Untitled

Waka Maori, Volume 11, Issue 8, 20 April 1875, Page 89

Te whakaaro a te tangata e mea ana kaore tahi he neke, nakahi nei, o Niu Tirani; otira he mea whakahe i taua whakaaro nga korero nei no te Pei o Pereneti Taima, nupepa, ara:—E ki mai ana a Kapene Purueti, o nga hoia, i etahi o ana tangata e mahi ana kite kani rakau i Oruatewehi, he kainga ia e rua maero te mataratanga atu i te Paraki o Karatia, ka kite ratou i tetahi neke e toru tae kite wha putu te roa, lie weta ite waha e man ana. He hanga wehi he hanga weriiveri ravra taua hanga ki nga Maori, na reira meneti noa kua lapatapahia e ratou, ngakungaku noa ana. Engari i waimario rawa te taenga atu a te rangatira o te hunga kanikani, a Tariana Haora, i te oranga ano o taua neke, ara rokohanga atu e ia kaore ano kia patua; no konei e kore rawa e taea te whakahawea i taua korero. E rongo ana matou e kitea kotahitia ana taua tu neke i te taha ki raro o te motu ; engari e mea ana matou katahi ano ka kitea i te taha ki Whakatane, ara te Pei o Pereneti.—lwiningi JPoihi. Ko tenei korero aliuareka mo te aroha uui o tetahi kuri ki tona ariki kua panuitia mai i roto i te Atireeti Opihawa, nupepa, ara:—l tetahi rangi kua taha tata atu nei i kite te tama a Hone Kenere i tona kuri e tiaki ana i tetahi rakau wharemoa, mete tau tonu te waha. Katahi ia ka haere atu ka mea kia kuhuna tona ringa ki roto ki taua rakau kite hopu i tetahi " opohama " mana, ara he kuri ahua rite kite rapiti, he mahara hoki he pera i pahu ai tona kuri. Katahi ka hopu te kuri ra kite ringa o tona koti ka kukume

mai Ma kore ai ia e kuhu i tona ringa ki roto. Katalii ka panaia e ia te kuri ra, ka mea ano kia kuhuua tona ringa ki roto ; ko te rerenga mai a te kuri i rere mai ai, kua tomo ki roto kite puaretanga ote rakau, kua mau ki tetahi neke kua kumea mai ki waho—te he iheai i mau te kuri ra kite whiore ote neke. Meneti noa kua ngaua te ngutu a te kuri ra e taua neke, a ki hai i roa atu i te haora kotahi kua mate taua kuri pai, aroha nui. I mate i runga i tona mahi aroha nui—nui atu rapea i to te tangata aroha ki tona teina mehemea e moliiotia ana he mate tona mutunga, pera me taua kuri i mohio ra.—lioiningi Poihi. Tena te mate Ipa mai kite tangata ite3l o Maehe kua taha nei; he taitamariki Maori, te 16 ona tau, i mate rawa. E hoki atu ana taua tahae raua ko tona hoa i "Waiohiki (Ahuriri) ki to raua kainga ki Moteo, me a raua merengi i runga kaata ; katahi ka heke tetahi o nga wiira ki roto kite koruarua, he taka anake te tangata ra —i runga hoki ia ite kaata e noho ana. Ka haere te wiira ra i runga tonu i tona upoko, pakaru ana, mate tonu iho. I tanumia ia ki Moteo, i te 3 o nga haora o te ahiahi 0 te tahi o nga ra o Aperira nei {JSaalce Pei Herara). Hui katoa nga tangata i haere i runga i te rerewe 1 Akarana haere ki Onehunga, i roto i te marama o Hanuere, i tae kite 19,906 ; nga mea i haere i taua rerewe i roto i te marama o Pepiaere i tae kite 11,350. Nga taonga i kawekawea i runga i taua rerewe i roto i a Hanuere katoa kua 534 tana; i roto i a Pepuere katoa kua 665 tana. Nga moni katoa i utua ki taua rerewe i roto i a Hanuere kua £Bll 15s. 2d. ; nga moni i roto i a Pepuere kua £593 17s. sd. Na nga reihi pea, me nga purei ote Tau Hou, i nui ai nga tangata i roto o Hanuere. (Wilciri Niuhi o Akarana). Han ana, Pepuere 22 —Ko nga korero mai no Tanatipaa e ki ana kua whawhaitia, e etahi kaipuke manuwao o Ingarani, te pa e huaina ano ko Momapahiiki, i te moutere o Momapa, kei te tai rawhiti o Awherika—puhia ana, horo ana taua pa. E rima nga haora e riri ana. Te kau ma whitu nga tangata o taua kainga i mate rawa. e rima te kau nga taotu. E rua nga kaipuke uta herehere mangumangu nei i mau, e 300 nga herehere i runga—i tukuna katoatia ratou e te Ingarihi. Ko nga moni e kohikohia ana hei oranga mo nga whanaunga a nga tangata i mate i te pakarutanga o te tima nei, ate " Katcnepaaka," i paea kite Kereeti Paria Biwhi, ite akau o Ahitareeria, ite poo te 24 0 Pepuere kua taha nei, kua tae inaianei kite £6OOO. (Tirohia te Walca Nama 6 mo nga korero o te pakarutanga o taua tima). No te 27 o nga ra o Maehe i hoatu ai nga tohu Kuini (ara, he pera te ahua mete moni), ki a Meiha Keepa i Whanganui, me etahi atu Maori maia i roto 1 nga whawhai o mua. Tena ka riro ki Ingarani tetahi tangata rangatira no nga Pamihi—ara nga iwi Maori o te taha ki uta o Inia —kia akona ia ki nga mahi roia. Katahi rawa ano ka tu he tangata no aua iwi ki taua mahi.