Article image
Article image
Article image
Article image
Article image
Article image
Article image
Article image
Article image
Article image
Article image
Article image
Article image
Article image
Article image
Article image
Article image
Article image
Article image
Article image
Article image
Article image
Article image
Article image

Te Hui Kaiwhakamāori i tū ki Alice Springs, Ahitereiria 18-21 Whiringa-ā-nuku 1995

I mnga ano i te reo tawhiri mai o te Hunga Whakamana Kaiwhakamaori o Ahitereiria ka whai wahi atu te Ahorangi kite hui nei. Ko te kaupapa ake ia o tenei hui he whiriwhiri i nga ahuatanga, i nga take e whai hua ai te whakatu i tetahi ratonga kaiwhakamaori ma te tangata whenua, tae atu hoki ki era o nga moutere o Torres Straits.

I tono mai ai kia whai wahi atu a konei na te mea ko to tatou reo kua whakamanahia e to tatou kawanatanga kia kiia ai he reo mana no tenei whenua ka tahi, kua whakaturia hoki tetahi whakahaere ma reira e whakamatautau, e whakaae, e whakamana te hunga kaiwhakamaori ka rua.

I te hiahia noa iho te huihuinga nei kia rongo e pehea ana te ahua o te taha kaiwhakamaori, a, me aha rawa a reira e orite mai ai ki konei.

Me ki noa ake au kaore i katata te ahua o te noho a nga iwi o reira ki ta tatou o konei. Kaore ite ki e waimarie noa ake ana, e pai noa ake ana ta tatou noho i konei engari e ki ke ana au he rere ke te ahua o reira i to konei.

Tuatahi, i mama ai i konei na te mea kotahi noa iho te reo ahakoa ona paku rerenga ketanga ki tena iwi, ki tena iwi. Ahakoa tera ahua e marama ana te reo ahakoa huri ki hea, ki roto ranei i tehea iwi. Engari ia a Ahitereiria neke atu i te 200 nga reo, a, me pehea te whakatau ko ehea reo kia whaia, ko ehea reo kia parea ki rahaki? Koinei tetahi take nui i whaia engari kore rawa nei i tau.

Ko taku i ki atu ai ko te ture o konei i whai ko nga rohe e kaha tonu ana te korerotia o te reo Maori, ara, atu i te moana o Taupo ka heke whakararo, a, mai i te ra whiti kite ra to. Tera pea hei paku whakamama ite take me whai ano ratou kia pera, ara, ko nga reo e kaha ana te korerotia, a, e nui ana nga kaikorero ko era e whai ite tuatahi, a, mo muri mai etahi atu. I noho tera hei take kia ata whakaarotia.

Ko tetahi anipa nui i puta ko te taha whakangungu kaiwhakamaori. Ko te mate o te nuinga ko te reo Pakeha kaore i te eke ki nga taumata e hiahiatia ana, a, e marama ai hoki kite kaiwhakamaori kia tika, kia marama ai tana whakamaori.

I te whaia te whakaaro kia ata whakaturia he kura whakangungu engari kia kaua e kotahi noa iho. Ko etahi o nga kuratini me tetahi o nga whare wananga kei te whai i tenei kaupapa engari e uaua ana kite tangata whenua te haere atu na te kore moni, na te kore i mohio pai kite reo Pakeha, na te kore i pirangi hunuku ki wahi ke atu noho mai ai i te wa o te whakangungutanga me era momo take.

Tu mai tena kaikorero me ona whakaaro, tena me ona, a, ite hikinga ote hui ka ahua puta kite whai ao, kite ao marama engari kei te nui tonu nga ahuatanga hei titiro ano ma ratou.

Kia hoki noa ake aku korero kite ahua o nga reo o reira. Ko etahi o nga reo kei te iti ake i te 100 nga kaikorero, a, ko etahi kei ona mano nei e haere ana. Penei ano i a tatou nei ko te hunga noho mohoao kei te mau kite reo ko era o nga taone kua kore noa atu i mohio engari e kaha ana era kite aki kia mau te reo. Ko te hunga matau o te iwi nei, kua puta nei i nga whare wananga he tino marama te puta o te whakaaro, a, ka riro pea ma ratou hei whakatau ko tehea te ara tika hei whainga, hei takahanga.

Kei te kaha te titiro penei mai ki a tatou o konei hei whakatauira atu he aha te aha. Ko taku i ki atu ai kaore ano kia tino tika i a tatou engari whatorohia mai nga mea e kite ana ratou kei te pai, a, ka whai hua ki a ratou. He hui pai - i tutu te puehu, i whiua te korero, i tau te rangimarie i te mutunga iho. Me kore ake nei te hui Maori, ne ha?

This article text was automatically generated and may include errors. View the full page to see article in its original form.
Permanent link to this item

https://paperspast.natlib.govt.nz/periodicals/MUKA19951201.2.6

Bibliographic details

Muka, Volume 8, Issue 4, 1 December 1995, Page 3

Word Count
750

Te Hui Kaiwhakamāori i tū ki Alice Springs, Ahitereiria 18-21 Whiringa-ā-nuku 1995 Muka, Volume 8, Issue 4, 1 December 1995, Page 3

Te Hui Kaiwhakamāori i tū ki Alice Springs, Ahitereiria 18-21 Whiringa-ā-nuku 1995 Muka, Volume 8, Issue 4, 1 December 1995, Page 3