TE RARUNGA O TE WERA I TE NAHONAHO

Te Ao Hou, Spring 1954, Page 48

TE RARUNGA O TE WERA I TE NAHONAHO Na G. N. Lansdown I nga wa o mua, i whakaaro te nahonaho me whakatu he kingi mo hga kararehe, nga manu me nga ngarara, a, ki tona whakaaro ko ia ano te mea tika. “Kaore ahau e wehi ahakoa kowai. Ngaua ai e ahau nga rangatira o nga tangata, ara, he toto rangatira kei roto i au. Kaore au e wehi ki te kuhu ki roto i o ratou whare, engari, kaore e taea e te nuinga o koutou.” Nga kupu nei, he kupu whakahi na te nahonaho nei. I te huinga o nga kararehe, ka mea ratou he iti rawa te nahonaho hei kingi mo ratou, engari te wēra, i tona rahi, koia te mea tika hei kingi mo ratou. I taua wa, i roto ke i te repo e noho ana te wēra, a whakamiharo ai etahi o nga kararehe ki te nui o tona tinana. Ahakoa te iti o te nahonaho, ko te matauranga e nui ana, a ka puta tana kupu ki etahi o nga kararehe, ko te pana e ia te wēra i runga i te mata o te whenua, a ka whakatu i a ia ano hei kingi. Ka kata nga kararehe ki a ia. I tetahi rangi, katahi ka haere te nahonaho ki te wēra ka ki atu ki a ia me haere atu a ia ki te moana noho ai, ki te kore, ka mamae a ia. Ka mea atu te wēra, “He aha ano mau?” A kore ana e aro atu ki te nahonaho. Katahi ka huia nga nahonaho katoa a ka korero atu ki a ratou mo te wēra, a tau ana ratou ki runga i te wera katahi ka ngau i te ihu me nga karu. Kaore te wera i kaha ki te whakamomori i te mamae o nga wero o nga nahonaho, a whakatika atu ana ki te moana. No reira ka waiho te moana hei kainga mo te wēra he wehi hoki ki te hoki mai ki te tuawhenua. “Naenae” and “Naonao” are also used for mosquito but “Nahonaho” is used by Te Arawa, Waikato and is also known in Taranaki.