai ki Niu Tirani nei. Tu ana a Eruera ratou ko ona hoa rangaiira Maori kite whakaiau ito ratou manuwhiri rangaiira. Karangatia, karangaiia; haere mai te manuhiri tuarangi—ko la te Maori karanga manuhiri, muriiho ka hapainga ko la te Pakeha "hipi, hipi, hurei." Na, ka tutu ngarahu, ka whakakite i nga mahi a mua, i ta te Maori wbawhai, he mea kia kite ai te tauhou; muri iho ka whai korero te tangata whenua mete manuhiri. Ka tu a Psora Tuhaere, no Ngaiiwhatua, ka >v' i-

tau atu i a Kamatoa Weretohe, "Haere mai te rangalira no te whenua mamao, ka tahi nei ka rangona. Na o matou hoa Pakeha i korero ki a inatou he hoa aroha to iwi ki Ingarangi kite Kuini hoki e tiakina nei matou, nona nei hoki nga ture e noho pai nei matou i runga ite rangimarie. He tauhou koe, kalahi koe ka kite i tenei iwi nona nga matua i noho i roto i te kuware, i te whawhai, i nga kino katoa. Kua kite koe i ta te Maori tu i irl, i ana ritenga i toa ai, i kaha ai kite riri, ko ana ritenga era hei mea i a ia kia riri, kia nguha, hei whakawehivvehi hold ite hoa riri. Matakitaki marie mai koe, kahore he ringa i pa kino ki a koe. Mehemea ko to mua ritenga, haere mai nei koe, ko o taua ringa i ruru nei, kua rere pea kite whakamate i a taua. He tini pea o whenua i kite ai, whenua pai ake i tenei. He pai ki a matou tenei whenua, kahore ona kino, kahore maiou e mea kia mahue, kin lumihia tctahi atu wbGnua hoi whcnuzi noho mo matou. E tiakina ana matou e nga ture o Ingarangi. E noho pai ana matou i runga i te rangimarie, i runga i te ora, koia tenei ka karanga atu nei ki tenei manuhiri haere mai i runga ite rangimarie. He pai ki a matou kia haere mai nga tangata pera me koutou kia kite ia matou." Na, kei runga ko Komatoa Weretohe, he reo Ingarihi, ara, wbakamaoritia ana, ka mea alu ia, He harinuitona kakite nei i nga iwi Maori e noho nei i runga i tepai, i teora i nga tini mea pai. He lika ano te kupu ra, be tini nga whenua kua kitea e ia, he whenua papai etahi, he whenua kikino etahi, heoi, kahore he whenua i kitea e ia i pera te ahua 0 ona tangata, te whiwhi kite ora mete pai mete ngakau tatu. He koanga ngakau hoki nona ka rongo nei ia kua mahue nga tini ritenga o mua, a kei te whakaae tenei nga tangata Maori, he riterga whakatupu i te kino aua tini ritenga o mua he ritenga whakamate tangata. Ka tu hoki a Eruera Patuone, ka maka iho 1 etahi kupu mana kite manuhiri. " Haere mai, haere mai; kua karangaiia koe ete taitamariki, maku hoki koe e karanga ma te koroheke, ma le hoa o te Pakeba, o tona haerenga mai ki Niu lirani tae noa ki tenei ra. Me pehea atu hoki he kupu maku. Kua rongo ra koutou i te korero o to matou ahua i mua, ka kite nei hoki koutou i to matou ahua inaianei. Kia pehea hoki etahi aiu kupu hei apiti maku ki ena kua rongo ra koutou. Haere mai, haere mai kite whenua otet Maori raua ko tona hoa aroha ko te Pa keha."

Tu ana etahi atu rangatira ki te whaikorero. Whakahokia ana nga kupu a le Komatoa e Hori Haupapa, no Ngatiwhakaue. Ka mea a Hori, "Kua puta nga kupu aroha a nga rangatira o tenei wahi ki a koulou* Ko toku iwi, kei tawhiti, be whenua ke. Heoi, ko au tenei, a maku hoki koutou e karanga. Haere mai. He lika lo kupu na mo matou e noho nei i rolo i te rangirnarie ite pai. Na le lure oTe Kuini i noho pai ai maiou. I mua, he whawhai, he kohuru, he whakaheke toto le niahi. A, inaianei ano, e pakanga ana ano, taea ilitia le whakarite pai etahi o a matou l»utoheiohe. I a koulou ka hoe mai nei, i tekorero matou i tetahi puknpuka no raro, ko le korero meake whakaiika elahi iwi o matou ki le whawhai, he tautoheiohe, kua roa te kawenga o tenei pakanga. Me he mea ko te ture Maori o mua, meake tatou rongo ai, kua whawhai, kua bihinga, kua mate te tangala. Ko tenei, e maharalia ana, ka riria tenei niahi e te ture o Te Kuini, kahore hoki ona tamariki e tukua kia whawhai lelahi ki telahi. Na konei ka pehia, ka puritia le hiahia whawhai, ka manawanui, ka wbakaaro, tena pea ka taea te whakarile pah Heoi, hei aha enei korero ki a koulou. I haere mai koutou i runga i te pai i te aroha. Ko tenei. mauria atu te aroha o tenei whakamenenga. Na koutou matou i whakanui ka haere mai nei le Apiha rangaiira 010 koutou Kingi nui, ole hoa aroha o Kuini Wikitoria ratou ko ona tamariki, kia kite i a matou."