Untitled

Anglo-Maori Warder, Volume 1, Issue 18, 24 August 1848, Page 4

Kua oti ano hoki etahi rangi te whakarite e ratou hei ra komiti; a ka taka mai aua ra, na, ka huihui mai te kai whakarite whakawa ratou ko te tekau ma rua, ko te tangata nana te whakawakanga, ko te tanga'a hoki e whakawakia ana, kite ivhare whakawa. Na, ka whiua katoatia te tikanga ma ratou —ma te kai whakarite whakawa, ratou ko te tekau ma rua—a ka puaki mai ta ratou kupu, he whakawa lika rauei, he whakawa he ranei: heoi ano, mutu tonu iho te totohe; a c kore e tukua ta ratou kupu kia takahia e te tangata. — Na, ka whiua te tangata, me he mea e kino ana—a ka tukua kia haere noa, kite mea kahore ona hara. A kore noa iho te whawhai, te penei me a te tangata maori. Tenei ano hoki te tahi mea i he ai te Maori, ko te tautohe kainga. Ko tetahi take tenei i hinga ai te tangata i mua i mau= mauria ai, i tikopuratia ai, nga kai pai i ho mai nei e te Atua ma tatou. Ko te tahi take riri hoki tena a matou i mua; a mate iho te tangata i runga i tona oneone. Na a matou tikanga hou la kua kore te whawhai mo te oneone. Kite tautohea te kainga, e kore te tahi e tukua kia peia maoritia e te tain ; he ritenga he hoki tenei: ma tenei hoki, ah.ikoa tika noa nga kotero a te tahi, ka riro tona oneone i te tangata kaha. Ko ta te Pakeha tikanga tenei—ki te tautohea te tahi oneone, me haere nga tangata nana te tutuhe ki u- kai whakarite wh-ikawa r\tou ko te tekau ma. rua, a nia ratou e wha-

kaatu te tikanga mete tangata nona te oneone. Na, ka peia te tangata pokanoa -, a, ka ho mai te kainga kite tangata nona tena wahi. < Tenei ano tetahi tikanga a matou mo te noho kainga. Kite nohoia tetahi kainga © tetahi tangata, a ka kiia e ia, nona tena kainga, a kahore ano i whakakahoretia tana kupu e tetahi tangata —a taka noa nga tau e rua tekau ; inona tonu iho tena kainga. Tenei ano tetahi tikanga mo te tangata e patua ana e tetahi. Kite rapu utn ia, kaua e tukua kia taka nga tau e wha, me haere kite kai whakarite whakawa kite tono utu. Aki te whakaroa ia, a ka taka aua tau e wha —heoi ano. E kore e whakaaetia atu he utu mo tona patunga. E mea ana hoki matou, he mea he te whakaroa ; engari me hohoro, i te mea e ora ana nga tangata hei ivhakaatu mai, nana ano pea te ringa nhiti, he tono riri ano ranei nana i patua ai. E mea ana ano matou :he mea he te inauahara. E ngari, kia hohoro te haere ki te kai whakarite whakawa, kia rangona ai nga kupu a nga tangata nana i kite te patunga. E kore ano hoki e tukua e matou te tangata i patua kia whakarite i te utu mo tona patunga; e ngari ma te kai whakarite whakawa ratou ko te tekau ma rua; aka rite mai i a ratou, heoi ano; mutu tonu iho te mauahara. V Tenei ano tetahi tikanga mo te kainga e meatia pokanoatia ana e te tangata, e tuaXina ana nga rakau, e wahia ana ranei nga taiepa, nga aha, nga aha. E ono nga tau e tika ai te whakawa a te tangata nona te kainga ; ka taka te ono, e kore e rangona ana korero. Ko ta te tangata Maori kupu tenei ki a Kawana i nga wahi katoa—Ma matou etahi Pakeha —E tika ana: ko ta te Pakeha mea pai ano' hoki tenei te noho ki uta; ma konei hoki e whiwhi ai te tangata maori kite taonga. — Otiia, me pewhea e pai ai te noho, kite tukua nga tangata kino, nga mea hikaka, kia mahi noa iho i ta ratou e pai ai—ki te patu noa iho —kite rnuru noa iho ite tangata. E kore te Pakeha e pai ki tena tikanga; e ngari ka hoki ia ki tawahi ka whai ranei ki nga iwi e noho pai ana. Ko ta te Kuini pai he whakaora tangata. No reira, ahakoa tini noa iho ana hoia, ana kaipuke manuao, kihai ia i pai kite whawhai kite tangata Maori. Me he mea ko tetahi atu iwi tenei o tawahi, kihai i roa kua whawhai kite tangata Maori. Ko tenei, hei aha ma Wikitoria te ngangare ? He tini noa atu, he nui noa atu ona kainga; a kite kahore te tangata e whakatari pakanga ki a ia, ko tana e pai ai ko te ata noho. Ko ia taku i mea ai: " Kati rate noho kino, ete whanau ; e ngari tukua nga tikanga ki nga tangata nana tena mahi, te whakarite tikanga; kia roa ai to tatou noho i runga i te whenua rangatira." Na ano etahi atu korero.