TAPIRI.

Mahi a te hui o te Hahi Maori o te Takiwa o Turanga i te Pihopatanga o Waiapu, 25 October 1872, Page 7

TAPIRI.

To te korero tenei a te Upoko i te huihuinga i te 25 o nga ra, o Oketopa, 1872. I to tatou huihuinga ki Te Flatepe i tera tau, kahore ano kia ata mutu te whawhai, e haere tonu ana hoki i reira nga kokiri ki te whaiwhai i a Te Kooti; na kona i kore ai e ata tau ki raro ngia whakaaro o te tangata,i raruraru ai hoki etahi o nga mahi e tupu ai te pai ote iwi. 'Tena ko tenei, kua whakaputaia mai e te Atua tona aroha kī a fatou i roto i tenei tau kua pahemo atu nei; kua whakamutua te whawhai; kua ngaro te mataku i pipine ai te noho o te tangata ki roto ki te pa ; e taea ana hoki nga mahi katoa e hiahiatia ana e te tangata, te ai he whakararuraru mai o waho. Kia puta ta tatou whakamoemiti ki te Atua mo tenei, kia hihiri ano ki te mahi, me te mahara tonu ki a, Ta ka riro mai nei hei tuara mo tatou. 'Tenei tetahi mea e ngahau ai ta tatoa mahi i tenei wa, ko te manaakitanga a te Atua kua tau ki runga ki te Hahi Maorii etahi atu wahi; ina hoki, tokorima nga tangata Maori kua whakapakia i mua ake nei hei Rikona. No tera motu tetahi, ko Hori Pita Mutu, hei Minita mo tona iwi mo Ngaitahu: no te Pihopatanga o Ponelce, tokorua, ko Rawiri Te Wainui raua ko Henare Te Herekau: tokorua hoki no te Pihopatanga o Akarana, ko Wiremu Turipona, no Ngatimaru ki Hauraki; ko Wiremu Pomare hoki, no Ngapuhi. Kua ta ano hoki he Hui mo te Hahi Maori ki Hauraki i a Pepuere ka pahemo ake nei ; ki Te Waimate hoki, wahi o Peiwhairangi, i a Āperira. Tenei nga korero o aua Hui hei tirohanga ma tatou, me te pukapuka o nga moni i kohikohia ki ia Pariha ki ia Pariha o era Takiwa. Kei reira ano tetahi mea e whakama ai tatou, he ngaronga hoki no tera mahiia tatou. Nga tangata Maori kua whakapakia e te Pihopa o Akarana, o te 17 o Āperira, 1871, tae mai ki te 6 o Mei, 1872, 101 nga tane, 110 nga wahine; huihuia katoatia, al. I puaki te ki a tenei Hui i tera tau kia whakaaroa he tikanga i nga Pariha katoa o tenei Takiwa, e tu ai he Kura mo nga tamariki o ia kaainga, o ia kaainga. Tenei ano hoki kei te

whakaturia he Kura inaianei ki etahi wahi. EKua oti he wharekura, he whare nohoanga hoki mo te kai-whakaako-kura, ki Turanganui, ki Whakato, ki Tokomaru, me tetahi whare mo te kai-whakaako-kura ki Uawa nei: kua rite ano hoki te korero mo etahi whare-kura kia hangaa ki Whareponga, ki Te Hatepe, ki Te Kawakawa. Kotahi te Kura kua timata te whakaako o nga tamariki, ko to Turanganui. Na te Kawanatanga i aroha mai i hohoro ai te whakatu o enei Kura. He mea pai tenei mahi a te Kawanatanga, he mea e tupu ai te pai o to iwi, ki te whai whakaaro ano ia nga tangata ote Hahi. Ta te Kawanatanga e whakaaro nei i roto i enei kura, ko te mohiotanga ki nga mea o tenei ao anake; kahore hoki he kupu i roto i tana ture mo nga tamariki kia whakaakona ki nga tikanga o te Rongo-pai, kia mataku aii nga mahi kino e kore nei e mau i nga ture a te tangata te hopu. Ki te whakaakona nga tamariki ki nga whakaaro mohio o tenei ao anake, ka rite ki te pua o te turikakoa e kahakina nei e te hau, kahore hoki he pakiaka e mau ai ; ka whakaputaia ketia hoki tenei mea pai, te Kura, hei mea e nui haere ai te raruraru i roto ite iwi. Aa konei i tika ai kia puta he whakaaro ma, tenei Hui ki runga ki nga Kura e whakatuturia nei e te Kawanatanga ;ko nga mea hoki i hapa i te Kawanatanga, ma te Hahi e whakakapi. Tenei hoki etahi mea e raruraru ai aua kura na ki etahi wahi : tetahi, ko te marara atu o nga tangata, kahore e piri mai ki te taha o te whare-kura, noho ai, kia tata ai nga tamariki te hokihoki ki te kura ; tetahi, ko te hoha o nga tangata ki te kohikohi i nga moni hei oranga mo te kai-whakaako-kura. Ki te kitea e te Hui tetahi whakaaro mo enei mea, me whakapuaki. Ko nga mea kua puta hei oranga mo te Minita o ia Pariha, o ia Pariha, ma te pukapuka o nga mea i kohikohia e whakaatu. He wahi ano kei te whakarite i tenei mea ;he wahi ano, kahore ite whakarite. Ko te mea tika kia pumau tonu tenei hei mahi ma nei, Pariha katoa i ia tau, iia tau, kia kore ai he manukanuka ma te Minita, he kai mahi nei hoki ia na te katoa. Ko te kohikohi mo te kawe i te Rongopai ki nga tauiwi, kahore rawa pea i rite i roto i tenei tau, ina hoki te rangona e ahau e kohikohia ana ki tetahi wahi. He maha nga mea hei whakararuraru i te mahi a te Hahi.

Tetahi mea nui, ko te hoariri tawhito nei, ko te haurangi waipiro, e whakarawakore nei i te tangata, e patu nei i tona tinana, i tona wairua. Kei Waiapu hoki tetahi raru nui, he whawhai e whakatupuria ana i roto i Ngatiporou, kotahi hoki te tangata kua hinga. Ko te mutunga o tenei whawhai kahore e mohiotia. Ti hoa ma, heoi ano te tuara mo tatou i roto i enei raruraru, ko te Atua anake. "Tenei hoki Ia te tatari nei ki nga inoi a tana Hahi kia puta, ka tahuri mai ai ki te whakaora i a tatou i roto i o tatou mate. Heoi ra, me piri tonu atu tatou kia lairotoia Ihu Karaiti ;me inoi atu kia' anga Ia ki te pehi i nga mea kino e rangona nei e tatou te taimaha, kia ringihia nuitia mai tona Wairua Tapu ki runga ki nga tangata katoa o te Hahi, kia tonoa e Ia he kai mahi ki nga wahi o tana kotinga e hapa ana, kia manaakitia, katoatia mai hoki e Ia nga mahi a o tatou rīingaringa.