TE HAERENGA A TE KAWANA KI OTAKI.

Waka Maori, Volume 10, Issue 24, 1 December 1874, Page 298

TE HAERENGA A TE KAWANA KI OTAKI.

(He mea tuku mai na te tangata nana i kite.) I te Mane te 2 o nga ra o Nowema, 1874, ka haere a Kawana Ta Hemi Pakutini raua ko te Rata Porena kia kite i nga iwi o Ngatiraukawa, o Ngatiawa, o Ngatitoa, e noho ana kite tai hauauru o tenei porowini,me etahi o ana hoaPakeha hoki, kia poroporoaki ki a ratou i mua o tana haerenga ki tawahi. Te rongonga a Raukawa ki. te haere mai a Kawana, katahi ka whakatika te ope i runga i te hoiho ka haere ki tatahi, kite whanga i a ia, ka arahina ia ki Otaki. Ka tae ki reira katahi ka hapainga te " hipi hipi hure "a te iwi kua rupeke mai. Ite ahiahi ka karangatia e te Kawana etahi o nga rangatira ki te tina ite paparakauta. A, ite ata ka tu te hui i te whare o Matene te Whiwhi. Ka mutu nga whai korero ka tu ake a Henare te Herekau, o Manawatu, ka panui i te pnkapuka poroporoaki ki a te Kawana. Ka mutu, ka tu ake ate Kawana, ko ana kupu enei:— E hoa ma, e nga rangatira me nga tangata o JSTgatiraukawa, o Ngatitoa, o Ngatiawa,— E whakawhetai ana au ki a koutou mo te kaha o to koutou karanga i tenei kitenga tuatahi aku i a

koutou, ahakoa e tata ana taku ra haere. Kahore oku tau e Kawana ana i tae ki nga tau o era Kawana i- m^ a * a . u / otlra i rot ° i nga ra e noho ana au kiJSTiu Tirani kua puta taku ngakau aroha ki tenei wnenua; a kite taea eau te whakahaere i etalii tikanga pai mo tenei whenua ka mahia e au ki oku hoa. Maku e korero ki a ratou i mahue iau nga tangata o ]Nm Tirani, nga Pakeha me n-a Maori, e noho ana i roto i te aroha tetahi ki tetalii, a ko nga iwi i whawhai i mua ki a ratou Maori ano kua noho tani maianei kua whakarerea nga patu. Kua puta he kupu i tetahi o koutou mo n<*a hara 0 mua, mete toto kua whakahekea i konei,°a kua ki la ko te kamga tenei o te he; engari kahore au e mahara ana ka whiua e te Atua nga tangata mo nga hara o mua atu o te putanga mai o te Eongo Pai ki konei; a e mohio tuturu ana ahau ite taenga mai o te kupu mo te maunga rongo ki runga kite whenua mete whakaaro pai ki nga tangata, i rere tonu te iwi Maori kite awhi i taua kupu, whakarerea ana a ratou mahi kino. Ko aku i mahara ai he korero maku ko ntja tikanga mo te wa e haere ake nei. Ko te meahei whakapouri lauko te iti haere ote iwi Maori. Ka nui te aroha ote ngakau kite ngaro haere o tenei iwi pai. Engari kahore he take tika mo tenei ngaronga. Penei ano te ora o koutou me o koutou taonga mete ora o matou me o matou taonga : e whiti ana te ra ki runga ki a koutou, e ua ana te ua, penei me to nga ra o mua. Ki te noho tahi nga Pakeha i roto i a koutou ka nui haere to koutou moni me to koutou oranga, ka nui hoki te kai. Tenei te tu nei i toku aroaro nga tane kaha me nga wahine ataahua, irfe nga tamariki ora. He aha rate take te tupu ai ratou penei me a matou tamariki? E hara ianei i te mea e ngoikore ana koutou, e whakarere ana i nga mea e pai ana mo ratou ? I ki atu au ki etahi o nga rangatira oto koutou iwi inapo ite maharahara au kite takanp-a mo nga tamariki, ko ta matou kai e hoatu ai he wai u,ko te tupeka e araia ana; ko ta koutou e tuku ai ko te tupeka, ko te miraka kahore, a, he nui te karaihe e tupu ana i konei hei oranga mo nga kau mo nga nanenane ranei. E ahei ano ia tangata o koutou kite tiaki i aua mea kia jnii ai te wai umo nga tamariki Taku kupu tohe ki a koutou, kia kaha te whangai i a koutou tamariki kite wai u i nga ra katoa i te ata i te ahiahi, me arai e koutou o ratou ngakau hiahia kite mahi i nga mea kino mo ratou. E mohio ana koutou ki nga mea e kino ana mo koutou me nga mea e pai ana; e mohio ana koutou mehemea ka whakakinongia e koutou nga koha pai a te Atua, ka mahi porangi, ka takahi i ana ture, e kore e tau tana manaakilanga ki runga ki a koutou, a ko ana koha pai ka whakatahuritia hei patu i a koutou. I tae au ki to koutou hahi pai i te ata nei, te hahi i hanga nei e koutou ano. Kaua e whakarerea. E hara i te mea i puta te kupu a te Atua mo te whakatupuranga kotahi, mo te wa kotahi ranei; kaore, kei te tu tonu mo koutou, penei me o koutou matua. Kia mahara koutou ki taua kupu, araia atu nga mea e whakahengia ana e taua kupu. Kia mahara koutou ki nga kura. E hiahia ana matou kia tupu ake a koutou tamariki kia penei te mohio me a matou, kia ahei ai ratou kite whakahaere tikanga, kia mohio ai ratou kite whakahaere i a ratou nei mahi. Kua ki tetahi o koutou ahakoa haere au ka puta mai he Kawana ano. Ko toku riwhi he tangata whai mana nui, he tangata - mohio raAva ; e mohio tuturu ana ahau ka nui tona pai ki Niu Tirani, ka nui tona hiahia kite whakahaere i nga mea e ora ai nga tangata okonei. Tetahi hoki, ko ana hoa tohutohu he tangata*mohio,

to etahi rangatira hoki o koutou kei te Paremete, kei te nohoanga o nga Minita, tenei hoki taku hoa, a Takuta, Porena he tangataia kua mohio kinga tikanga katoa o te koroni no tana tauiarikitanga ra ano. Tetahi hoki hoa tohutohu ko te hoa pai a te iwi Maori ko te Makarini kua whakawhiwhia nei e te Kuini ki tetahi ingoa nui. Heoi ra i runga ite tuamanako o te ngakau kia ora tonu koutou i nga ra e haere ake nei ka ki au ki a koutou, e noho ite kainga. Ko taku hiahia kia pai koutou a muri nei, koutou me a koutou tamariki; tetahi hoki, kia ahei au kite whakahaere tikanga mo koutou ahakoa kua ngaro atu au i a koutou.