TE WAKA MAORI. PO NEKE,TUREI,PEPUERE 23, 1875. TE KITENGA O AMERIKA. (He whakamuunga no te Waka Maori, Nama 3.) Upoko IV.

Waka Maori, Volume 11, Issue 4, 23 February 1875, Page 39

TE WAKA MAORI. PO NEKE,TUREI,PEPUERE 23, 1875. TE KITENGA O AMERIKA. (He whakamuunga no te Waka Maori, Nama 3.) Upoko IV.

KA KIMI TONU TE TENGATA-KITE —Hoki ANA KI TE KAINGA KOEERO AI KI TE PUTANGA O TANA MAHI-Ka "WHIWHI IA KI TE NUI MONA ME TE UTU MO TANA MAHI —NGA RA WHAKAMUTUNGA O TE TANGATA-KITE I TE AO HOU. I te ekenga ka eke nga heramana ki uta katahi ka rere a porangi noa iho i te nui o te ngakau hari i a ratou. Ka muia a Koromopahi c ratou; ka awhi ratou ki a ia, ka kihia ona ringaringa, ara ka motea. Ko nga mea i kino rawa ki a ia i te rerenga mai i koropiko rawa kite whenua inaianei inoi ai ki aia kia murua to ratou he. Ko nga tangata whenua nei i kite i nga kaipuke i te ata po kua tata ki to ratou moutere, a i mahara he taniwha whai paihau aua kaipuke i puea ake i te moan a i te po, katahi ratou ka haere hopohopo mai ki tn-tahi. me ic Inw.-rc mai. .Katahi. ka haere wohi mat ki to m-oaro o nga Paniam, ka talcoro ki raro ki to whenua, mini ake ai id a raU'ii. {He mahara pea he Atua.) E whakaara ana nga Paniara i te pou o ta ratou haki, e titirohopohopo mai ana e miharo nui mai ana aua tangata whenua kite ahua o nga kanohi, kite kanapatanga hold o nga kahu maitai, me nga kakahu whakapaipai 0 aua tangata hou—ara nga Pnniara. I~ : ratou whakaavo he atua rawa enei tangata i hj .; :ho ite rangi ki to ratou motu, a mea aua ratou !<■•. ' vopiko ki raro karakia ai ki aua tan gatn. lie ahua ;; •> :. oao, h e ahua nnika, te ahua o aua tangata whenua. lie mea •;ani o ratou tinana kite horu. Ko o ratou makawe, e hara i te mea poto nei, me to nga iwi manguinangu o A.wlmriL; i.a/;:ah: ' 'tea 1 reira ai, engari he makawe ron, pan . . pokohivvi e tautau ana. He iwi tvtuhoao . ■ otira he iwi ahua mahaki; ko nga kanohi i pai, me tona ahua tonu. Nui rawa te hari o ratou ite tuwhatanga a Koromopahi i etahi potae whero, me era ata ahua, ki a ratou, me nga piiti poroporo, me etahi pere iti—he mea man mai hoki aua mea Lei hoatu ma nga iwi mohoao, ina kitea. Tangohia ana aua mea e aua tangata whenua, ano he taonga nui ia. Heia ana e ratou aua poroporo ki o ratou kaki, hari rawa ana ki a ratou mea whakapaipai, ahuareka nua kite tatangi o nga pere. E kore e mohiotia ko teliea ranei o nga iwi e rua i nui ake te haringa; hari ana nga Pakeha, hari ana nga tangata whenua. I noho tonu ki uta nga heramana i taua rangi, kia ngaro ai te hoha o te rerenga mai i te moana roa, a haereere tonu ana ratou i roto i nga ngaherehere pai 0 taua motu. Ao ake te ra kua kore te wchi o nga tangata "whenua; katahi ka lioehoe mai ratou ki nga kaipuke 1 runga i a ratou waka, he waka tarai, (penei me a nga Maori nei). He hiahia hoki ki nga taonga a nga Pakeha, a haria mai ana a ratou mea hei holcokoko—ara he inanu kaka nei, he whitau katene, me te taro kai, he mea hanga kite wcri rakau. Katahi ka taiawliiotia e Koromopahi taua motu te rere i runga i ona kaipuke, kitea ana he motu paku marire. .No konei ia ka mea kia rere tonu ia kite rapu i te tuawhenua o Inia, lcei reira tata hoki taua whenua ki tana whakaaro. Otira ki hai i roa kua mohio ia kei waenganui ona kaipuke e haere ana i etahi moutere ataahua momona katoa. Ko te ahua mete tu o nga tangata o aua motu katoa i rite pu ki era i kitea tuatahitia nei; ahe nui te hiahia o Koromopahi kia

kaua e whakaohongia aua tangata, kia kore ai hoki ratou e mataku aka kore e pai mai ki a ia. I ietahi rangi i hopukia mai e nga heramana tetahi o nga tangata whenua, mauria mai ana ki runga kaipuke ; ka tonoa e Koromopahi kia mauria mai taua tangata ki tona aroaaro. Te haerenga mai a taua tangata e wiri haere mai ana i te whakamataku, a mea ana kia homai te paoro katene, whitau nei, liei mea whakamarie, ki a Koromopahi. Katahi a Koromopahi ka hoatu te potae kara pai ki runga kite upoko o taua tangata, ka whakamaua nga tautau poroporo piiti nei ki nga peke o ona ringa, me nga pere ki ona taringa; katahi ka whakahokia ki runga ki tona waka, tukua ana kia haere, a haere miharo ana haere ngakau hari ana. Heoi, i puta ano te hua o tona aroha me tona atawhai ki nga tangata 0 aua moutere. E puta kau atu ana nga kaipuke ki nga kainga kua muia rawatia e aua tangata e kawe mai ana i a ratou hua rakau, me nga weri ralcau e kainga ana, mete waimaori puataata o a ratou puna wai, hei utu mo nga taonga e hoatu noa ana e aua Pakeha;. Ko nga tangata o nga motu katoa i pa ai nga Paniara i whakaaro he iwi Atua ratou i heke iho i te rangi, no reira ratou ka manaaki nui i aua Paniara. 1 a ratou e rere ana i roto i aua motu, ka ahu mai i uta i runga ite haute kakara reka rawa, mete mea ko nga rakau kakara rawa o Inia kei uta nei e tupu ana; a kaore hoki i mohiotia e ratou he ingoa mo nga hua rakau momona, me nga rakau papai katoa, e tupu ana i aua motu. I te kitenga a Koromopahi i nga mea koura whakapai tangata, kei nga tangata o etahi o aua motu e mau ana, katahi ia ka whakaaro kua tae pea ia ki tetahi whenua koura, kei tera tali a rawa o to ao i te taha Hawhiti, i korerotia e tetahi tangata haere "whenua no Wenehi. No reira ia ka tohutohu ki a ratou kia whakaatu mai ratou i te whenua i tikina ai aua mea koura, a tuhi ana ratou ki o ratou ringa ki te taha tonga. Katahi a Koromopahi ka rere kite taha tonga kite kimi i taua whenua koura, a kite ana ia i te motu nui nei i a Kiupa; ana te roa rawa o taua motu, e maro atu ana hoki tetahi pito kite rawhiti ko tetahi pito kite hauauru, na reira lea roa te taima e whakaaro ana ia he tuawhenua rawa taua motu. Katahi ka kitea e ia, i Kiupa nei, nga maunga teitci, me nga mania whanui, me nga awa nunui. Kei kona nga rakau maha e tupu ana, tu ke te ahua tu ke te ahua, nga nikau ikeike rawa me nga rakau puawai papai—me nga manu ataahua rawa, tinitiui noa iho, e rere ana i runga i nga rakau o te ngaherehere. Kite titiro a Koromopahi he kainga kahurangi rawa a Kiupa, kaore rawa he whenua o te ao katoa e rite ana ki taua kainga ; a, i roto ite pukapuka i tuliia e ia hei whakaatu i nga painga o taua motu, ka kiia e ia te kupu nei, " ka pai te tangata ki te noho ki konei ake tonu atu." Pai atu ngaVhare 0 nga tangata o tenei motu i to nga tangata o era motu i kitea ra ite tuatahi; me nga tangata ano hoki 1 nui ake te matauranga mete rangatiratanga. Kua tino whakaaro a Koromopahi kua tae ia ki Inia, ki Hapana ranei; a tonoa atu ana e ia etahi o ana tangata kia haere ki uta rawa ote motu kite kimi i te whare ote Kingi, kite ui hoki me i kore he koura i taua whenua, me nga hua kakara hoki me nga pia rakau utu nui, pera me era kei nga whenua o te taha Rawhiti ote ao. Kaore enci mea i kitea e ratou, engari he mano noa atu nga mea pai i kitea e ratou. Ko te taewa nei ano tetahi; i kitea tuatahitia hoki taua kai ki reira, ki Kiupa nei, Ki ta ratou titiro pea ki taua kai, he mea he ia—inahoki he koura, he rakau kakara utu nui, ta ratou e rapu ana—ten a ko tato'u nei, kua inohio tatou inaianei kite nui ote ora i puta mai kite ao i runga ite kitenga o taua taro noa iho nei. Heoi, ka takitaro a Koromopahi e noho ana i

Kiupa ka rere ano ; ka kite hoki i te motu ataatua nei ko Heiti, "t6tz3.ni ingoa ko Heeta Tommiko I konei ka kite ia i tetahi rangatira nui, he rangatira whai rnana ki runga ki -tetahi wahi nui o taua motu • tona taone i noho ai lie taone ata hanga marire whare. He hoa pai rawa taua tangata ki a Korom!)pahi 1 tona rarunga i rara ai ia ki reira. Ara, na te tupato kore natemangere o tetahi o nga heramana i whakaritea hei tiaki hei mataara i te po, ka eke ai te kaipuke a Koromopahi ki runga kite toka, a pakaru tonu iho. Maringa nui e tutata ana tetahi o nga kaipuke ki a ia ; na reira, na taua kaipuke, ka ora ratofti ko ona heramana. I kitea i taua matenga o Koromopahi te atawhai mete aroha o nga tangata o taua motu. X tukua mai e taua rangatira ona waka katoa kite hoehoe i nga utanga ote kaipuke ki uta, mo te pakaru rawa ake kua ora nga taon°"a ki uta; a i tiakina paitia e ratou aua taonga, kaore rawa tetahi mea i ngaro. Te kupu i kiia e Koromopahi i roto i tona pukapuka whakaatu kite kingi me te kuini o Peina, koia tenei; —" X runga ite aroha nui, te ngawari, mete atawhai nui o taua iwi, ka oati rawa au ki a korua kaore he iwi i te ao katoa e pai atu ana i a ratou, kaore hoki he whenua e pai atu ana ito ratou. E pera tonu ana to ratou aroha ki o ratou hoa me to ratou aroha ki o ratou tinana ake ano ; he nui te ngawari o to ratou reo, he ahua kata memenge tonu o ratou paparinga." I te kitenga a taua rangatira kua pouri rawa a Koromopahi kite pakarutanga o tona kaipuke, ka mahi tonu ia kite whakamarie ia ia kia ora tona ngakau. Karangatia ana a Koromopahi eia kia haere ki tetahi hakari nui i whakatakototia e ia, a whakaturia ana nga kanikani me nga takaro o tona iwi hei whakangahau i a Koromopahi ratou ko ona heramana. Muri iho ka kawea taua rangatira e Koromopahi ki runga kaipuke, ratou ko etahi o tona iwi. Katahi ka whakahau a Koromopahi kia puhia tetahi 0 nga pu repo, hei whakakite i te mana o te Paniara. No te pakunga ka hinga ki raro aua tangata i te wehi ki taua mea whakamataku; a na to mea ka whakaae a Koromopahi kia waiho aua mea whakamate tangata liei whiu i nga hoa riri anake a taua rangatira i marire ai tona ngakau. I tetahi atu rangi ka tonoa a Koromopahi e taua rangatira kia haere ki tona wliare kia kite ia i etahi atu rangatira e rima; 1 reira ka tango ia i tona karauna (potae) koura i runga i tona matenga ka hoatu ki runga kite matenga o Koromopahi hei whakanui i a ia, hoatu ana hoki e Koromopahi te takai kakahu lei taua rangatira, mete tautau piiti poroporo nei mo tona kaki. Otira heoi nga mea i tino hari ai taua iwi nei ko nga pere pakupaku i hoatu e nga P;miarn lei a ratou, a utua ana hoki e ratou ki nga mea koura wjiakapai tangata, kite puehu koura hoki, he mea ao kite ringa. -Na, kua whiwhi nei a Koromopahi lei etahi koura hei tohu e mohiotia ai tcra atu alio te nuinga o taua hanga, kua whiwhi ano hoki i etahi atu taonga me nga mau o nga motu kua kitea nei c ia, katahi ia ka whakaaro kia hoki ia ki Peina i i tona kaipuke iti nei, ate Pinita,"' ara kia uti ia ia tetahi pa—a hanga ana taua pa ki nga rakauo tona kaipuke i pakaru ra. X waiho iho eia etahi Paniara ki muri hei kimi koura i a ia e ngaro ana, i mahara hoki ia tera e noho pai ratou ko te iwi kainga, iwi pai ngawari nei. I nui te uaua mete mate ote hokinga a Koromopahi ki X'eina i nga tupuhi kino ; ho iti tetahi no tona kaipuke mo nga tangata tokomaha i runga. IXe nui nga takiwa i pawera ai, i whakaaro ai e kore pea ia e tae kite kainga, kia korerotia eia nga mea miharo nui kua kitea nei e ia; a, i runga i taua whakaaro ona, ka tuhituhia katoatia e ia ana haerenga me ana mea i kite ai, ki nga wahi kiri hipi e rua, takai rawa kite kahu e kore nei e puta te wai ki

roto, katahi ka whaongia ki roto ki nga kaaho e rua, tetahi ki tetahi kaaho tetahi ki tetahi kaaho, tutaki rawa; katahi ka whiua tetahi o aua kaaho kite moana tere ai, ko tetahi i waiho tonu ki runga kite kaipuke, mo te tahuri te kaipuke mana e tere atu i te wai. Otirainui te kaha o taua kaipuke iti nei, i ora tonu ; ka toru wiki e rere ana ka pa te karanga, ko te whenua, e! " Ko te haringa o nga heramana i to ratau kitenga ano i te Ao Tawhito i ahua rite ano ki to ratou haringa i te kitenga i te Ao Hou ra—he tika hoki, he hokinga hari ano ia. Otira kaore i u tuatahi taua kaipuke ki Peina ; i pae haere i te hau puta ke ana kite ngutu awa ote Teekahi (he awa kei Potukara). Katahi ia ka toino ki roto ki taua awa ka rere tonu atu ka u kite taone ki Rihipona, ki reira korero ai i ana korero. Ko tetahi o ana kaipuke i wehea atu i a ia i te tupuhi i te moana, a i mahara ia kua mate atu, ki hai i roa ka tae ora mai ano i muri i a ia. Na, kua whiwhi te kingi o Potukara kite utu o tona mahi, ara kua kite ia i te tangata i taunutia i tinihangatia e ia i mua ai kua hoki ora mai tenei, kua ata puta ona tikanga, kua kore hoki tona kainga, a Potukara, e whiwhi ki nga rawa me nga mana o nga whenua kua kitea nei e Koromopahi. Katahi ka hangaa nga pakaru o tona kaipuke. ka oti ka rere ano a Koromopahi ki to taone id Parolii ,?eina). Kua maha hoki nga mararna i whakaaro ai nga tangata o taua taone heoi to ratou kitenga ia ia ratou ko ona hoa. No te taenga atu o te rongo tera tetahi o aua kaipuke maia ra e tomo ana ki ire wahapu, katahi ka pa te umere a te katoa, ka hari nui katoa te taone, ka whakatangihia nga pere, ka tutakina nga whare hoko, ka ponarv, v>a iho ka turituri te katoa. Ite ekenga o Koror>: > -:ki in. uta, ka mui katoa te tangata ki tc karan_u ki a ia. Katahi ka whakarite a matua ta ratou haere, ka haere katoa kite tino whare karakia i taua taone ki te whakawhetai kite Atua mo te rironga ma nga tangata o taua taone rawa e kite i taua tik.v..- \ rui. ara ite Ao Hou. Ano he kingi rawa a Kor; •. .k me ta ratou whakanui i a ia. He ahua ; •.{ tenei i to tera taenga ona ki taua taone i to ra; ara i tona taenga kite keeti ote whare kura katorika, i inoi ai ia kia homai tetahi mea paraoa ma tona tamaiti! Otira hei aha te mahi a nga tangata o Parohi i te mahi whakanui a te kingi i a ia, raua ko te ltuini, i tona taenga ki to raua whare. I Pahirona raua i taua takiwa, a he roa te wahi o Peina i haerea e Koromopahi i tae atu ai ki reira ki a raua. I a ia e haere ana ma roto i nga taone ka hui mai nga tangata katoa kia kite i a ia, a ka umere o ratou waha ki a ia, haparangi ana tera; ko ona hoa, tangata roaori o nga motu i haerea e ia, tirohia ana e ratou te ahua, ano he tangata i heke mai i tetahi ao noa atu no te rangi. Ka tae ia ki Pahirona ka papahoro katoa mai nga tangata ote taone kite whakataki i a ia ; a, i tona tira e haere ana i nga rori o te taone, i kapi katoa nga matapihi o nga whare i te tangata, me nga whakamahau. me runga o nga whare ano, i kapi katoa ite tangata matakitaki ki a ia. Ka haere ko taua maia rapu whenua ki mua, ko ona hoa tangata maori o nga whenua i kitea e ia i muri haere ai, ko o ratou tinana i panipania kite horu oto ratou whenua, i whakapaipaitia hoki ratou ki nga mea koura whakapai tangata o o ratou whenua, me nga huruhuru manu, me nga pupu. Ko nga manu, me nga rakau, me nga hua rakau, me nga potae koura, me nga mea pera katoa i mauria mai i nga motu i haerea e Koromopahi, i hapainga katoa aua mea i mua o to ratou tira mau haere ai hei miharotanga ma nga Paniara^ He nui te whakahonore a te kingi raua ko te kuini i a Koromopahi i tona taenga atu, he nui rawa to raua manaaki me to raua atawhai ki a ia. Itu rawa

raua ki runga 1 tona tapokoranga ki roto ki to raua whare, a Itohe raua kia kaua ia e tuturi i to raua aroaro kite kihi i o raua ringa. (Ko te ritenga tena 0 mua ma haere te tangata kite aroaro o Kin<n) 1 te korerotanga a Koromopahi ki a raua i ana haerenga katoa, mete ataahua o' liga motu kua e la '> 1 t . on 1 a whakaaturanga hoki i nga manu me nga kuri hou i mauria mai e ia, me n<*a rakau me nga rongoa utu nui kua kitea e ia, me n»a pokuru koura mete puehu koura, me nga mea koura whakapai tangata no aua motu ; i tona whakakitenga rawa hoki ki a raua i nga tangata maori o aua motu 1 tera taha o to ao 1 riro mai i a ia, katalii raua ka tmo koa ka tmo hari nui rawa atu. Ite mutunga o ana korero ka tuturi aua rangatira taua rua ka kuku 1 o raua ringi ka whakatoro kite rangi, ka whakawhetaiatu kite Atua mo tona atawhai nui i tukua mai nei ma raua te kitenga ote ao hou nei; muri iho ka haere katoa ratou kite whare karakia ate kin»i waiata ai i nga waiata whakawhetai. ° E hara i te mea ko te iwi o Peina anake i ngakau hari ki tenei kitenga nui kua kitea nei e Ivoromopahi. I puta te rongo ki nga iwi o luropi katoa, a i whakaaro nui ratou katoa ki taua mea. Otira kaore i mohio tetalii tangata kotalii noa nei o aua iwi kite nui o taua kitenga; ahakoa ko Koromopahi ano, kaore l mohio. Ki tana mahara ko tetahi wahi ia o Inia kua kitea nei e ia, me tetahi ara hou tuku tata e tae ai ki reira. Ki hai ia i mohio i reira ai, kaore hoki i mohio i muri iho i roto i nga ra o tona oranga, ko tetahi t-ino hawhe tera kua kitea nei e ia o te ao nui katoa e noho nei tatou. Me whakapoto e matou te toenga o te korero mo tenei tangata ingoa rongo nui, a Koromopahi. I muri o tona whiwhinga ki nga utu me nga whakahonoretanga katoa, me etahi atu tohu whakanui, i mona, katahi ka rere ano ia kite taha hauauru te whakaoti marire i tana mahi rapu whenua. Katahi ka kore e wehi te tangata kite haere iaia i tenei haerenga ana. He nui nga heramana, me etahi rangatira Paniara ano, i tino tohe kia whakaae ia kia haere talii ratou i a ia; he nui hoki nga kaipuke pai rawa i tukua ki a ia, ko ia tonu te rangatira mo aua kaipuke. I tenei rerenga tuarua nei he nui nga motu pai, nunui, i kitea e ia. Ko Hameika tetahi o aua motu, ko nga motu maha e huaina ana ko nga motu Karipi etahi. I te toru o ana rerenga ka kite ia i te motu e huaina ana ko Tirinitata. I kite ano hoki ia ite ngutu-awa 0 tera awa nui rawa a Te Orinoko, a i mohio ia kite nui o taua awa he awa puta mai ia i tetahi tuawhenua nui rawa. He maha ano hoki ona ekenga ki uta ki te tuawhenua o Amerika, engari kaore rawa ia i mohioju te nui rawa o taua whcnua. ' Otira ko nga ra o Koromopahi e tata anaki te mutunga e haraite ra hei nui anake mona, liei whakahonoretanga mona. 1 rokohanga ia e te he nui atu i nga he kua pa kite tangata o mua iho. Ara, i aia ano e wliakahaere ana i tana mahi kimi whcnua hou, ka tukua etahi korero whakapae kino mona ki Peina, e etahi o nga tangata Paniara kua noho kite Weta Inia (nga motu i kitea nei e ia) —he hae ki a ia me tona nui, he kore hoki no ratou e pai kia noho ki raro i tono mana. I tawaretia te kingi mete kuini ki aua korero whakapae teka, no reira ka puta ta raua kupu kia whakahokia a Koromopahi ki Peina kia whakawakia ia. Katahi ka hereherea ona ringaringa me ona waewae kite mekameka, ka kawea ki ranga kaipuke, ka whakahokia ki Peina. No te meatanga a ona kai tiaki kia tangohia nga mekameka, ki hai i whakaaetia e ia. I tohe tonu ia kia puta ia kite aroaro o te kingi raua ko te kuini me ana mekameka ano, kite whakahoki i nga whakapae mona. Ki hai i roa e korero ana ia kua mohio a Patinana raua ko Ihapera he parau aua korero, he tangata hara

kore ia. Otira kaore rawa i ngaro te mamae mete pouri o te ngakau rangatira o Koromopahi mo te ingoa o te hara raua ko te maki he ka tau ki a ia—akakoa ke whakaaro Icau na te tangata. E korerotia ana i rongoatia e ia aua mekameka i roto i tona rumu iri ai, a i ki iho ia kia tanumia aua mekameka ki roto ki tona tanumanga me ka mate ia. . Na, ko nga nui me nga honoretanga i tau ki runga ki a Koromopahi, ki hai nei i mau roa; a e kiia ana i mate rawakore koa-kore ia, ko etahi tangata ke atu i whiwhi ki nga rawa i puta mai ki Peina i aua motu momona i kitea e ia. Ko taua whenua uui hoki, ara ko Amerika, ki hai i tapaa kite ingoa o Koromopahi, te tangata nana i kite; engari i tapaa kite ingoa o tetahi tangata whakatere kaipuke no Potukara, ko Ameriko Wepuhai tona ingoa. No muri i a Koromopahi ka eke taua tangata ki uta kite tuawhenua o Amerika, me tona whakaaro ko ia te tangata tuatahi i kite i taua whenua. Heoi ra, jnehemea ko nga nui me nga rongo nui o tenei ao anake ano te utu e whiwhi ai te tangata i runga i te tohe ki nga mahi nunui me nga tikanga nui, penei kua tika kia noho tonu a Koromopahi i te moana Metitareniana nei ano hei tangata hokohoko haere noa iho a mate noa ia; no te mea me i penei ia, tera pea kua whiwhi ia kite rawa nui, kua noho ki roto ki tetahi o nga whare nui, rangatira, o tona taone ake, a Henoa, a mate noa ia. Otira e mohio ana tatou, ahakoa tae ia ki tona kaumatuatanga, me tona rawakoretanga me tona hoa koretanga, e kore ano ia e titiro whakamuri ki nga ra o tona oranga aka pouri ki ana mahi i mahia e ia. I tona tamarikitanga kua whakaaro ia "he tangata ia kua tohungia e te Atua " hei tangata kite i tetahi mea nui; a i tona koroheketanga nei, mehemea i whiwhi ia ki nga - rawa katoa o tenei ao, e kore ano e rite kite ngakau marie i tau ki a ia i runga i tona mohiotanga kua ata oti pai i a ia te whakahaere i nga mahi i whakaritea mana. Tetahi, ka hari nui ano hoki tona ngakau kite whakaaro e hara anake ite mea ko etahi whenua ataahua o ta te Atua hanganga i te ao kua whakakitea nei e ia ki nga Pakeha, mete whiwhi ano hoki ratou ki nga mea o aua whenua hei painga hei oranga mo ratou i tenei ao, engari ko te Bongo Pai a te Karaiti ka kawea ki " nga pito rawa o te ao," ka paku haere i roto i nga tini tauiwi kaore nei ano kia rongo noa kite ingoa oto ratou Matua nui i te Hangi. I te matenga o Koromopahi i mahara ano te Kingi 0 Peina ki nga tikanga nui i puta mai i runga i te manawa nui mete tohe a taua tangata; inahoki i whakahau ia kia rangatira rawa he uhunga mona, ano he uhunga kingi rawa, a nana hoki te tikanga 1 tuhia ai kite urupa nga kupu nei na; — Kei konei e takoto ana a Kobomopahi Nana a Peina i whakawhiwhi ki Tetahi ao eou.