HE KUPU WHAKAATU KI NGA HOA TUHI MAI.

Waka Maori, Volume 10, Issue 24, 1 December 1874, Page 293

HE KUPU WHAKAATU KI NGA HOA TUHI MAI.

E tukuna tonutia ana the Waka ki a Ihaka Kapo, ki Aorangi, ki tana ano iki mai ai. Kaore matou e mohio ana ki te tikanga i kore ai e tae atu ki a ia. Tenei ano he take ano kua kitea e matou i mohio ai matou, e mohio nei, ko etahi Maori e poka noa ana kite tango ite Potapeta nga nupepa e liara nei i te nupepa i tukua ki a ratou. Ko Tamihana Aperahama, o Kaipara, Akarana, tenei kua tuhiamai ki a rnatou tetahi reta roa mo nga tikanga maha, otira e kore eo kite nupepa nei. Kua rongo ia ki tetahi makutu kei te taha ki raro atu o Kaipava, a kua nui tona whakatakariri ki taua mea. E wliakaaro ana a ia he tika kia pehia ete turc nga makutu katoa, a kia taumaha te whiu mo nga tohunga makutu. Na, i pena ano hoki te wliakaaro ote Pakeha i nga takiwa o te pouritanga kua taha atu nei, no te mea he tohunga makutu ano i roto i te Pakeha i reira ai, lie pcra ano me nga. Maori i tenei takiwa. Otira i enei rangi ote maramatanga mete matauranga e kataina ana taua hunga teka, no tc mea kua mohiotia kaore he kaha o ratou kite whakainate ite tangata. Ta ratou mahi, he main whakahari kau i a ratou ; he tangata kia mate i a ratou i kore. E liara ite riri patai tc riri a Tamihana ki etahi Maori e haere ana, ki tana iki ai, kite Potapeta nukurauai a tangohia ana e ratou nga nupepa ki etahi tangata. E mea ana a Tamihana kia mohio aua koroke e tiakina ana e rapua ana he he mo ratou e etahi atu, a kite ata kitea ka whakawakia ratou kite tui-e, tona whiu he utu moni, ka kore lie herehere. Kua tae mai te moni a Hcmi Pama, engari kia mohio ia mo te tau kua motu i a Oketopa nei aua moni. Ko tetahi moni mo tenei tau e haere nei, kaore ano. Ko Raniera Erihana, o Otakou, e whakaatu mai ana i te marenatanga o Peteriki Kihau Tuhawaiki, mokopuna a Tuhawaiki, ki a Hana Parata, i marenatia ki Waikouaiti i te 10 o Oketopa kua taha nei. lfe nui te kai i taua marenatanga, te hakari; he tokomaha hoki nga Pakeha, nga tane me nga wahine, i tae kite whakanui i taua marenatanga. No te hokinga ki Otakou ka takoto te kai a Teone Topi hei whakahonore mo te marenatanga o tona iramutu. He nui nga tangata i hui ki taua kai, he Pakeha etahi, nga tane mc nga wahine, a i tu te kanikani ito 9 karaka ite ahiahi, tae noa kite 5 karaka ite ata e kanikani ana.

Tenei kua tae mai nga reta a Te Kanawa raua ko Pera te Iwingaro, o Ngawhitu, Akarana; me Rini Hemoata, o Whanganui; me " Tetahi ote Hinoti," o Hauraki. Kua tuhia mai e nga Maori o Rotorua nga korero o te matenga o Ngahuruhuru, rangatira o Ngatiwhakaue, i panuitia atu nei i tera putanga ote Waka. Ko ona kupu poroporoaki anake tamatou e taea ai te panui, ara ; —"Te iwi ee! Hai konei, hai konei ra, hai te ao mararaa. I muri iaau nei kia mou kite Wnakapono, kia mou hoki ki nga ture ate Kuini. Kia aroha ki nga tangata katoa, te rahi mete iti, kite pani me te rawakore. Kia tuakana kia taina to koutou ahiia, nga iwi e rua o tenei motu—Pakeha, Maori. Ko te Atua to koutou kai tiaki, ko te aroha mete atawhai to koutou kai here." Xatahi ka karanga ki ona hoa Pakeha kia hui ki tona aroaro, ka mea ; " Whakarongo mai, e aku Pakeha, ara e aku hoa aroha. Hai konei, hai te ao marama, hai toku matua hai ate Kuini. Whakaaturia aku poroporoaki ki a Kawana Kerei, Te Makarini, Te Karaka,me etahi katoa atu o aku hoa aroha i tenei mofcu." Hei tera Walca panuitia ai ona take no nga waka mai o Hawaiki. Ko nga nupepa ki a Iwi Tamauru i tukuna tonutia kite Kawakawa, Pewhairangi. Ko tenei ka tukuna ki Taumarere, ki tana e ki mai nei. Ko te reta a Himiona Kani, mo te hoko i nga whenua Maori, kua hoatu ki a Te Karaka, i te Tari Maori.

He moni kua tae mai:— £ g> d. Na Rihan "Wunu, Kai-whakawa o Whanganui, mo 1874-75. —Hemi Rakaua, Iruharama, Thomas Montgomery, Esq., me Hare te Whio, o Iruharama (No. 24.) ... 1 10 0 „ Hone Mira, o Purakanui, Kainga Maori, Otakou (No. 24.) ... 0 10 0 „ Hemi Pama, o Tauranga, na Te Earaka, o Po Neke, i homai ... 0 10 0 £2 10 0