‘KA PU TE RUHA KA HAO TE RANGATAHI’ na KORO DEWES He korero potopoto mo te hui turua a nga taitamariki i tu ki te Whare Wananga o Akanana. I huihui ki reira, i Akuhata (1959) e rima tekau nga taitamariki, tane, wahine; no nga iwi katoa o nga motu e rua; no nga hau e wha; he Takuta, he Kura Mahita, he Minita Haahi, he Pirihimana, no ro Tari, no ro mira rakau, no runga i te whenua, he Maori tuturu etahi, ko etahi kaore i a ratau te reo erangi ko te hinengaro kei te awhi tonu mai i nga mea Maori. He mea tirotiro na nga Kai-Whakahaere o te Whare Wananga te roopu nei, kaati he tokomaha nga mea kaore i whakaingoatia, a kaore i tae atu. Marama tonu te kaupapa o te hui. Ko te tkihanga ia hei whakahohonu i e mohio te roopu ra ki nga raruraru e pa ana ki te iwi Maori i tenei ra; he momo kura ano mo ratau. Na te whakamatakitaki i nga pai, i nga raruraru nei, ka nui ake te mohio o tena o tena; ka whakahaua te ngoikore kia kaha ake te whakapai i a ia ano kia pai ai te hao o te rangatahi i roto i tenei ao Pakeha. Nui ake nga korero ataahua i puta i te rangatahi, koira te mea nui whakaharahara. Ehara i te mea he whakaputa matauranga, engari e whakaatu ana mai, ahakoa he aha te mahi a te tangata Maori, kei te mau mahara tonu he Maori ia; he nui ona he hei whakatikatikatanga kia paiake tana noho i roto i te ao Pakeha. Na reira kei te pehi whakamua te rangatahi kia rongona to ratau reo. Mehemea koira te wairua kei nga kokonga katoa o o tatau motu, kaore he maharahara mo te mauri o te iwi apopo. He mea “taima tepara” te hui. Hei aha tonu, ka runanga tonu, ka whakawa ano, i runga tepu kai, i roto i nga ruuma moe tae noa ki te ata po—“Mauri tu mauri ora”. Kaati i roto i aua hui ano ka puta etahi korero parekareka, paki-waitara, purakau ranei hei whakangahau i te katoa. Ko te wairua ano tenei o nga tipuna. Kapunga Matemoana (Koro) Dewes, the author of this article, comes from Tikitiki and is a teacher at St Stephen's School, Bombay. He is an enthusiastic footballer and teaches Maori culture in adult education classes. He was at the A table at conference. Pai tonu te noho wehe atu o nga hui a nga kaumatua, kia kaha ai nga mea tamariki ki te whakaputa i o ratau na whakaaro, ahakoa kaore i te ahua tika. Na nga korero, na nga patai, ka nui ake te mohio. Ka kitea i reira nga mea kaingakahau ki nga mahi ahuwhenua, ki nga mahi toko-i-te-ora, ki nga mahi kura, ki nga mahi whare me era atu tu momo mea. No te huinga kotahitanga no nga roopu e rua, ka kite tinana nga taitamariki i o ratau kaumatua rongonui—nga hoa me nga whakaakonga a Ngata, a Peneti, a Te Puea ma; ka tutaki ki nga Maori kua whakaeke ki te taumata o te mataturanga o te Pakeha; ka piri ki te taha o nga hoia Maori rongonui o te pakaanga tuarua o te ao. Ma nga hui penei ka kitekite tetahi ki tetahi. Ka kitea nga mea ma ratau e hao a tatau take; ka kitea nga mea e tika ana ma ratau e arahi te rangtahi e whawhao nei ki mua; ka kitea nga mea tau ki te whakakaupapa korero e ea ai te whakatauaki “Ko te kai a te rangatira, he korero”.
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/periodicals/TAH196003.2.18
Bibliographic details
Te Ao Hou, March 1960, Page 28
Word Count
609‘KA PU TE RUHA KA HAO TE RANGATAHI’ Te Ao Hou, March 1960, Page 28
Using This Item
E here ana ngā mōhiotanga i tēnei whakaputanga i raro i te manatārua o te Karauna, i te manatārua o te Māori Purposes Fund Board hoki/rānei. Kua whakaae te Māori Purposes Fund Board i tōna whakaaetanga ki te National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa kia whakawhanake kia whakatupu hoki ā-ipurangi i tēnei ihirangi.
Ka taea e koe te rapu, te tirotiro, te tā, te tiki ā-ipurangi hoki i ngā kai o roto mō te rangahau, me ngā whakamātau whaiaro a te tangata. Me mātua kimi whakaaetanga mai i te poari mō ētahi atu whakamahinga.
He pai noa iho tō hanga hononga ki ngā kai o roto i tēnei pae tukutuku. Kāore e whakaaetia ngā hononga kia kī, kia whakaatu whakaaro rānei ehara ngā kai nei nā te National Library.
The Secretary Maori Purposes Fund Board
C/- Te Puni Kokiri
PO Box 3943
WELLINGTON
Waea: (04) 922 6000
Īmēra: MB-RPO-MPF@tpk.govt.nz
Information in this publication is subject to Crown copyright and/or the copyright of the Māori Purposes Fund Board. The Māori Purposes Fund Board has granted permission to the National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa to develop and maintain this content online.
You can search, browse, print and download for research and personal study. Permission must be obtained from the board for any other use.
You are welcome to create links to the content on this website. Any link may not be done in a way to say or imply that the material is other than that of the National Library.
The Secretary Maori Purposes Fund Board
C/- Te Puni Kokiri
PO Box 3943
WELLINGTON
Phone: (04) 922 6000
Email: MB-RPO-MPF@tpk.govt.nz