Ko te kai rapu, ko ia te kite. Mane, 12 o Aperira, 1858. TE RARURARU O TARANAKI.

Karere o Poneke, Volume I, Issue 23, 12 April 1858, Page 2

Ko te kai rapu, ko ia te kite. Mane, 12 o Aperira, 1858. TE RARURARU O TARANAKI.

E Tamara! e mea ana matou kia whakaaro tika koutou ki runga o tenei raruraru kino o T aranaki. Pouri ana matou mo te nuinga o tenei kino—mo te ahua o nga tangata e tohe tonu ana kite kohuru. Ka whakabokia mai nga ritenga maori o tnua, kua mainga e matou kua mahue rawa. E hoa ma, kei mea etahi hei pai tena mo era tangata. Kua k«rerotia ketia • matou nga ritenga e tupu ai te pai mo te taugata maori. Tena ko tenei, hei tinei rama tenei I hei wakangaro tangata! Kua roa te manawinui a te Kawana, baa noa e mutu—e houhia te rongo o etahi ki etahi. Heoi ra, ka tata pea tenei raruraru kite pakeha, ka mate rauei tetahi pakeha i te mata rere noa—ka tohe ranei te maori kite mau pu i roto ite kainga 0 te pakeha—ka mahi kino rauei kite kohuru noa i nga wabine, i nga tamariki ote maori, kite haehae ranei i nga tupapaku. E hoa ma, ka penei te mahi a tetahi tangata maori; ka rongo te pakeha, ka rere te toto i roto 1 tona ngakau, whero tonu tona kanohii te whakatakariri mo nga ritenga pera. E hara hoki i te ritenga tangata. Ko Hatana pu tena! E hoa ma, ko Hatana tena, e pera aua tona mahi—ka waiho ko Hatana hei ingoa mo te tangata e whai ngakau ana kite pera—mangumangu rawa o roto o tona ngakau—kua kapi it e kino—kua riro rawa i tona o te re nga—whakaribaribaDgia rawatia e nga tangata. Tera ano tetahi iwi j'ena, kei tetahi whenua ke. He iwi i>ui ratou, be whewua rabi to ratou. K.o te ritenga oto ratou whenua, a»-a, o Iniana, kei te Kuini o Jngr.ra.--i o takoto ana, penei hoki me tenei i a tatou nei. Nui atu te aroha o te Kuini ki a ratou—toko in afea o ratou i whakatupu boia mo te Kuini —T'hakaakona nga ritenga ote j-skeha. Ka haere nga Mihanere ki a rtiton, otiraka piri te nuinga ki to ratou ritenga maori, ritenga kino

i (era iwi, ka whakatika ratou ki o ratou kai whangai: oho whakarere ana nga pakelia, ka matei te maori otera whenua, nga pakeha,nga wahine, nga tamariki, tokomaba 1 mate. Heoi, i pehea ? Rere ana te roDgo o tera koburu nui, kohuru kino— ka eke atu ki reira nga tini boia, he mea tono ua te Kuini, na ! leva e mabi mai, e whakamate ana i era kai kohuru. Mano tini, mano tini kite mate; ka tabi ka lino riro rawa to ratou wbenua katoa, ka whakakuhoretia to ratou rangaliratanga. Ko ratou auake kahore i pai kite whakatika, ko ratou e arohaiia, e paingia. Tena, ko nga tangata i piri ki roto o nga kai kohuru i te pakeha, nga wahine, nga tamariki,e kore rawa tetahietohungia. Kua oti ratou katoa te whakarite mo te male. I pei a ano hoki te likauga o Katatore. Nana hoki te timatanga 0 te pakanga. He mahi koburu nana 1 hiuga ai a Rawiri—mau tonu te toto o tera tangata ki tona ringa, karanga tonu ana kite Atua. Na! ko te utu tenei. Ko Katatore kua mate! he mate pera hoki. E mea ana hoki te kupu nei—"ko ratou katoa hokie mau ana kite hoari, te maru ano i ta hoari." Koia maiou ka tuhituhi ai i ' tenei kupu ki nga kai korero o teuei nupepa kia kaua ai ratou e kumea ki roto o tera kino. Ahakoa wbanaunga ki reira, tuakana, teiua, aha ranei, kaua e tata atu. E rangi, me coho marie—me tohe tonu ki nga tikanga pai. Ka whai ingoa kino nga tangata ka haere i roto i tera whawhai. Tenei te kupu hei tirohanga ma koutou—u Kei uru koutou ki nga rnabi hua kore o te pouritanga, otira e rangirangi kia riria." Titiro kite kupu o te rets o raro nei, na te hoa aroha, kei taua kainga kuraruraru : Ngamotu, Maehe 15th, 185 S. E boa e te kai tuhituhi o to Karere o Pop eke. I tou Karere o te tahi o Pepuere ka kite ahau i nga korero o to konei pakanga, koia ahau ka mea ai me tuhituhi atu te tahi atu. I muri tata iho i te matenga o Katatore ka whakatika nga iwi kite rapu utu. Tohe ana te Minita kia waiho ma te Atua te rapunga utu, kei maumau mate noa nga tangata hara kore.

liara a Katatore, nana hoki i timata tenei ahi, ka vrhiwhi ia kite utij mo tana mabi. Ka tohe raiou ki* mate katua, e pai ana kia mate. Kahore ratou i mabara ko tua am o. te mate ko te aba ? Tohe kau ana te Minita, kauwhau kau ana, kihai rawa i rougo. Na ka haere ka whakapae i te pa o [haia i te Ikamoaua, kahanga pa ki reira. Na ka tohe nga. pakeba kia liaere a Ihaia he wabi ke kia mamao aiu i te pakeha, he kainga pakeha hoki kei reira, tata rawa, mete rere nga mata kite kainga pakeha. Na ka haere a Ihaia ma kite tiki rakau i tua mai i tetahi kainga pakeha, na ka wbaia e la taua, ka piri kite \vhar« o te pakeha, ki nga taiepa, ki nga kau buki o te pakeba; ka pupuhi atu ki a Ihaia ma, ka wehi a Ihaia kei tu nga pakeha, ka puritia ona langata kei pupuhi ratou. Na ka mate te tahi ko le Kina, no Ihaia. Kotahi te mata i pa rawa kite whare pakeha, rera ana nga pakeha i te matsku. Katahi a Ibaia ka mea kite haere ki W aitara kia mamao atu i nga pakeha. Tatari marie ana kia mate te marama kia pouri te po. Taka kite poo te £ o Pepuere. 11a, ka tahi ka lahuti i te po, ka haere ravra ki tetahi pa ki Natarikoriko ki Waitara. Ao ake te rake te Ratapu, na ka tahuri te taua ki te tahu i tona pa i te Ikamoaua, me nga hata, rue te mctini ma nga pouka, tahuna oratia ana me nga taonga katoa, kino rawa te mabi o taua Ratapu, kino rawa toua maumau taonga! Na ka whaia e te taua i te ra tapu ano. Na katahi a Ihaia ka whiti ki lawabi » VVaitara ka noho i roto i toua pa i te Karaka. VVhaia touutia ana e i« taua. Noho ana «tahi o nga tauguta o Ihaia raua ko Nikorima i roto r.i;o i tetahi pa, ko Pukeriro, mo etahi i roto ano i tetahi i runga auo i te tahi puke. .?Je te wbakapae auo te tao.a, me to pupuui tonu auo. Na ka mute ano te tahi 0 Ihaia tangau,, ko Hoeta. Na.. katahi ahau ka wbak&aro kua ea, kua rite. Tokorua hoki a Ivatatoreraua ko Rawiri,kua loko.ua hoki o Ihaia ko te Kina ko Koeta, me nga pa horo e rua, me nga whcnua kua mahue, me nga taonga kua tahuna kite ahi. Katahi aa ka roea kua nui, kua ea, kui rite. Tohe ana to

£e rongo, tohe ana te taua kia wh tkapgaromia rawatia te tane, te wabine, te tamariki katoa katoa. Na ka haere ite tahi po kite whakaeke itepa i Pujferiro. Na, katahi ka harilria mai ie mate ki runga ki a ratou, te wbakaaro ratou, kua ea, kua rite; aa ka pa te riri o te Atua ki a ratou, tokotoru o ratou i mate. Ko nga tangata i mate ko Heta, ko Tamati Takua, ko Ehe. Taka kite Id o nga ra o Pepnere, na ia baere nga wabine o te pa o lhaia me* etalii atu tangata kite hauhake riwai; aa kua nobo tahapa etabi o te taua, ka whaia, ka pubia ka tapahia kite ' j>atiii, na ka puta nga tangata o te pa ki pupubi. Hioga ana nga tangata o to patukorua,ko Erewini, ko Hakaraia, mate rawa ; me nga tangata o te taua tokorua ko Mohi ko Tamati, no muri nei ko tetahi ko te tokotoru i mate i ona tunga i reira, me etahi kei te takoto nei. Na ka tae mai a Pihopa ka haere ki te korero ki a ratou. Ka hari matou mo te taenga mai o Pihopa, kahua e rongo ratou kia ia,ka whakarautua ka houbia te ronga. Kahore, e pakeke touu ana. t tohe ton a ana, e turi tonu ana. Kua pa ke te wehi ki nga pakeha, kua tuhiiuhi pukapuka mai a Kawana kia fu nga pakeha hei hoia (Militia) Lei liaki mo nga kainga pakeha, hei mea i nga maori kei toia mai tenei mahi lie ki runga ki nga pakeha. Ko nga tangata o Taranaki o Ngatiruanui i baere mai kite uhunga, ki ta kawe mango mai, toia tenutia ana ki runga kite pakauga e Tamati Te Ito, ti? tangata tiaibanga nei, kai tapu nei. jv,. s-iteu tonu, tikanga he, ka toia ih r . ke ki rungaki te mate s. to.ii huki a Whaugaluu k'- s - "'-•'•pi y* s bei boa ratou mo Ibttia. He ;. rcs.tenga whakatnutunga Wini ma. Kei te noho tsngata o Ibaia i roto i u : >m- : keri awa te Uua, js:.; . , hivoga i. nga pa oonohi i nga po ; :c - k&rapoti i a lhaia ma. Ku.. i. rstca whawhaikua wehi kt , njea ana ratou naa te Ktu\& La; e pain, kia mate katoa katoa, u;,no te w&ibino te tamariki, xia male kzlozj interna kai!

hara tsnei whawhai i te rapu utu mo Katatore; kahore, he korero teka tena, kua rite noa atu te matenga o tena tangata. He whakamate kau tenei i te tangata kia riro ai i a ia te wbenua, kia meinga ai a VViremu Kiugi raua ko Tamati Te Ito heiKingi mo te ao. Te mahara ratou ki tekupu o te Pukapuka, Kite whakanui hoki tetahi i a iaka whakaititia—Ruka 14, 11. Me talari mai koutou, e nga tangata o Poneke— me wbakarougo mai, mete inoi ano koutou kite Atua kia whakamutua leuei kino maumau tangata. Ka pehea ranei te tukungaibo o tenei mabi, ka pehea ranei. Na te HOA AROHA.