Kapenga whenua kia kaua e pangia e nga tikanga o Tekiona 117 o " Te Ture Kooti Whenua Maori, 1904.
PLUNKET, Kawana. OTA A TE KAUNIHERA. I te Tari o te Kawanatanga, i Poneke, i tenei te rua-tekau-ma-whitu o nga ra o Nowema, 1905. Tu ana i reira: Ko te Right Honourable R. J. Seddon hei Tumuaki mo te Kaunihera i taua ra. NOTEMEA i raro i nga tikanga o tekiona wha o “ Te Ture Whakatikatika i nga Ture Whenua Maori, 1895,” kua meinga hei Ture, ka ahei te Kawana i runga i te Ota a tona Kaunihera kite kape atu kia kaua e pangia e nga tikanga o te tekiona tahi rau tahi tekau ma whitu o “Te Ture Kooti Whenua Maori, 1894 ” (ka kiia i muri ake nei ko “ taua Ture ”), mo tetahi wa poto, wa roa ranei, i runga ano i nga ritenga me nga tikanga me nga here e ata whakaaturia ana i roto i taua ota, tetahi whenua, tetahi paanga, whai taketanga ranei ahakoa kei hea e takoto ana, e ekengia ana e te mana o taua tekiona ; a ka ahei hoki ia kite kape pera atu i tetahi whenua mo te taha anake kite tangata kei a la e riihi ana taua whenua, mo tetahi atu tangata ranei e noho whai-tikanga ana i runga i tetahi whenua kua whakapaia e ia, kua utua ranei e ia he moni ki nga tangata Maori no ratou taua whenua hei riihi hei hoko ranei i taua whenua i mua atu i te mananga o taua Ture : Engari kaua te Ota a te Kaunihera i whakaputaina i raro i nga tikanga o tenei tekiona, e whei mana kia pau ra ano nga marama e rua i muri iho itera i panuitia ai i roto ite Gazette : Engari hoki ko ia tuku i mahia i whakaotia ranei i raro i nga tikanga o tenei tekiona me ata whakamana e te Kooti i raro i nga tikanga ote rima-tekau-ma-toru o nga tekiona o taua Ture : A notemea kua puta te kupu a te Kaunihera Takiwa Whenua Maori o Ikaroa, i te rua-tekau-ma-toru o nga ra o Mei, kotahi mano e iwa rau ma rima, a i tae mai nei i te tekau-ma-wha o nga ra o Hurae, kotahi mano e iwa rau ma rima,
whakaatu mai kite Kawana, he mea pai kia kapea nga tea whai-paanga ranei o Ruihi Aporo i roto i nga poraka piihi whenua ranei kei roto i te Takiwa When.ua o Poneke e takoto ana, e mohiotia nei nga ingoa ko Te Kawakawa Nama 2, Matakitaki Nama 2, me Te Kopi Nama 1 o Nama 2, he mea kia taea ai te hoko atu ki a Iraia te Whaiti raua ko Mary Ann Sutherland (e whakabaere nei raua i te mahi whakatupu hipi i runga i te ingoa nei “ Te Whaiti raua ko Sinclair) : Na reira, tenei His Excellency te Kawana o te Koroni o Niu Tireui, i runga i tana whakahaerenga i nga mana kua whakataua nei ki runga ki a ia e tekiona wha o “ Te Ture Whakatikatika i nga Ture Whenua Maori, 1895,” i runga hoki i te kupu tohutohu kupu whakaae hoki a te Kaunihera Whiriwhiri o taua koroni, ka kape nei kia kaua ai e tau nga tikanga o tekiona kotahi rau kotahi tekau ma whitu o “ Te Ture Kooti Whenua Maori, 1894,” he mea kia taea ai te hoko, ki runga ki—1. Te hea o Ruihi Aporo kaore ano kia wehea, e rite nei kite rua mano e iwa rau nga eka, nui ake iti iho ranei, i roto ito poraka whenua e mohiotia nei ko Te Kawakawa Nama 2 Poraka, ko te nui ia o taua poraka e ono mano e rima rau e iwatekau nga eka, koina te whenua e mau na te whakaaturanga i roto i te ota wehewehe o te Kooti Whenua Maori, i whakaputaina i te rua-tekau-ma-rua o nga ra o Hurae, kotahi mano e waru rau e iwa-tekau, ki a Ruihi Aporo me etahi atu. 2. Te hea o Ruihi Aporo kaore ano kia wehea, e rite nei kite kotahi rau e whitu-tekau-ma-rua nga eka e rua nga ruuri, nui ake iti iho ranei, i roto i te poraka e mohiotia nei ko Matakitaki Nama 2, ko te nui ia o taua poraka e ono rau e iwatekau nga eka, koina te whenua e mau na te whakaaturanga i roto i te ota wehewehe o te Kooti Whenua Maori, i whakaputaina i te rua-tekau-ma-rima o nga ra o Hurae, kotahi mano e waru rau e iwa-tekau, ki a Ruihi Aporo me etahi atu. 3. Te hea o Ruihi Aporo kaore ano kia wehea, e rite nei kite kotahi rau e waru-tekau-ma-iwa nga eka e torn nga ruuri, nui ake iti iho ranei, i roto i o te poraka e mohiotia nei ko Te Kopi Nama 1 o Nama 2, ko te nui ia o taua poraka e whitu rau e rima-tekau-ma-iwa nga eka, koina te whenua e mau na te whakaaturanga i roto i te ota wehewehe o te Kooti Whenua Maori, i whakaputaina i te rua-tekau-ma-toru o nga ra o Hurae, kotahi mano e waru rau e iwa-tekau, ki a Ruihi Aporo me etahi atu. Na, reira, tenei His Excellency te Kawana, i runga i tana whakahaerenga i nga mana kua whakataua nei ki runga ki a ia e tekiona rua-tekau-ma-ono o “ Te Turo Whakahaere i nga Whenua Maori, 1900,” i runga hoki i te kupu tohutohu kupu whakaae hoki a te Kaunihera Whiriwhiri o taua koroni, i te mea he whenua pukepuke, a ko tona painga hei haerenga kararehe anake nga whenua kua kiia ake nei,tenei ka whakarahi ake i te whenua hei tango ma taua Iraia te Whaiti raua ko Maiy Ann Sutherland, he mea kia ahei ai raua kite hoko i aua hea o taua Ruihi Aporo i roto i aua poraka ra.
ALEX. WILLIS,
Kai-tuhituhi o te Kaunihera Whiriwhiri.
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/periodicals/KNT19051207.2.6
Bibliographic details
Ko te Kahiti o Niu Tireni, Issue 56, 7 December 1905, Page 513
Word Count
989Kapenga whenua kia kaua e pangia e nga tikanga o Tekiona 117 o "Te Ture Kooti Whenua Maori, 1904. Ko te Kahiti o Niu Tireni, Issue 56, 7 December 1905, Page 513
Using This Item
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Matauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of Copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.