Whakawhiwhi Mana Whakawa ki te Kooti Whenua Maori.
ISLINGTON, Kawana. OTA KAUNIHERA. I te Whare o te Kawanatanga, i Poneke, i tenei te rua tekau ma iwa o nga ra o Mei, 1911. Ko te Honore James Carroll hei Tumuakt mo te Kaunihera NOTEMEA kua meinga hei lure e tekiona rua tekau ma rima o te Ture Whenua Maori, 1909, ka ahei te Kawana i runga i te Ota Kaunihera kite whakawhiwhi atu kite Kooti Whenua Maori, ano tonu mete mea nei na taua Ture i whakawhiwhi atu, i tetahi mana whakawa mo ia take me ia tautohe ranei e pa ana ki nga whai taketanga
ote Maori ki tetahi whenua, taonga tinana ranei; a hei reira ka tino whai mana ka tino whai kaha te Kooti kite whakatau i taua take, tautohe ranei, kia hangai i runga i ta te tore.
A notemea i runga i te whakahaerenga o tetahi Ota Kaunihera, i mahia kite Whare o te Kawana, i Poneke, i te tekau ma rima o nga ra o Aeprira, 1882, ko nga moni e huaina ana i roto i taua Ota Kaunihera i whakatakotoria kite Tari o te Kai-tiaki mo te Katoa i runga 1 nga tikanga kei roto i taua Ota Kaunihera e mau ana. A notemea kua utua e te Kai-tiaki mo te Katoa te moni tinana me nga initareti katoa e tika ana kia utua mo nga hea o Iraia te Hunga, kua mate (Nama 25 i roto i te rarangi), ki nga kairiiwhi (ki nga kai-riiwhi ranei o aua kai-riiwhi) e ata whakaaturia nei i roto i te rarangi tuarima o te Kupu Apiti ki taua Ota Kaunihera : A notemea kua puta he awangawanga ko wai ra a Heta raua ko Rangipane, nga kai-riiwhi kua huaina i runga nei, a kua puta hold he awangawanga e tika ana ranei kaore ranei a Pirihira Rangi Whakamapuna kia tu hei kai-riiwhi mo nga hea o Heta raua ko Rangipane a mehemea ranei te Kataraina Rangipane e huaina nei i roto i te tiwhikete i hainatia e Tiati Honihana (Judge Johnson) e tika ana ko te Rangipane e huaina nei i roto i te rarangi tuarima o te Kupu Apiti ki taua Ota Kaunihera.
A notemea e tika ana kia whakawhiwhia te Kooti Whenua Maori kite mana e ahei ai ia kite uiui kite whakatau i nga Maori e tika ana ki nga hea me nga paanga o taua Heta me taua Rangipane i roto i aua moni. Na reira, ko His Excellency te Kawana o te Tominiona o Niu Tireni, i runga i te whakahaerenga mete whakatutukitanga i nga haka me nga mana kua whakawhiwhia nei ki a ia e wahanga-tekiona tahi o tekiona rua tekau ma rima o te Ture Whenua Maori, 1909, a i runga hoki i te tohutohu mete whakaae o te Kaunihera Whiriwhiri o taua Tominiona, tenei ka ota ka panui ko te uiuinga mete whakataunga o nga take kua huaina i runga ake nei, me take, e tika ana ranei kia whakataua i runga i aua tikanga, me uru ki roto a tenei ka whakaurua ki roto kite mana whakawa o taua Kooti. A tenei ka. panutia ko tenei Ota Kaunihera i mahia i raro i nga tikanga mo taua mahi kei
roto i te Ture Whenua Maori, 1909, a ka whai mana ano he whakaaetanga na te Kawana i roto i tona Kaunihera ki nga whakahaerenga kua whakamania e tenei.
J. F. ANDREWS,
Karaka o te Kaunihera Whiriwhiri.
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/periodicals/KNT19110608.2.3
Bibliographic details
Ko te Kahiti o Niu Tireni, Issue 24, 8 June 1911, Page 367
Word Count
579Whakawhiwhi Mana Whakawa ki te Kooti Whenua Maori. Ko te Kahiti o Niu Tireni, Issue 24, 8 June 1911, Page 367
Using This Item
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Matauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of Copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.