Kupu Whiriwhiri.
Tawhiao.-Koreretia ana e Tawhiao kia haere ake a Ngatiraukawa ki Te Waotu kia korerotia nga tikanga e meatia nei kia whakaaetia e te taha Kingi. Meatia ana e te hui me tuku he kupu kite Kooti i Kemureti, kia katia te mahi i te 20 o Tihema tae noa kite 8 o Hanuere, kia putaputa ai nga korero o te taha Kingi, kia tataria nga kupu i tukua atu ra e te Kawanatanga. Ko te Kawana o te motu nei a Te Ata Korano kua maunu atu i Niu Tireni, ka whano ka tae mai he Kawana hou. Kua tae ki Rotorua, ki Tarawera moana, a Te Peaparata, te minita hou, i tukua mai nei i Ingarangi hei mihinare mo nga tangata o tera takiwa. Tokomaha nga tangata Maori kua pangia e te kirika, e te tauhauwiri i te nohoanga ki roto ki te teneti i Kemureti i runga i te mahi whakawa whenua i nga Kooti etu nei i Kemureti; a, mate rawa ehinu o nga tangata i pangia e aua mate kikino. He noho he, he mahi he, koia i okaokaia ai e era tu taru. Kotahi pakeha i Poihakena i kii, kia whakautia te kupu e o reira pakeha kia kotahi ano kapa hei utu mo te pukapuka ana kawea kite Pbutapeta, mo nga whenua katoa. E kiia ana ka mahia te uira hei whaka marama i nga taone o Poihakena, i te po. E kiia ana kotahi pakeha kua utu i te kaipuke hei tiki i te manu i te Otiriti, he manu penei mete moa, nona te huruhuru e meinga nei hei tau mo te potae wahine, a ko taua manu e utaina ana mai i Awherika, ki Poihakena, he kotahi rau o aua manu e utaina mai he mkhi i ana huruhuru ki taua whenua. Ko te hua hou o tenei hanga a te riwai kua whakatinia mai ki Akarana i naianei. Ko Aripi Paha te tangata nana i timata te pakanga ki Ihipa, kua pana kia haere. -
Ko nga taonga e tae atu ana ki Ingarangi i te tau 1881, ara nga taonga e maua atu ana i nga whenua ke ki Ingarangi, e tae ana kite torn rau e iwa te kau ma whitu miriona e rua te kau ma rua mano, e wha rau e waru te kau ma iwa pauna moni, a ko nga taonga e maua atu ana i Ingarangi ki nga whenua ke atu e tae ana kite toru rau e iwa te kau ma whitu miriona e waru te kau ma rua mano, e whitu rau e whitu te kau ma rima pauna moni. A huihui katoatia nga moni o aua taonga e tae ana kite ono rau e iwa te kau ma wha miriona kotahi rau ma rua mano, e rua rau e ono te kau ma wha pauna moni. E kiia ana ko te nui o te iwi o Ingarangi i te tau 1882, e tae ana kite rua te kau ma rima miriona e rua rau e waru te kau mano, e rua rau e rima te kau ma rima; a ko te iwi i Wera e tae ana kite kotahi 'miriona e wha rau ma ono mano, e waru rau e rua te kau; a ko te iwi i Koterana e tae ana kite toru miriona, e whitu rau e waru te kau ma wha mano e wha rau; a ko te iwi i Airana e tae ana ki te rima miriona, e waru te kau ma waru mano, e whitu te kau ma iwa. No nga tari Kawanatanga nga rongo kua tae mai no lokohama, i Hapana, e mea ana i roto o te 775 tangata e pangia ana e te mate korara i roto o nga ra e 20 e 572 i hemo, e kiia ana hoki kei Tokeo e 50 tangata e mate ana i ia ra, i ia ra, i roto o te 80, e pangia ana e taua tu mate. Ko te aua hiroa i kitea nuitia kite rangi i nga ra o Nowema, e kitea wkerikotia i enei nga rangi. Kua whakahokia a Hitawaio te Kingi- o nga Huru i mau i roto ite whawhai kite Ingarihi, i Awherika. Na te Kuini i ki me whakatu ano taua tangata ki tona kingitanga.
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/KORIM18830115.2.36
Bibliographic details
Korimako, Issue 11, 15 January 1883, Page 7
Word Count
717Kupu Whiriwhiri. Korimako, Issue 11, 15 January 1883, Page 7
Using This Item
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.