The original Treaty of Waitangi, one of New Zealand's most historic documents, will shortly be placed on public exhibition in Wellington. A case with special protective glass will house the document in the Turnbull Library. The original Treaty will thus, for the first time in its history, be accessible to the public. * * * * In Her Majesty's combined Birthday and Coronation Honours List appeared the names of two well-known Maoris—Mr Henry Te Reiwhati Vercoe, D.S.O., D.C.M., of Otaramarae, Rotorua; and Mrs Whina Cooper, of Auckland. Mr Vercoe was honoured with an O.B.E. and Mrs Cooper with an M.B.E. Mr Vercoe served with distinction in the South African War and in the First World War, and in the last war he was in charge of the Home Guard Mounted Rifles camp at Matata. He has held important civilian positions with the Department of Maori Affairs. Now aged 66, he is chairman of the Arawa Trust Board. Mrs Cooper is the first president of the Maori Women's Welfare League. * * * * The Maori section of the National Council of Churches resolved to send a personal message of thanks and congratulations to Queen Salote, on behalf of the Maori people, for her worthy representation of the Polynesian race at the Coronation.

OUR COVER PHOTO The lady shown on this cover is Mrs Heather, granddaughter of Mr Iaki Hira, the well-known Maniapoto leader. Mrs Heather has won considerable fame as a horsewoman in recent years. An article on Mr Hira and his family will appear in the Summer issue. Ko Poroumata raua ko tona wahine ko Whaene he rangatira, he mokopuna na Porourangi. Ko to raua iwi ko Ngati Ruanuku. Ko nga hapu nunui i roto ko Hore, ko Mana, ko Te Koreke, ko Te Mokowhakahoihoi, ko Te Pananehu, ko Te Pohoumauma. Ka mahi te iwi i te kai, ka kawe ma Poroumata, i te hinu, i te ika, me era atu kai katoa. Ka hi te iwi i te ika, ka haere nga tumau o to Poroumata pa ki nga awa ki te tiki i nga ika i tena ra, i tena ra; nawai ra i pai te tiki, kua kino. Kua riro ma ratou e tango nga ika i nga taumanu. Ko nga ika i mahue atu ka kotia mai nga tata, nga whatu-aro, nga upoko o nga hapuku. Kua uru hoki nga tama ki taua mahi. Ko ia kaore i te mohio: tana he atawhai tonu i te iwi. Ka whakatakoto whakaaro te iwi kia patua a Poroumata. I tetahi po ka titiro ia ki te po tu i waho i te Omanga e taruru ana, ki te Ika o te rangi me nga Patari, ki te tae pukohu tataiore e taipua ana i nga maunga. Ka ki ia ‘He marino tua-ukiuki apopo, he kawatawata tata moana te koangiangi; ka haere au ki te moana.’ I te ata ka eke ia ki tetahi o nga waka, ka tae ki te taunga. E kupapa ana te tini o nga waka. Ka wara ia ki te mounu i ana matau. Ka kamo nga whatu o nga tangata o te ihu ki o te ta, me o te ta ki o te ihu. Ka pera katoa nga tangata o nga waka ra, ka kamo katoa, me te tohu mai kia patua. Ka patua, ka mate. Ka pokaia te puku me te ngakau, ka maka ki te moana, ka pae ki uta. Waiho iho nei hei ingoa mo te wahi i pae ai, ko Tawekatanga o te ngakau o Poroumata. Huaina iho ki te taunga ko Kamokamo. E. mau nei ano aua ingoa. Ka mate ra a Poroumata, ko wai hei ngaki i te mate? Kei te hari ra hoki te iwi, ka kai noa ia i ana kai. Ka tangi nga tamahine ki to ratou papa, a Te Ataakura, a Materoa, a Tawhipare. He roa te tangihanga me te mamaetanga o nga wahine nei ki to ratou papa. —Kati tera. Ko Tumoana-kotore, hei mokopuna ano ma Porourangi, raua tahi ko Poroumata. Ka moe a Tumoana-kotore i nga wahine tokorua, ko Rutanga te tuakana, ko Rongomai-tauarau te taina. Tokorua moe anake i a ia. Ka puta ta te tuakana, ko Hinemahuru. Ka puta ta te taina, he tama tane, ko Ngatihau. Ka mate a Tumoana-kotore, ka rite nga ra e tangihia ana ki to te rangatira tangihanga. Ka takaia, ka kawea, ka whakairia ki runga ki te kauere, e tata ana ki Waimatatini. Ko te toma koiwi, ko Parororangi, kei runga tata ake, kei te maunga. Kai taka te tau, kia pirau, ka kawe ai i nga iwi ki taua toma. Ka hoki nga tangata whakairi ki te kainga, ka whiti i te tahi awa iti nei, ka pa te waha. Ka tu, ka whakarongo. Ka karanga ano. Ka ki ratou, ‘Mehemea tonu ko te waha o te koroua nei.’ Ka whakahu ake ratou, ka akiaki iho te waha, ‘Kei te ora tonu au, tukua au ki raro.’ Ka hoki te whanau, ka tukua, ka wetewetekia nga takai. Ka titiro ake ki te kauere ra, ka whai te waha, ‘E titiro tonu ana aku whatu, ka whakairia oratia.’ He maha nga tau, katahi ka tino mate.—Kati tera. Ka moea e tana tama, e Ngatihau, a Te Ataakura, te tamahine a Poroumata, hei wahine mana. Kei te tangi tonu ki tona papa; ka mamae, ki tana wahara hoki he tane hei ngaki i te mate o tona papa. Ka huaina e ia te ingoa ko Te Aomihia, ko nga ao i mihi ai tona papa, i haere ai ki te moana i mate ai. Ka hapu ano ia, noho rawa atu raua ko te tane i Opotiki. Kei te tangi tonu ia ki tona papa. I a ia e tangi ana, ka takatakahi te tamaiti i roto i tona puku. Katahi ia ka whakatauki iho:— “E i, kia takatakahi koe i roto i a au, he tane, E ea i a koe te mate o toku papa.” Whanau ake he tane. Ka huaina te ingoa ko te ingoa o tona tipuna, ko Tumoana-kotore-i-whakairia-oratia. Ka whakapotoa ki te karangatia, ko Tuwhakairiora. Ka atawhai ia ki tana tamaiti, me te mahara tonu ka ea te mate o tona papa i tana tamaiti. Ka tanumia te ewe; kiia iho te wahi i tapukea ai ko Te ewe o Tuwhakairiora. Ka mahia e nga tohunga te tamaiti ki a ratou karakia Whakanihoniho, Whangawhangai, Iho-tau me era atu karakia. Ka tupu, ka pakeke, me te whawarongo tonu ki nga tohunga mahi i a ia e korero tonu ana i te whakatauki a tona koka. Kua uru ia ki nga whakawai riri, kua pa i a ia te tangata. Kua uru tonu ia ki nga whawhaitanga nui, kua puta tonu ia ki te kainga ahi, kua okooko i nga rakau o te tutakitanga o nga motumotu. Kua hinga te parekura nui, ko Paengatoitoi. Kua haere ona rongo-toa, kua mohio ia ki te tohu toa o te riri e hinga ai te hoa-riri. Katahi ia ka poroaki iho ki te iwi: “Hai konei, ka haere au ki te whakatauki a toku koka, e korerotia nei, e rongo nei au: noku pea e takatakahi ana i roto i a ia, ka ki iho nei:— “E i, kia takatakahi koe i roto i a au, he tane, E ea i a koe te mate o toku papa.” Kua mohio te iwi ko te mate o tona tipuna, o Poroumata, ka haerea e Tuwhakairiora. Ka mea te iwi kia nui te ope, hei kawe i a ia ki te mate o tona tipuna, o Poroumata. Ka kiia e ia “Kati, ko au anake e haere. Tena ona iwi hai kawe i a au.” Ka haramai ia, ko ia anake. Tera nga rongo ataahua o nga tamahine a Te Aotaki, o Ruataupare, raua ko Auahikoata, kua hau noa atu ki Opotiki. Ka tae mai ia ki te ngutu-awa o Wharekahika, ko nga wahine ra e kohi pipi ana, me nga tamariki wahine, o raua hoa, e noho ana i te taha o te ahi, me nga kakahu e pukai ana. Ka patai ia ki nga tamariki ra; te kianga mai ko Ruataupare raua ko Auahi-koata. Ka mahara ia ki nga rongo kua puta atu ra o nga wahine nei. Kua eke ia ki runga o nga kakahu noho ai. Kai te riri mai nga tamariki ra, kai te titiro mai nga wahine ra. Ka haere nga tamariki, ka korero atu, ka ki mai raua, ‘Tena koa, ki atu, kia mauria mai e koutou o maua kakahu.’ Te taenga atu o nga tamariki, ka whakatatanga ia, ka riro atu, ka noho ano ia. Kei te kakahu nga wahine ra, kei te titiro whakatau mai ki a ia, ki nga tohu o te rangatira, o te toa, e mau atu ana i runga i a ia. Kei te mea hoki ia ki tona kore i patai ki nga tamariki ra ko tewhea a Ruataupare. Kakahu ana raua, na nga tamariki i mau nga pipi. Ka ahu mai ki te pito ki te tonga, ki Nukutaharua, ko te ingoa o te one nei ko Kaiarero. Ka mamao mai raua, ka whakatika ia. Kei te takahi haere atu i nga tupuae, kei te penei, ‘Koia nei ranei o Ruataupare, ara ranei ko tera ra?’ Ka takahi haere atu i o raua tapuae. Ka tahuri mai raua, e pera ana te takahi atu i o raua tapuae. Tae noa ki te pekanga, peka tonu hoki ia, whai tonu i muri i a raua, tae noa ki te pa ki Te Rahui. Ko tenei pa no Uenuku-te-whana; kua mohio ke mai ia ko te pa i runga i te aromaunga to Te Oataki. Ka pahure te pa ra, whai haere tonu ia i nga wahine ra. Katahi ka kaha te haere a Ruataupare ma kia wawe to raua papa te rongo, ka ata haere atu hoki ia. Korero atu ana raua ki to raua papa ki nga tohu o te rangatira, me nga tohu o te toa, me te whai tonu mai ia i muri i a raua. Ka hotu te mauri o Te Aotaki, ka pumanawa, ‘E i, tena pea ia ko to korua tungane, ko Tuwhakairiora, ina te rite o a korua tohu.’ Ka patai ia, ‘Kei wheat?’ ‘Ina tonu e haramai nei.’ ‘Kaore ia i puritia atu i te pa ra ra?’ ‘Kaore!’ Ka whakatauki ia: ‘Kati, tukua mai ki Hikurangi, ki te maunga e tauria e te huka.’ Ka ki ki nga tamahine, ‘Rakai i a korua ka whanatu ki te karanga ki to korua tungane.’ Kua mohio ia, na tona pumanawatanga i whakaatu, ko Tuwhakairiora. Ka tu nga tamahine i te mataihi katau o te marae, me to raua koka, me Hinemaurea. Ko ia ki te takiwa ki te mataaho, e tapapa, ana i runga i te paepae nui o waho, e titiro whakatau atu ana. Kei te pohiri te iwi me nga tamahine. Ka tu ki te marae, ka roa e tu ana. Kei te titiro te iwi ki nga tohu o te rangatira. o te toa, ki te takotuku, ki te pare-karearea, apititia ai, poua ai ki te upoko, me te kakahu paepaeroa, uhia iho te mahiti, me te taiaha-a-kura ki te ringa. Kei te tu te iwi nga tamahine, kei te wehi i a Te Aotaki. Kei te tapapa tonu ia, kei te titiro tonu atu ki a Tuwhakairiora. Ka roa, katahi ka whakatika atu ka mau ki te pakihiwi maui, ka numia i te pakitara maui o waho o te whare ka heke atu raua ki te wai-rere, ka tohia e Te Aotaki a Tuwhakairiora. Ka mutu nga karakia a Te Aotaki ka kerohia e ia a Rangipopo; kihai i roa ka ki te reo o te whaitiri paorangi ki nga iwi i te taha hauauru o Pukeamaru, puta noa ki nga iwi i roto o Wharekahika, me nga iwi o te taha moana i Taungaihe, i Owhiunga, nga tini o te Ngutuau. Ka ki nga iwi ra, ‘E, ko wai ra tangata nei, ina he akiaki tonu a Te Aotaki i te whaitiri paorangi?’ Kei te tu tonu raua, ka karanga ano ia ki a Rangipopo, ‘E pou, e pou, e pou, whakaaraara, whakaaraara, whakaaraara; whaka aturia to mokopuna; e tangi.” Ka huri te tangi o nga whaitiri ki te taha tonga o Pukeamaru ki runga ki nga pa ki Puketapu, ki Kotare, ki Te Rangihuanoa, ki Tarapahure, ki Totaratawhiti, ki Okauwharetoa, me era atu pa. Kei te tu tonu raua. Ka ki te waha o te whaitiri tuatahi, o Haruru-ke-te-rangi, kei te whakarongo nga pa ra. Ka mutu tera, ka ki ano te waha o te rua o nga whaitiri, o Whetuki-ki-te-rangi, ki runga ano ki nga pa ra. Ka mutu tera, ka ki ano te waha o te tuatoru, o Ueue-ke-te-rangi. Kei tenei ka ki nga rangatira me nga iwi o roto o nga pa ra, ‘Ehara te whakararu e wawahi nei a Te Aotaki i tona maunga, i Pukeamaru; apopo taua te rongo ai i te korero.” Ka mutu nga karakia katoa a Te Aotaki ka hoki raua; tae atu, kua rite nga kai ki runga i te takotoranga. Kainga i waho, ka whakaritea he tohunga hei whangai mo Tuwhakairiora. Ka mutu, ka tomo ki te whare. Ko te moenga o Ruataupare kei raro iho o te mataaho, ka tau ia ki te tuarongo moe ai, ka waiho te moenga mo Tuwhakairiora. Ko te koroua ra kei te taha o te ahi i te tara iti o te whare e mihimihi atu ana ki a ia. Ka roa, ka karanga atu ia ki a Ruataupare; ka whakatika mai hoki te tamahine, ka noho ki tona taha. Ka roa ka mutu hoki tona ngurunguru, katahi ka ki nui atu, ‘Whanatu ki raro i to tungane na, hei wharorotanga mai mo ona waewae.’ Ko whakatika a Ruataupare, ka moeo e Tuwhakairiora, ka puta ia ki waho. (Kote wahanga whakamutunga kei muri).

LEARN THE PIANO BY CORRESPONDENCE Take a Complete Course on playing the piano in five special easy booklets and a collection of simple pieces with careful directions on how to play them. The cost is two pounds—the pleasure lasts a lifetime. Fill in this coupon and send for your course. Join the Twentieth Century School of Music Mr Brian Weybourne, Principal, Twentieth Century School of Music, P.O. Box 1324, Wellington. Dear Sir, Please find enclosed £2 for your ‘Complete Course on Playing the Piano’. Name:…………………… Address:…………………