Ko te kai rapu, ko ia te kite. Mane, 26 o Aperira, 1858. TE MAHI WHIRIWHIRI.
Tirohia, e koro ma, nga reta nei erua, ara, ko te whakamaoritanga o aua reta. Ko te take o nga korero ko te tomokanga o etahi maori kite Pukapuka-rarangi-ingoa. Na te Hupariteneli o konei te reta tuatahi; na to Kai-tuhituhi o te Koroni o Niu Tirene te tuarua, he whakabokinga kupu mo a tera. Heoi ra, hei te wiki e takoto ak° nei ka korerotia nuitia ki tenei uupepa ngaritengao tenei mahi, o to Whiriwhiri:— Wbare o Te Hupariteneti, Poneka, 24 o Noema, 1856. E HOA, He korero taku ki a koa mo tctahi mea kia meatia e te Kawanatanga. Koia tenei, ko te tubituhinga i nga ingoa o nga tangata maori ki roto o te Pukapuka-rarangi-ingoa o tenei wahi. No roto i nga tau 1854-55 i whakaurungia etahi, otira, kahore i whakaarohia, no te mea i torutoru rawa ratou. Heoi, no tenei tau ka apitia etahi atu: inaianei kua toru te kau ma rima o nga ingoa tangata maori kua uru ki roto o taua Pukapukararanga- ingoa. No te mararaa o Aperira kua pahure atu ka puta mai nga ingoa o nga tangata i Otaki e wha te kau ma iwa (kei roto ano i tenei te pukapuka i nga ingoa): mei kaua te mahi a Ika kua whakaurungia aua ingoa. Na Te Hira Abitana taua pukapuka i homai ki a Ika—e korerotia ana hoki nana taua pukapuka ingoa i tuhituhi. Kua oti Te Hira Abitana te whakarite hei kai tuhituhi mo nga ingoa o nga kai karanga mo tera wabi mo Otaki. Nana i mea ki a Ika he rau noa iho nga tangata maori e tuhituhia e ia i roto i te tau e baere ?ke. Nonaianei hoki ka mea a te Harawira, Ahitikona, he tokomaha nga tangata maori o Otaki, me nga wahi tutata o reira, e tuhituhia. E korerotia ana hoki, e pera ana te whakaaro mo etahi atu wahi o tenei pile o tc motu nei. Na, ki toku whakaaro, he tikanga
tenei no etahi kia whakaititia a te Pakeha wahi i roto i te whiriwhiringa e takoto ake nei, kia waiho te nuinga i roto i te ringaringa o te maori, otira, o etahi o nga Mihanere. Kua tupu ke kikonei he ngakau whakaoho ki runga o tenei tikanga, a e nui haere hoki ia kite kahore e riria ete Kawanatanga. Ka taea ra tenei tikanga e nga taha erua. Kite pai nga pakeha noho kia mahi pera, ka tuhituhia hoki e ratou nga tangata maori me ta nga Mihanere, ka arahina mai ai kite whiriwhiringa pera mete kahui hipi. Na ka tupu he totohe, kei nga pakeha noho te raneatanga o te moni, ka riro i a ratou te nuinga, otira, e rite touu te kino o nga hua. Na, kia kaua ai nga Pakeha e tango atu i tenei patu he e homai ana ki a ratou, ka tuhituhi atu ai ahau ki a koe, kia wawe ai e te Kawanaianga te whakarite i tetahi ture e kore ai tenei mea. Ka whakaaro nei ahau ko te man a kua tukua ki a te Kawana mo tewhakaritenga i nga Ture o te whiriwhiringa ka whai tikanga ia hei whakakahore i tenei mea whakatupu raruraru i waenganui o te Pakeha, o te Maori. Naku, &c, (Tuhia) I. E. Feati-ierstox, Hupariteneti.
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/KOP18580426.2.3
Bibliographic details
Karere o Poneke, Volume I, Issue 25, 26 April 1858, Page 2
Word Count
564Ko te kai rapu, ko ia te kite. Mane, 26 o Aperira, 1858. TE MAHI WHIRIWHIRI. Karere o Poneke, Volume I, Issue 25, 26 April 1858, Page 2
Using This Item
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.