Ko te kai rapu, ko ia te kite. Mane, 22 o Pepuere, 1858. KO TE KURA.
He tikanga whakatupu matua ta te Kawanatanga. Ka whakaaro te matua i nga mea e tupu ai te pai mo ana tamariki. Ka pera ano hoki ta te Kawana ritenga ki nga tangata maori. Rokohanga mai ana e noho ana ki runga o te kuare ki nga tini mea. Kua kuratia ano kua whakaakona e nga mifcanere, kuamatau kite korero pukapuka, kite luhituhi hoki i tona reo maori; otira, tera atu te tini o nga mea e ngaro ana i a ia. Na, ka rite te Kawanatanga mo tenei moutere, kahore i roa i muri iho ka whakaturia nga kura hei wbakaako i nga tamariki maori, i nga toitamariki, kite reo pakeha, mete maha hoki o ana paiuga. No konei nga whare i hanga ai ki ia wahi, ki ia wahi, me nga kai wbakaako hoki i whakaritea. Ka puta te kupu ki nga tangata maori kia tukua o ratou tamariki kite kura —tukua ana etahi, puritia ana etahi. Ko ratou i tukua, kibai roa te wahi o te kura ka hoba, ka oma—ka hoki ki te kainga maori kite noho noa iho. Kahore ratou i tokomaha i purnau te noho ki nga kura, ara, ki nga karete. Na te aha ? Na te whakaaio tamariki ano, na te whakaaro kore hoki o nga malua. Mei penei nga pakeha, ka rite o ratou tamariki ki o te tangata maori. Ko te mea i rangatira ai ralou, he roa no ratou ki nga mahi kura kia whiwhi kite matauranga. Rite tonu te ngakau o te tamariki. E kore ia e manawareka kite mahi ranei o te ringaringa, te mahi ranei o te hinengaro. E rangi mana, ko te takaro noa iho, ko te tutu noa iho, Otira, ekore te pakeha e rongo kite hiabia o 1e tamariki—ka whakaaro ia ki nga mea e tupu ai te pai mono-. Ahakoa ka tangi i nga ritenga pakeke o te kura, ka whakabokia tonutia kite kura, a, ma te wanga o te mahi ka ngawari baere ai,—ka manawarekatia ai. Ka tahi ia ka kite i nga hua pai o te kura. Ka maba nga tau i kura ai, kua rite mo tetabi aba ranei mabinga mona—ko etahi hei minita,
ko etahi hei roia, k<> etahi hei takuta, ko etahi hei karaura, ko etahi bei kai ruri wbenua, bei aha, hei aha: otira ko te kura te take i tupu ai nga ritenga mo enei mahiuga. Koia matou ka mea _ alu ai ki nga raatua tangata maori, me tuku i o koutou tamariki kite kura—tukua rawatia atu—kia puare mana te taonga o roto ote reo pakeha, mete whika me te aha, mete aha: penei ka kake haere te tikanga mo ratou. Ma te pehea oti ka mohio ai ratou kite reo ote pakeha ? Kite kore e mobio ki tona reo me pehea ka rite ai etahi o koutou mo nga Runanga-whakarite-ture, mo nga komiti katoa o nga rangatira pakeha ? Heoi te mea e rite ai te " Kingi Maori," ko nga tamariki kia wbakaakona, ka waiho ko ralou bei karauna, bei kororia, mo koutou. Penei ekore ratou e mabue ki muri i te pakeha, otira, ka tupu ngatahi, ka rile ngatahi, ka rangatirß ngatahi, ka whakakotabitia. E hoa ma, e te tangata maori, me whakaaro ki to matou korero. Kahore ano koutou iwhakakuaretiaetepakeba, otira, na koutou ano. Kua oti e te Kawanatanga te buarahi kahore koutou i pai kia tomo ki roto. Tu noa ana nga whare kura, karanga ana nga kai kura, kahore nga matua i paiki te kawe atu i o ratou tamariki. Ko te wai marama e rere tonu ana i roto o te kura, kahore nga tangata i whakatata.ki te inu. Maumau ana te wai pai—mauraau te aroha o te Kawanatanga ki runga ote iwi kuare ! Heoi, me wbakatika, me inu, kei mimiti te wai.
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/KOP18580222.2.3
Bibliographic details
Karere o Poneke, Volume I, Issue 20, 22 February 1858, Page 2
Word Count
648Ko te kai rapu, ko ia te kite. Mane, 22 o Pepuere, 1858. KO TE KURA. Karere o Poneke, Volume I, Issue 20, 22 February 1858, Page 2
Using This Item
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.