WHAIKORERO A TE UPOKO.
W. L. WILLIAMS,
. E oku hoa, e nga Minita, e nga Mangai ote iwi : He hiahia to te Pihopa kia tae mai ia ki tenei Hui, otira kei te whakawarea ia e nga mahi o te pito whakararo o tona pihopatanga. 'Wetahi o aua mahi, he Hui no te Hahi Maori ka tu ki Rotorua i roto i enei ra e haere ake nei. E ngaro nei ia, koia i riro ai ko ahau hei whaikorero ki a koutou aianei. Toku pouri i a au e tu nei, ko te ngaro o etahi o nga tangata ote Hui ; kahore rawa nei he tangata o Turanga. Ko te rua tenei o nga tunga o te Ilui i kore ai. Ko etahi hoki o nga tangata o etahi pariha kei te ngaro ; haunga ano ia nga mea i whai putake. Ko Rev. Matiaha Pahewa kei te hiahia ano kia tae mai ;na te he o ona kanohi i kore ai. Tetahi konohi o tatou 1 tenei ra, ko te Minita i whakaturia i mua ake nei mo tenei pariha, ko Rev. A. Te Whareumu ; ka toru nei nga tau i araia, ai e tona mate kei pa ki nga mahi ote pariha. -Heoi kua tae he pukapuka mana ki te Pihopa kia whakaaroa e ia he
tikanga mo te pariha, kia whakaritea hoki he minita hei whaka. haere. Tenei ano tana pukapuka mihi mai ki te Hui ka tū nei ki tona kainga, i tuhituhia mai eia i te wahi e takoto mai nei ia, i Whangarei. He nui nga, mea o tenei tau ka hori nei e whakawhetai ai tatou ki te Atua. Kei te puta te whakaaro ote tangata i etahi wahi mo te whare-karakia kia hangaa. Ko tenei whare, e noho nei tatou, tetahi, i whakapuaretia nei inanahi, e kiia nei kia whakamotuhaketia te tunga hei whenua mo te Hahi mo ake tonu atu. "Tetahi whare-karakia, kei Kaitara, wahi o Turanea, kua hangaa nei taua whare e tetahi hapu o Te Aitanga a Mahaki, i hoki mai neii roto i te Ringatu. I whakapuaretia taua whare itels o Mei. 'Tenei ano kei te nui haere i etahi wahi te whakaaro ki nga; mea o te whakapono: kahorei rite te ngakaukore ki to etahi o nga tau kua pahure ake nei... : Otīra he mui noa atu nea mea e hapa tonu ana; e whakahaua ana, hoki tatou e te Ariki kia anga ki te whakau i nga mea e toe ana, ka tata nei te mate. (Whkt. iii, 2.) 4. Tetahi mea e korerotia nei i ia tau, i ia tau, ko nga tamāriki a te Hahi kahore e ata whakaakona ana ki nga mea e ora ai te wairua. 'Te tino take o tenei he kei nga matua, e wareware nei ki nga mahi kua utaina ete Atua ki runga ki a ratou. Ma nga matua tenei mahi, te mea kia whakaakona nga tamariki ; koia i whakaritea ai e te Hahi ko nga matua-atua hei awhina ia ratou. He pai ano to nga kura a te Kawanatanga, otira, ko nga mea o te taha ki te wairua kahore e rangona ki reira. Ko etahi ano ia o nga kai-whakaako o aua kura, kei te whai-whakaaro ki nga tamariki i nga Ratapu. 2. Kei te hapa tonu etahi wahi ite Whare-karakia. He mea tenei hei akiaki ma te Hui o te Hahi Maori. 3. Ko te whaiwhakaaro o nga tangata o te Hahi ki te mahi aTe Karaiti kia nui haere i nga wahi katoa ote ao. Kia puta. te whakaaro a tenei, a tenei, i te tuatahi ki nga tangata o tona kainga ake. KKīa neke atu ano i reira ki nga tangata katoa o tona pariha, kia tohea te hunga kua maunu atu i te Hahi kia hoki mai ki te huarahi tika. Kia neke atu i konei ki era atu wahi, kia, penei me etahi o nga tangata o te Kura i Te Raukahikatea kua riro nei inaianei ki te kawe i te Rongo-pai ki a Te Urewera. Lhara hoki ite mea kia mutu ki nga rohe o tenei motu ; engari kia mahara ki te kupu a te Karaiti; ' Haere koutou ki te ao katoa, kauwhautia te Rongo-pai ki nga tangata katoa." 'Tetahi kupu ano a Karaiti, 6 Kua riro noa ia koutou ; me hoatu noa e koutoa." Nga mea hei hoatutanga ma te tangata, ko te moni ka tahi, ko te inoi ka rua, ko ia tonu ka toru. 'Te tauira mo tatou ko Ie Karaiti, kihai nei i haere mai
kia mahia he mea mana ; engari kia mahia e ia he orangia, mo te tokomaha. Mana e homai tona Wairua, ki a tatou, ka tika ai ta tatou mahi i tenei ra. I I TI whakaaria e Mohi Turei, minita, i tautokona e Rutene Te Aihu, minita :. ti whakapai ana te Hui ki te whaikorero a te Tumuaki ; he mea, atu ano tenei kia whakaae ia ki perehitia i roto i nga mahi a te Ilui. HI I IVhakaaetia ana. T meatia ko Te Wiremu Hapata hei kai-tuhituhi i nga mahi a to Tui. I whakaurua a Rapata Wahawaha, ratou ko Paora 'Te Haenea, ko 'Te Hati Houkamau, ko Wi Takeke, ki roto ki te Tlui hei whakapuaki i a ratou korero. I whakaaria e Eruera Kawhia, minita i tautokona e Hone Waitoa, minita : :. Ki te whakaaro a tenei Hui kia whakakahangia te mahi kawe i te Rongo-pai ki nea wahi e kurapa ke atu ana o Niu Tirani. IE rua nga mate o tenei mahi, ko te kore tangata hei haere ;ko te kore moni hei huarahi e haere ai. Heoi ki te kitea he tangata e tau ana mo te mahi, e watea ana hoki ki te haere, me tuara, e te Hahi tona haere ; me kohikohi tonu he moni e tae atu ai, me inoi tonu hoki ki te Atua kia whakamanaia e ia taua mahi. Whakaaetia ana. I whakaaria e Rapata Wahawaha i tautokona e Te Hati Tloukamau : Kia puta he ki ma tenei Hui ki te Pihopa me kore ia e pai kia whakatuturutia te TĪui o te Hahi o tenei Atirikonatanga ki Te Kaha a enei tunga ote Hui e haere ake nei. lEngari, tera ano ka whakahaerea nga tikanga o tenei motini ina tu te Hui topu o te Hahi ki Turanga a te Maehe 1893. IVhakaaotia ana. I whakaaria e Tamati Ngakaho, i tautokona e Paora te Tlaenga : Kia puta te whakaaro o nga tangata o ia wahi, o ia wahi, mo nga tunga o nga whare-karakia, kia whakamotuhaketia rawatia, whakarite rawa i etahi kai-pupuri, kia pumau ai aua wahi hei pera mo ake tonu atu: me kore e awhinatia mai e te Hahi o Ingarani te mahi a te tangata Maori i te mea e hanga ana i tona, whare-karakia, . Whakaaetia ana. I
I whakaaria e Hori Tohungia, i tautokona e Te Hati THoukamaua— Kia puta he kupu ma tenei Hui ki te Pihopa kia whakaaturia mai eia he karakia e tau ana mo te nehu ite tamariki i mate iriri-kore. IVhalaaetia ana. I whakaaria e Hemara Moana, i tautokona e Hakaraia Mauheni:— Kia whai pukapuka te minita hei whakamaharatanga mo ona taenga, ki nga kainga tangata o tona pariha karakia ai i roto i noa Ratapu o te tau. IVhakaaetia ana. I I :. Iwhakaaria e Hemara Moana i tautokona e Hori Tohuneia:— Kia tu te Hui ote Hahi Maori ki Tuparoa a tenei tau e haere ake nei, ate tau 1898. I . Vhahaaetia ana. He patai ki te Tumuaki, na Eruera Kawhia : :. Me kore e taea eia te whakaatu te nui o nga moni e kohia nei mo te kawe i te Rongo-pai i tenei tunga hui? I Tutua ete Tumai. Tē kore e taea, aianei, engari me perehi ki roto ki nga mahia te Hui. ... Kei konei ka mukuhia ki te 13 o Tihema ki te 9 o nga haora. Ī panuitia, i whakapumautia, 13 Tihema, 1892. I
W. LI. WILLIAMS, Upoko:
13 TīIHEMA, 1892.
.. Ka timataia te mahi ki te inoi. Muri iho ka pamuitia, ka whakapumautia nga tuhituhinea o te mahi onanahi. a I panuitia ete Upoko tetahi pukapuka aroha na Arek 3 Whareumu, Minita, i tuhituhia mai i Whangarei i te MA Nowema; 1892. I Kei konei ka whakamutua te mahi a te Hui e te Upoko, ki manaakitanga. I . Ā panuitia, i whakapumautia, 138 Tihema, 1892.
Upoko,
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/periodicals/MATPW18921212.2.4
Bibliographic details
Mahi a te hui o te Hahi Maori o te Takiwa o Turanga i te Pihopatanga o Waiapu, 12 December 1892, Page 5
Word Count
1,401WHAIKORERO A TE UPOKO. Mahi a te hui o te Hahi Maori o te Takiwa o Turanga i te Pihopatanga o Waiapu, 12 December 1892, Page 5
Using This Item
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Matauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of Copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.