HE PIRE NA NGA TANGATA O TE HAKU PEI.

Wananga, Volume 1, Issue 3, 4 September 1874, Page 10

HE PIRE NA NGA TANGATA O TE HAKU PEI.

He whakaatu tena na matou. Na nga Hapu Na nga Rangatira. Na nga tanoata e man ake na nga ingoa ite whakamutunga o aua korero, i tetahi take hou e tino mate ai matou, e kitea i te nohoanga o te Kooti Whenua Maori ki Nepia nei i te , o nga ra o Hepetema 1871. Hou ra kta matou, kia koutou ia lie mea tawhito 110 a atu, a, kowai ranei matou ka moliip ki te titiro reta pakeha.Taua take hou, ko te rarangi 50 o te Ture Whenua Maori 1865 Ta jiatcu kitenga ai i roto i taua Ture, Koia enei, kana rawa he toenga whenua e waiho ki nga Maori. Tetahi, kana rawa he morehu mo nga Maori. I kitea ai taua take hou, eairaki ta matou, He haerenga no matou i runga i tetahi waahi o te rarangi 15 ote Ture Whenua Maori 1869, i kii. "Ki te mea ka tupu tetahi ta\i-tohe i runga i nga hua o to ratou paanga, ka tika ki ta to Ture, ma tetahi, ma etahi ranei o taua hunga e tono kite Kooti kia whakawakia taua mea, ka jiera ai te whaka-haere mc 1a te Jure Whenua Maori 1565, te waahi i nga whenua kua oli te Karaati. i iiAKRii atu ai hold matou i runga i te Ture nr.a i tono ai kia wawahia o matou whenua, kua Karaatitia nei. i Tu.'.-taih he wehenga i te hoko, mokete ranei, a etahi o nga tangata o roto i te Karaati! Tla-;;va. He rite tonu/ no te h< mai ate kai utu Reti i ng.i moni utu lJeti ki nga tangata o roto i te Karaati ranei te paanga o te tangata ki taua whenua Reti Karaatitia ra. Tua-t< j:u. He korenga no nga utu Reti mo nga tau ka torn, lea wha ranei, kahore ano nei e whakaputaina niai e nga Kai-utu Reti. lleoi, n<j te nohoanga o te Kooti, ka kiia mai ia ete Kai-whakawa o taua Kooti. Kaore e taea eia te wehewehe nga whenua kua hokona, kua moketetia ranei tetahi waahi, me nga whenua Reti i runga i te rarangi 15 o te Ture Whenua Maori 1865. Heoi mo te putanga mai o taua Ture i te waha ote Kai-whakawa. Katahi matou lea whakaaro, E ! kua whakatakotoria noatia atu e te Paremata Nui o Niu Tireni, he mate mo matou, mo nga Maori. Ina hoki, kua takoto noa atu tenei Ture i te wa ano i timatatia ai tenei Ture Kooti Whenua Maori, kaore nei i whakaaturia mai kia mohio ai matou. Tena iana me ata titiro mai koutou ki nga take i kii ai matou, kua whakatakotoria noatia atu he mate mo matou. Tua-tahi. Kua takoto noa atu taua Ture, Timata ai te whakawa i o mat ou whenua.

Tca-eua. Ko te korenga. e wuakaliaua ete Paremata kia wlxakaniaoritia, J-iei wkakaniaoritia h.oki penei, kua tonoa noatia atu kia weTiewohea ki ia tangata, ki ia tangata, i muri 111 a o to whakataunga a te Kooti, i muri atu o te tukunga ki ie Keti, penei tera ano nga tangata ora, e ora, era ano nga tangata mate, e mate. Ttta-totitt. Ko te k ore nga ote tangata raua ko toiia paanga kite whenua, e tukua kia liori ko i te mataku o te lvai-"\vTi:ika\veM"\veli.i raua ko te Ivaiwhakawai, Mei tukua lioki, tera ano e orate mea ora e mate ano lioki te mea mate. ' Tex a, ko tenei purutia kntoatia ara i roto i To purutanga o te tangata i lioko, raua ko to tangata i mokete i o raua paanga ki taua wlienua. ° Ixa b.oki lie tokomaha ano nga tangata, ka purutia nei e taua Ture liai patunga ma te Ivaiwhakaweliiweki raua ko te Kai-wliakn.wai. Etalxi mo nga tau li, Qtalii mo nga tan IS, etarii mo nga tau 19, etalii mo nga tau lio. I\owv.i ia nei e ora i roto i enei tau malia, i te ngaunga ra a te we li ran::: ko te whakawai. a. lcoia matou i wliakaaro ;;t, kajorc ravra lie toenga wlienua, tangata lioki, o mat on o ora i roto i taua Ture. Ko te kujm i wliakakuatia lie Pire ta nga tangata o Haku I'ei o te tau .1871., ko nga- tangata nana taua I itiliana e 700, ko nga tino ktr<)u tcua o taua Pire.