RETA I TUKUA MAI.

Wananga, Volume 5, Issue 50, 14 December 1878, Page 627

RETA I TUKUA MAI.

Ki Te Etita o Te Wananga. E hoa tena koe te kai whaaki i nga mahara o te tangata e haere nei ki nga wahi katoa, kaati ake ena. E hoa e Te Wananga, tukua atu e koe tenei reta ki to tatou Wananga, tenei, he kiteoga iho noku i te maa toau o nga panuitanga tawhito e haere tonu nei ia putauga, ia putanga o T* Wananga, tera pea etahi o nga kai titiro o Te Wananga te hoha nei te ngakau, inahoki ahan kei te nui noa atu te whakaparahako a tokn ngakau ki nga panni e tukua nei i nga putanga katoa o Te Wananga, be mea pai ano kiarua putanga o aua tu panuitanga, he mahara hoki noku, ko aua tu panui nei kei te whakataumaha i to tatoa Wananga, na reira pea i kore ai e uru nga korero hou, me nga korero e whai tikanga ana mo te iwi, otira, ko te tino mea pai rawa atu ki toka ngakau ko nga korero hou, me nga korero whai tikanga, me nga korero ako hoki mo te iwi kia ahua nui ai te whakaaro a te tangata katoa ki nga mahi e bra ai te tinana, mete wairua hoki o te tangata, heoi ano. Hohepa Habawiba. Opepe, Tavpo.

Kite Kai Tuhi o Te Wananga. E hoa etc Etita tena koe, tenei etabi utanga mo runga ia Te Wanting a, kite mea ra e watea ana he takotoranga, ka uta atu ki ruuga. kite kore he wahi watea rukea atu kite wai mehemea ra kei te penei hoki tc ritenga. o etalii iwi kaino-a ranei o te motu. Na koia tenei nga utanga mo runga i*te waka. Ko ahau tenei ka korero nei mo maua ko taku hoa wahine, i moe mana i te 1870. Kate IS ona tau ka moe maua, e hara i te mea hiahia d:i ona matua, me ona tungaane kia aii<»a mai kia ahau hei taaue m.-tna. otira nana ake taua hiahia, tana tohe tonn kia au, a whakaaetia ana e te iwi me nga matua. me ona tunganne. ivloear.a i au. t*e aaa kite tau 1874, ka puremu ki tetahi taifaraariki tane, wh kavvakia ana. muta atu tera, tae mai kite IS7t>. ka \vh:ik«p«ea ano raua kite puremu kaore i hopukia, na kaore rana i kaha kite tamaua i nga kaiwhakapae. na no 1877, ka hapu te tamaiti, ka whaliau te tamaiti. ko le ritenga o te tamaiti. ki ta nga kui-whakapae, na te taane puremu raua ko te wahine te tamaiti, e hara i te taane tuturu. e tika ana taua kupu naku te kupu utu mo aua kupu he, ah»koa na te puremu te tamaiti, e pai ana, eno-ari naku te mana kei runga i tc tamaiti, ahakoanate po te tamaiti, naku te tamaiti. Ko te ahua o te tamaiti be manaun, te kiri i rite kite wbaea, ko te tao o te ihu i rite ki te ihu ole wlaaea, me nga uru o te mahunga, ko nga hewa o te vae, me nga Matikuku, me uga ruakao o matikuku o nga ringa. me nsra waewae, me liga raparapa o nga waewae, me nga niho, noku enei ahua o te tamaiti. aa, naku tuturu te tamaiti. na no te 13 o Maehe 187 Ska whakapaea anoTaua wahine kite tsiane ano e whuknpaea nei i roto i nga t.iu ka whakawakia. ka noho nga ,'tangata Tnmuaki, mo taua \vhnkawa, ko Te Karena te Manatawaki, r.tua ko Paurini te Ransiwakarurua, no te VVhakatakerenui Whangaehu no te Aio Turakina, ko te Komiii, mete iwi ki raro ia raua' ka nia raua. kia whakaatuiia e raua te tino take o ta raua puremu, ka whaka>ituria e raua tokoma he hiahia tonu ta raua hei taane, hei wahine. na ka tirohia e te whakawa, e te Komiti, ko taua wahine, engari ano te manu te ika, te ngaiara, nga tini mea katoa e aroha ana ki aaa tamariki ki tenei wa-' hine, kei aha mana te tamaiti, ka whakarerea noatia ake kia taogi ana i roto i ona whare tangi ai, ka haere kite puremu. mete taane pnremu, a tae noa nei kite ra o te whakawa kaore rawa he ngakau aroha o taua wahine kia hoki mai kia kitei te tamaitii, ko te tamaiti i penei me Mohi, i whiua nei e tona whaea kite wai, na mei kore nga matua, me nga wbaea o te taha kite matua wahine.penei e kore erokohanga e ail, kua mate ke te tamaiti, na ka mutu iho nga patai a te whakawa. Ka tu te tungaane o taua wahine ka whakahaere i roto i te Komiti, ara ka whiu i taua wahine mo te tu kino i tc tamaiti kia peia atu taua wahine ki tetahi whenua ke atu, tae atu ki tona matenga, kia kaua ia e kite i a ia, tetahi me whiu kite whare kerehere, mo nga tau tekau marua, riri nui ana nga matua, me nga tungaane. Na ka tu ahau i waenganui o te Komiti, ka whakapuaki kite aroaro o te Komiti, ka korero pono kia panaia rawatia atu taua wahine. kia ■whakarerea rawatia atu ia eau, koia tenei, he kupu tuturu tenei naku ka whakarerea rawatia atu ia e au, ka panaia ata ki Whanganui moe taane atu ai mana, ko te taane i puremu ai, e kore rawa e tika kia moe i taua tangata, kite rangona e au 'ka oma te wahine ki taua tangata, ka taea aao e au, ka tangohia mai ka wkakahokia ano ki Whanganui, me moe ki tetahi tangata ke atu, he panni tuturu tenei naku, e kore rara au e hoki ata ki taua wahine a muri ake nei. Ka tu ano te tungaane Aperahama Tahunuiarangi, ka whakahaere i tetahi w'hiu pakeke mo tona tuahine. He nui nga korero riri a taua tangata kite aroaro o te Komiti, kia whakairia atu tetahi whiu taimaha ki xunga ki tona matenga, ka tuku ai ki haere. Ka tu ake hoki tetahi o ana tungaane, a Kerei Hemoata, ka korero, rite tone a raua korero ko te tuakana, mo te kino o to raua tuahine mo te korejehakaaro rawa kite tamaiti, penei ionu to taua tuahine mete Kiwi, i whanau nei i tana tamaiti i whakarere tonu atu, he manu aroha-kore, tera maim, te rua o nga manu axoha kore he "Wharauroa, ka whanau tana tamaiti whakarerea atu ma te Rirorjro e, atawhai, rite tonu ki tenei wahi- . ne. titiro iho ianei e te tini wahine, katoa o te motu nei ka r taina ihe, tena ano pea tetahi wahine penei me tenei kei tetahi atu wahi o to tatou motu, heoi ka whai kupu atu au ki nga kai korero nupepa, wahine he wahine e whakamoemititia ana e te iwi, e nga iwi haere, a e rangp®» c fln a . Bn<)^ona ingoa mo te karanga tangata mo te ahu mafae, i te mea e *oho ana ko an te taane, i caianei, a e haere ake nei kua

pena mete awhato, kua piko liei tungoungou, kua mutu 112 a hau, me ona manaaki, kua puta atu ia ki waho o tenei whare ote Ikaroa-a-maui, ko te tamaiti i waiho nei eia kia mate ana, ko taua tamaiti kei roto i tenei whare, hei ciaki tutnra mo roto i tenei whare, ko taua tamaiti. ko tona inga ko Te Whakahira. Na ka mutu nga kupu mo te taha kite wahine , korero ahau kite Komiti mo te taane puremu, ka whai kupu ahau, ko te taane me puta atu ki waho i tenei kainea i Matacera, me hoki atu ki Rungitjkei, kite taha kite mataa taane, me puta atu ia ki waho, me ona mea katoa, taonea ranei, ahakoa hoiho, kau, hipi, poaka, ranei i runga i tenei whcnua. me puta at.u te tangata ki waho, me puta katoa ana taonga katoa. Kaku te wlieuua naku hoki te wahine i puremutia nei e ia, kaua rawa e hoki mai ki konei a muri ake nei heoi nga kupu, ka mutu. ' „ . . . _ . Hoasi MAAKA. Mete iwi, nga Wainki katoa. Te kupu ka tu ite iwi ko tana wahine kite kua moe kite taane nana nei au i kuhuru, ko taku itotonu tens, ka taca atu ie wahine. Te Ikaroa Whare o te Komiti i tu ki Mataters, Whangaehn.

Ki Te Etita o Te Wananga. MS e koe i te aria ku P" nei, hei whakarongo ® a ', Dl ' tan ptae patai mai nei kia whakaatutia nga ka ngaro ° t0 ratou kaainga, ko taua ui no te 30 o Mei, ' m \! m u a ei tC motu Dei ' me whakahoki atu ta kaho F e ' ° a > e hoa ma kia rongo mai koutou he kei J° kU ka T ga nei kei Heretaunga nei, he tahn tonu taku inahi Ite huahua ta Heretaunga nei. E hoa ma. ko ahau e whitu aku tahaa huahua a toku kaainga a OkahuD ° a taD 2 ihan ? a ki oku tupapaku. E hoa ma, he kore kakauo tonu no to koutou na kaainga. ko te kakano lana tena he kohe, e hua ai te manu, kia mahanga rakau hua o te ngaherehere hei kai ma te manu, tena kotahi k " ma n S a manu, e maha ai he manu ki kona. hoa F° a kia , maha D S a hua, kia oui ai he kai ma nga manu, ko nga kai a nga manu o Heretaunga nei, he kahikatea, he miro, he matai, he whinau, he kareao, he rohitu, he patete. fTw a !! a ¥ manu ' ko aku manu te koko, he kereru, he kaka, he tahu katoa naku ena manu, mo te ika °, oaD ?» ™ a D ? a tanj-ata ano ote taha moana e kurero Dga. ika, tcoi tc ana kupu. ,-v, , . . Hobomona Tukati. OkahuKura, Takapau.

Kite ETITA o TE Wananga. I f + e P an ? itaD 6 a fta tenei naku ki a koe, kia panuitia atu e koe te matenga o taku tamaiti, kia rongo mai ona whanaunga ma f to - r^ t ° u uri .' ko taua taugata ko Era Henare ' ko taua tamaitl he un rangatira taua tamaiti, he puna na Kahungunu : Ko Rongo-mai-papa, ko Tumaroro, ko Tamaraeroa, ko Ruapututu, ko Pabero, ko Te Tauru, ko Te Rautu-o-tawhaki, ko Kahutaoru3, ko Te Rangi-te-kahutia, ko Tataku, ko Te RangiiT°^ n ? a * 0 ,' k ? Wanataua , ko Te ltangi-whaiata, ko Henare, koErumi I'iti. He rerenga ano tenei mo t»in /' ta °eata. Ko Te Waata, ko Watonga, ko Te Rangi-wakauru-' nuku, ko Wekacui, ko Tawake, ko Rakaimaro, ko Pine Nan. ko Tawhinrangi, ko Tamaua, ko Rongotu, ko Hine te Ahuntrk—ko Tota, ko Hine Wm, ko Te Wakaihirangi, ko Te Opekai, " £.° ko ko Te Rangiwhaiata, ko Henare,-ko &ru liti. Ko te -*aiata a taua tamaiti tenei ite wa ka tata la kite mate, ka waiatatia eia : Kaore hoki rate mamae, tua-ngaro tonu kai taku poho ka/' hapamga mai te mnnawa ka wai rutu mate au ka tanrf . a^u 1 'vahora e kore konei e pipiritia ka tok au 1 te ongaonga i te baere ra tenei te kakara te huaki nei he tira tua heke hou mai, mau e whakamutu atu. _ . Henare te Rangi-whaiata. - Takapau.

Ki TE ETITA O TE Wananga. E hca tena koe, mau e tuku atu taku panuitrnga ki runea i rr a ™ a ™9 a .> kite aga iwi o te motu, Pakeha, Maori. He wnakahoki naku, me oku hoa i te pannitanga a Te Uitere raua ko Te langa, e mea ana ta raua panuitanga, me riro nea whenua katoa i te Kawauatanga, e whakahoki ana abaaii tenei kupu o taua panui, aua Pakeha na. K hoa ma, e nga kai hoko whenua a te K.awanatanga, ka whai mana ahau me

oku tioa mo te Por*ka o Waitah anui. e kore te Kawanatanga t,v ana * l rG T> ra ' mat . ou ko ok u hoa nga tangata ote Tmliikc.e o te loraka nui o Waitahanui, ko te tupuna kei runga ko le Kehuorongo, e hia koia mnuo pauna. rau ranei tekau ranei mom takitahi ranci i horaai e korua kia matnu ki ° * enei tupuna o Te Kehuorongo. kei loto nei i t"» liwlnkole o Wt.ta.l, ikonoci kaore r a ,va . i a matou k_i tito korna.engan e tika ana. ki etahi wahi ano, otira, mo te Poraka o Waitahanui taku e panui nei ahau. E hara i te mca he pcehi i to Kawanatanga i runga i te tikanca o taua panui, engari he whakatika ano ki nga wahi i rinoitia e korua te mom o te Kawanat.mga. he wh.-iknlie naku ]Ti te wahi kaorc he moui a korua. N a , lenei taku kupu kia ron-o nga kai Jioko whenua ate Knwauatanga, me ujra Takeha Maori hoki. kite hiahia koutou ki tenei Poraka ki Waitahanui me haere m;u kia ahau. ara. ki a matou ko oku hoa whakarite ai, mtbemca e hiahia ana te tangata. heoi aku kupu kite no na to koutou hoa. ' Na W. Teretini te Whetxt. Tariao. Ara, na te Komiti o £>igatL-te-kehuoron"o. Tapuaeharuru, liotoiti.

ICi TE ETITA O TE Wananga. E hoa tena ra koe. !<] hna. cui atu nua ahati kia koe mo nga tangata katoa oTe \\~<tnanfja o ton Tari. E lioa lie wkakaaro roa atu uoku ki taku panni mo tuku moctcrc nnin;i turoro kaore nei kia paimitia mai e Tr. Wunanrjn. m.> 11.-tro-tonga. E boa, kua roa noa atu to taima i tnk-a atu ai c an. 1 roto i nga ra o Akuhata. he -vvahi iti ka toru mamma e nuaro alia rate take i kore ai e tukua atu c k<!e kia panaitia mai 1 luahoki te pai:t:i a ITone Horomon.i o Omihi kua panuitia mai e xoe i te unraa 41 o te 2; o Hepetema. kua tere koe te tuku ki Te IVananya. Kei te pouri matou ko oku tangata, kaore ta matou panui e tukua e koe kia Tt: Wane, ikiu no te mea kaore he take e ruilii ai koe i tana panui a matou no te mea kei te tango ano hoki au ia Tc Wanangu. E hoa' engari koa kna mai e koe te take i k<,re ai koe e tr.kn i tuna panui, kia tere mai, kcoi, ua to hoa aroha. tj. . o , Mk. Daniel Te Hauotu. Kiverton, Southland.

Kite Etita o Te Wananga. E hoa tenei aku kupu ruarua nci. mau e tuku atu ki ruca tatou kcoki kia To T\' axanga, mc taa ki nga reo e rua otiia kite pai koo, kite koro koe c pai, pangnia atu kei hoha koe. koia tenei i raro nci. E mea ana au kia whakahoutia ano te panui mo te ao katoa i pamiiria, ra i ia Te "Waka Maori" i ata oti pai taua panui ka totohu aTe '* Waka Maori" kite moana. e mea aua ahau ki nsra tangata nana taua Korero. mc tuku c ratou taua korero ki ruuga ia le WaXAXGa ki to kooki ataaliua kaore e taea ana e te ngaru kino o te moana. kaors ano hoki ana utangaemakuu ana ite wai, tena ko Te Waka Maori," Le mnumau tana i taonga o te iwi ki to wai, lie pai rawa kia iiiiria toua ingoa ko te Waka lahurihuri kite inor.n.), lie pai rawa tenei ingoa mona, mo te ui mai a nga boa Pakelia. mo te mea mai he aha te tikanga o teua ingoa? Ma ntra mohio eki at;r he tali uri him tonu no To " Waka Maori" kf te moana, he maumau noa ilio i nga taouga o ngp iwi c rua nei Kite wai. koia au i mea ai, me tuku aua ut antra kia Te Wasasga. hei kawe ki nga wahi katoa o nga motu e rna nei, no te mea. kaore n<ra Maori e tino mohio, e tino uiarama hoki ki taua korero, e kore ano hoki te Maori e whakapono k' tana korero mehe'mea ka koic wliakaotia, no te mea, eki aua taua korero, e mau tonu ana te ra mete marama me nga whetu, ko te wheuua anake e takahurihuii ana, na kite i>laori, ko te wheuua e mau tonu ana, ko te ra mete niaratna me nga whetu e huere ana. na to koutou hoa aroha. Paiial2l!vi PARK. Motueka.

Ivi TK El'iTA O TK WaNANGA. hoa, tc kupu atu ur.ku kia koo. kar<ti met".iii uiai i euci kupu kia matou ki nga men o tawluii nui, waiiio at:i ena panui mo koa:i tonu uio Horc'-aunjra loqu ua, kaore matou c tao atu ki koua pupuhi inarm ai, pakaru ni ranci i te wai o Poukaa'.va moaiia. lukua inai l;n ujj.m korcro auake o tc Pareinata, me o npa motu lioki. i£ni:i uci, me rautu to homai kia ruatuu, lie >i uga kupa, u«, to hoa. Puliou, Te Teiea Toheeikt,

Ki Te Etita o Te Wananga. E lioa e he ana tau utu mai i taku korero, beoti ano te mea tika, e whakarongo tonu nan, e whakarongo tonn ki ngo korero a te motu nei. heoi tena, me titiro koe kite matua ote karakia nei, he aha, kite mea ka ea mai ia koe tena maka, e t:ka ana tau whakahe i aku korero, me toku hokinga ki toku mana o aku tnpunn, kati tena, ki au ko te matua e whakarongo, ta te whakarongo ko te Whakapono, ta te Whakapono ko nga mahi tika, me nga inahi he. me to karakia tika, me to karakia he, heoi aku kupu whakahe mo tau whakahe mai i toku hokinga ki muri, kati. Nepia. Piripi Ropata.

Kite Etita o te Wananga. E hoa tena koe, heoi te mihi. Ho kupu atu tena kia koe mo taku reta i tuku atu oa ki Te 7Van-anga, a kihai i tukua e koe kia haere. he alia te take i kore ai *e lukua e koe 1 Ko tau a reta he rcta kaute i i.ga rakau ote motu katoa. Na mehomoa kua tae atu kia koe me tuhi mai ki mohio ai au. a kia i cneiua oi c au. koia ;uio i tae auo. kite kore me tuhi mai :.no. Ki taku mohio he utnnga, tika. ia mo Te Wananya, ko I' IK.-i <: lii;iliia una ano ahau ki tc tuarua atu i taua pauui, MOXITA EBU.TSRA-

Kl TE EXITA O TE WANANGA. TC hoa mnu e tuku atu ki To TTananga. Kta Mete Kixgi Rangahwexua : E pa tena koe, i rongo nu he rota ano t:iu mokii, kua hori ke au ki Aorangi, tika atu, n.ialo atu. he rangi ano lea toa, he rangi ano ka mate nga rnahi ate tane, a kua mau taku rongo kia" Ngatikauhata ki 1 ana tangata, lioki mai nei au ko Rangatira. e rua mano te e rima rau pauna moni. kawea atu ana e au kia Aperahama Tipae tail a moni. mo tana ki h©ki nana tenei whenua i toia atu e au te moni nei i runga i a taua tamariki, me a taua mokopuna. ka kainga tangata kore tikauga ite mana, a he whakumana raku i to matua i a Aperahama Tipae, ko te whenua ia, kei raro i nga wae o a taua tamariki o a taua mokopuna. o Teone ki Rangipo e tiaki nei i Ra.ngatira, mana ra e ruru hei amonga mana kite putake o nga korero e noho nei, i to kupu a toua tupuca a tc ITakeke i kupu ai kia Ngapapa, kawea a taua mokopuna ki ic Ilcuhou, kite motumotu o taua ahi. teca pea a Ajv.:rahama Tipae kua tae atu' kia koe, mana ra o peua atu kia koc\ koia lioki te kai wawahi»o te peeke, he v t ta kau ano taku kia koe. lie ahak;a, he roa te tau kia au etu te amoamo. He wainia : He noho noa ilio ta Ngatiapa e liopara makaurangi naku taugaroa awhatu mana e pokapoka ka puta ki tua, ka puta ki waho ka puta i te ngawariwari e tu te kawhaki nuku whaitiii i Paoatangaroa, i Purnngi kei whea ra koutou e whakaaitu uei i a au i te ata hapara. liuru manu he tauo'ata, huru manu he mahi ma tana. He patai atu tenei kia koe kei awhea auo ta korua ki ko Aperahama Tipae ko Hakaraia me etalii atu o Tairi aku pikitanga e piki ai au me taku rakau ara te rakau a o tupuua e mau nei te mana a te Ahuru a Tumatoia Tairapaugansa uri a Tonganui heke iho nei ki nga uri mokopuna. ko te Aoki'hu Aruatea, whakalieke iho nei ko Turanganpito ko te Hakeke, ko au te uri e taku teiua, wliakarongo ki to taiuatungn, na Pataanga ko Tuhuao. ka moe a Tnhuao ia Kaitaugata. kei waho ko Tokiaiterangi, tana ko te Kavaimua, 0:1 a Tungaatie, ko Tukihewa, ko te Kangitutahi. Na to vaua tuahine 11a te Kaiwaimua ko te Raugiliautu, tana ko te HaUoki', muri iho ia Tuhuao. ko Kia. na Kia ko te Ha-uawe-o-to-rangi, muri iho ko te Matangiliuritiui, na £e~3la=" tangiliuritini ko te Kuaawai, ko Ngatikau >e koe i konei, kaore c moliio nga taugaLa me nga tariuga papa, kaati to wliakatuakaua kia au, me rautu, haere i ruuga i taku, ko te Kangitutahi ka moe ia Rakaua, kei waho ko te Ata-o-tc-racgi, ko to Apauua. ka huihuia ratou ko Paecahi kite taurauga kot.Hhi i Hikitiaa ia to ratou ripo kotahi. Nga t-mgata rangatira o Kauae. a eke mai ai ratou ite waka kotahi, ka uki Putikiwharauui, ka pilii i te pikitanga i Kaiwharawhara, ka takalii i te one i Pekerau, a ka whakamau nga kanohi ki Kapiti. ka hoe i tc moaua i llaukawa, e whakamau aua te whakaaro ki nga moko[iuua a te Ractamure tama a te Aokehu, a Kangiwhakapou, tntigaane o Pataanga. Heoi ano, na to tuakaua HUM A TE KAEaotekangi. Pourewa, waui 0 Bangitikei.

Ki TE Kai Ttthi o te Wananga. E hoa, utaina atu e koe ki runga ki to taton TVananga nga korero ka wbakaatntia ki raro ibo na, hei titiro ma o tatou hoa, kaati ra mo ten a. E mea ma, tena tetahi whare nui, he mea tui katoa, kei Karatia e tu ana, e 68 puta te roa, e26 putu te whanui, e 6 te tiketike o nga tara, he mea whakairo nga waewae ote kuaha, mete pare, me nga maihi, me nga amo, me nga pakoko o te tahuhu, mete tekoteko, me ng3 pakoko o te poutoko-manawa, mete paepae o te kuaha, he mea whakairoiro kite peita maa, mangu, whero, me era atu pfeita, nga heke, me nga kaho, i whakaahuatia nga ahua o nga mea katoa ki Toto ki taiua whare nei. Na, e hoa ma, katahi hoki tetahi tiup wkare pai o tenei takiwa katoa kite titiro atu ate kanohi |flno,_kei te au o Karewa e tau ana/ eai te whafcatauki a nga kaEika. ' — — Ko Tangi-baruru te ingoa o taua whare nei, ko Harehare te nona. Ko Hohepa Tauhuroa, ko te Araaki te Pohu rangatira whakahaere o te mahi o taua wliare, me o raua hoa o to raua hapu, Ngatituumatawern, hui katoa ratou tokowaru. Na, e hoa ma ko nga tino marama i mabia ai ete hanga toko-iti nei tenei whare, e toru. No te 12 o nga ra o Oketopa ka tHim tetahi hakari takaro, me nga korero hei whakawhetai mo te otinga o taua whare. ko te ra hoki tena i oti ai. He kai-ho-taka te takaro i turia i taua rangi, na Ngamahirau i whakahua. He mea kukume kite taura, he takitaki ano toua, he mea whakahua ete tokomaha, koia tenei: — Te riroriro e waiata uei, Waiho ra e kui kia Ngakia te mate o te iwi, Kapopoa ka maoawa, Reka ia te ngakau net E kai-oreore kai erina hai. I muri i tenei ka tukua kia rere. He tangi ano tona : Mata piki mai e Wiki I te pikinga iriri tana i Kai mania koe kai Turana makere whatu Kai aheke hai. He nui noa atu aua harga aei i muri o ena ka turia nga korero : Kai runga ko H<h<-|»ji Tjmhuroa : Ka whakatauki i te tikanga o nga knpu tr.iitm o '<• tHiig.ita mo ruuga i to ratou ahua. i t<"> rnton t< k<> it-, c k«.re e pahore i a ratou te mahi, e ai it- kupu 'aunu. i kt>i»-ro a Hohep.v Tauhuroa i usja mahi mua. m«hi waka. mahi whare, pataka whakairo, ko Tamatekapua t** mutunga, ko tenei tetahi i muri. Ka waiatatia e ia teDei waiata : - Kaore hoki e te whakama Me he abi au e tahu aua noku Koia nga korero hau Hau ana ki Matata Ara, kia whakarongo mai Eangilihi, tenei ra maua Ko ringa kai te whakatet® Kite mahi whare Kaua raia e manawa E komuhua kite talia whare Wbaakina ra kia rcngo au Kia Kai noa mai nga tahataha O Rotorua ara ka wairangi au. Na. e hoa ma, ki toku rongo ki nga kotke, ma te rangatira anake ka taea nga mahi nunui, penei me tenei i mua, na to hoa. Na leaka Maeijto. Kaiteriria.

Ki Te Etita o Te Wananga. Tena koe. e hoa kia ora koutou kohoa. Tora koa tukua atu taku reta ki a Te Wananga, koia tenei. Kote Panui a Ihaba te Tiasi ma, mo te ngaronga o nga ika o to ratou kainga, me nga manu o to ratou takiwa, kati he panui atu tena naku. eai te kupu o to reta e mea nei, ki tc kitea me whakaatu e te tnotu. Tenei nga kai o to kainga. Tena whaknrongo mai, ko nga manu tenei kei toku vrhenua, kanui te koko, me tc kotihewera me era manu katoa. tenei te take i hui mai ai ki konei aua manu, he nui no te kai o konei, he witi a ratou k»i, he kaanga he riwai. Na konei nobo tonu iho i konei te huliun o te manu no te kitenga iho i to panui i te Te Wananga,, nau ia aua tini

Mann nei , ka mea te whakaaro, e, koia i mataku pea i te taratara o te kina i oma mai ai i kona, i n aunga ranei i te hinu o te pakake, na kona i rere mai ai, a noho tonu iho i Heretaunga, titiro ai i tenei whenua, pai whenua e rerengia ana ete waiu, mete honi, na ko nga ika anei katoa, me nga tuna, i haere katoa mai ratou kia kite i te ran whanuitanga a te whenua. heoi kia koe. ° Tukua ra tena reta kia kite mai aku boa o te Pp.hou. Mahia, na to hoa. J NA Moxita ERUEBA. Pakohai.

Kite Etita o te Wananga. Tena koe, utaina atu enei kupu ki runga ki to tatou Wananga, hai titiro iho ma nga hoa i te motu Maori Pakehahoki. I rongo matou ki etahi kupu whakahe a nga hoa Maori mo te tukunga i tetahi tnngata ingoa nui. Pine Tuhaka kite ringa kaha ote Ture. Na e hoa ma kua ora tatou, kua kore be whakaheanga mai ma o tatcu hoa Pakeha. Engari kua he ratou kna kohutu, inahoki i hamenetia ia, kei pono te taenga atu ki Turanga katahi kahomai he waiati. Koia ra tenei e ngunguru nei tatou, e ketekete nei, mc te kaka. Na e hoa ma ko tc marama pea tenei o tatou hoa e ki nei ratou. he iwi pai, he iwi marama, toa, ua ko to haramai a muri atu ki konei me mutu to tinihanga, me mutu ranei to haramai, heoi kei hoha koe i te tuhinga, na to hoa. Na luhaba Teopaipa. Te Horo.