Ko te Tangihanga mo Te Puea Herangi

Te Ao Hou, Summer 1953, Page 6

Ko te Tangihanga mo Te Puea Herangi E rima ra e rima po nga iwi o te Motu e tangi ana ki a Te Puea Herangi; mai i te Mane te 13 o nga ra o Oketopa te ra i mate ai ia a ki te Ratapu. Pau katoa nga mangai o nga iwi o te motu ki Ngaruawahia mahue ake nga mahi me nga raruraru kia takoto ana ko te whakaaro nui o te tangata kia tae a tinana ki te kawe i te aroha. Ko etahi ano ko nga mea patata ka kawei te aroha a ka hoki ki te kaenga no te Ratapu ka hokia mai ano. Hei nga huarahi o nga rohe o Waikato kiki ana i te motoka i te motopahi e ahu ana ki Ngaruawahia. I tangihia tenei wahine rongonui e te Motu katoa—e te Pakeha e te Maori, ara e te ao kua matatau ki ana mahi nunui mo tona iwi. Nana a Waikato i arahi mai i te pouri ki te maramatanga, mai i te mate ki te ora. Na tona tipuna na Tawhiao te kupu na Te Puea i whakatinana ko Turangawaewae e tu mai nei. E kore tenei wahine rangatira e wareware tata i nga iwi i manaakitia ki tona marae whakapaipai. Ka whakaeke nga iwi, pahi atu pahi atu, me nga mea ano i haere takitahi mai, ka huihui he ope kotahi ka whakaeke ki te marae ki te kawe i nga tangi ki tenei tupapaku rangatira. Kaore ano i watea te marae i te ope tuatahi, e whakaeke ana nga pahi o muri taipua atu taipua atu nga pahi me te tangata. Hei te marae ngaro tonu i te rau whiro e whata haere ana i runga i nga whare, i nga taiapa a i te tomokanga atu ki te marae me te tutu haere o nga pae mate nga wahine i taia ki te moko i te roro o Mahinarangi rere ana mai te wehi to te taniwha tona hinganga. E kore e taea te tatau te pouri me te mamae me te maringi o te roimata i roto o aua ra e takoto ana te tinana o Te Puea i te poho o tona tipuna o Mahinarangi. Ina noa pea me whakarapopoto ake ki te tangi i tangihia e Pei Te Hurinui i mua o te nehunga i a Te Puea. Whakarongo e te rau! Tenei te tupuna o te mate Ka piri ki ahau; I tupu i te reinga, I tupu mai ano i te pouritanga Ko Rongotaharangi E huri paroa Ka hinga au ka takoto Moe tuturi, moe pepeke, Moe tupoupou Ko te rite i ahau Ko Mahutonga e rau na i te ao He maero au nei, He kahu ke i te waru; Kei te matuku e hu ana i te repo, il” Tera atu tera atu nga tangi a nga tupuna i waiatatia ki runga i a Te Puea ko etahi katahi ano pea ka kitea ki te aoturoa. Kore pea he iwi i ngaro i taua tangihanga, tana tekau mano te hunga i tatu ki te marae. Hei te wahine ki te tangi, ko Te Puea hoki te wahine i eke ki te tihi o nga taumata he mahi tona kaupapa. I reira hoki nga mangai o Te Ropu Toko i Te Ora o Nga Wahine Maori o te Motu katoa. Ko nga mangai o te Kawanatanga ko te Pirimia ko te Rt. Hon. S. G. Holland, ko te Minita Maori ko te Hon. E. B. Corbett, ko te Minita mo nga Wahine me nga Tamariki ko te Hon. Mrs G. H. Ross a me te kaiarahi o te apitihana me te Rt. Hon. W. Nash. I tae mai tana 300 waea a nga iwi o te ao he tangi mai ki a Koroki me ona iwi mo to ratou mate ara mo te aitua o te Motu. I tae hoki nga mangai o Amerika, o Inia me te mangai o Kuini Harote o Tonga ki Ngaruawahia ki te kawe i nga tangi a o ratou whenua. I puta nga tangi a nga iwi o Ingarangi i runga i tona reo irirangi. Ko te Hatarei o taua wiki tetahi ra nui te whakaeke o te tangata, Maori Pakeha. Ko te mea aroha rawa ia ko te whakaekenga o te pene a nga Kotimana ki te marae me te tangi i tetahi o nga tino waiata tangi a te Kotimana. Ko taua pene he hunga i arohaina i manaakitia e Te Puea. Uina ake i te Ratapu ka mutu nga manaaki i te ope o te Kawanatanga ko te karakia katahi ka amohia te kawhena e nga mangai o nga waka. Katahi ka mauria te tinana o Te Puea ki te Urupa o ona tipuna i Taupiri—hei te rarangi o te motoka toro atu i Ngaruawahia tata tae ana ki Taupiri. Ka whakatata atu a Te Puea ki tana maunga ka whakatakataka te marangai eke rawa ake ki Taupiri e whakarere ana te marangi ko te ua i a wai mai nei. Ko te korero he penei katoa te tanumanga o nga Kingi Maori i tangihia e te rangi. Mangu tonu te harapaki o Taupiri i te tangata ahakoa te heke a te ua. Moe mai ra e kui i te moenga roa i te taha o Tipuna.