Untitled

Wananga, Volume 5, Issue 31, 3 August 1878, Page 389

*Kei te mohio matou e kore e tino roa rawa, kua homai e Te Kuini tenei ingoa, Ta, kite Minita Maori, e tino nui noa atu ana hoki tona tika mo tenei ingoa, i te tokomaha o enei Minita Maori kei UNKNOWN ratou nei taua ingoa.

taua Kawanatanga kino e ahei kia tu ake ano). He mea hoki, ka tae tinana mai korua kia korero ai taton, he "mangai, he mangai, kei te inoi whakaiti atu ano hoki matou kia korua, ko nga Ture (Liberal and new political institutions), ara katoa, ka hanga nei e korua i runga ite (franchies) kia rnatua homai kia whiriwhiri tahi tatou, i te ora, ite mate, i te pai, i te kino ranei o aua Ture, fmore especially) te Ture, the Maori Representation Acfc 1867, kia tino whakakorea rawatia atu taua Ture ("repeated) kia hanga houtia e korua i runga i te (franchies) he tino Ture pai e ora ai nga iwi Maori katoa mo nga tau maha e haere ake nei, kei whaora ana to tatou feaumatua a Kawana Kerei, ara, kia wehewehea ta tatou fParemata kia toru nga wahanga. 1. (Upper House} NVhare o Runga, kati ano iaia e lu nei. 2. (Representation for English only), kati anoiaiae tu nei. 3. (Representation for Maoris only). Penei katahi ir.atou ka rnohio ko te Pakeha tahi raua ko te Maori kei te hanga i nga Ture, whai hoki, katahi matou ka mohio ka ora matou nga Maori i te taimaha o nga Ture, i runga i te tokomaha haero mai, mete whanau mai o te Pakeha i ia tau, i ia tau ki Niu Tireni, kahore rawa atu he Ture e ora ai nga iwi Maori, ko tenei Ture anake, whai hoki, ki te kore tenei Ture e taea e korua te hanga, ara e te Paremata, he maumau kau te pooti i te Maori kite Paremata, mete tulii pitihana ate Maori kite Paremata, a takoto ake nei, erangi, me kcha korua, me nga Mema Maori kite tohe kite Paremata kia tino tu tenei hci Ture mo nga iwi Maori, kia rite tahi ai te tika mo te Pakeha, mo te Maori, kia kaua ano hoki e riro to raua Kawanatanga ki nga x'ingaringa o nga Pakeha o nga Maori torutoru e tautohe nei kia korua, kia hanga i runga ite riteoga (conservative, exclusion, and injury) mo te tokomaha. Na, e kara ma, kei te tino mohio atu matou, ko to koraa hiahia nui, kia hanga nga Ture kia rite tonu mo te Pakeha mo te Maori, mo nga rar.gatira, mo nga tutua, whai hoki, kei te rongo matou ki nga kupu, me nga korero kino katoa hoki mo Kawana Kerei a nga Pakeha, a nga Maori whakaaro kuare (conservative, exclusion, and injury) o roto o waho o te Paremata, mona ka tohe me hanga anganui nga Ture pai, ora, mararna katoa hoki, i runga ite mohiotanga me ts whakaae a te iwi nui tonu o te Pakeha o te Maori hoki, koia matou ka ki nei ite pono, ka taatoko tonu atu matou ia korua mo to korua aroha nui kite liapai i nga Ture, ka hanga n*i e korua liei Ture ora mo enei wliakatupuranga tamariki e tupu nei (more especially) the Maori House of Representative Act, 1873, whai hoki e kore e taea e etalii tangata kotahi o te Pakeha 0 te Maori ranei, taua whakaaro a korua te whakahawea, te whakateka mai ranei, kahore ano hoki o matou pouri mo to korua roa, te tae wawe mai ki o matou takiwa. i runga hoki i to matou moliio atu to korua taimaha i nga raruraru nunuio Waikato (kua riro mai nei i a korua te kingi Maori) o Hauraki a te Pakeha raua ko te Maori, e mahia nei e korua, kahore he okiokinga i te ao i te po. Ko nga mahi o te Koroni kua oti ia korua i roto i enei maraina e waru kua paliure, kei te nui noa ake i nga mahi 1 mahia e tenei Kawanatanga, kua hinga nei i roto i nga tau e waru kua paliure nei. \Vhai-hoki kahore matou ite kuare ki nga take i kore ai korua e porangi kite haere wawe mai ki o Ngapuhi, ki ote Rarawa Takiwa. I tukua rawatia ai mo muri rawa. Tua-tahi. kei te kore raruraru nui o Ngapuhi ote Rarawa hoki. Tua-rua, kei to korua mohio, e rite ana enei iwi e rua ki te tuakana ote (Prodigal son). He pono ra, kei te noho mohio nga iwi Pakeha Maori katoa hoki, kei te tino kaha rawa a Ngapuhi. mete Rarawa hoki, ki tehapai i n«raTnre maraina, tika, pono, pai katoa hoki, me nga tikanya ano hoki o ta tatou wliakapotio. Na mo runga i ta korua whakaaro nui kia hangaa nga T - .::'? (srood sound lav/s) 3 jJai ixC- L a (especially to propose

the Maori House of Representatives Act, 1878). E noho &i enei iwi, e rua o to tatou Kuini aroha, atawhai hoki, i runga ite kotahitanga, kia tau ai te rangi-marietanga mo uga tau maha e haere ake iiei. Koia ka tukua ake nei a matou inoi kite Runga rawa kia ia e kaha rawa nei kite tiaki ia korua. kia roa ai to korua oranga, nae te maha hoki o korua ra, kia wbakanuia mai ano hoki kia korua e ia, ete puna o nga matauranga katoa, he tnohiotanga e tp£a ai e korua te whakaoti i tenei mahi nui i te hanga i te (foundation of liberties and rights) mo te Pakeba, raua ko te Maori. Sua tirnatatia ketia nei e korua, ma reira ano hoki e taea ai e te Pakeha, raua ko te Maori, te whawhai atu i o raua hoa riri (internal enemy, external foe) o roto o waho, ake, ake. Na nga hapu katoa o Ngapuhi ki Kaikohe, o te Rarawa ano hoki. '-t