HAORA TIPA.
Ko tetahi rangatira Maori whai mana o Hotereni, Akarana, kua mea mai kia panuitia atu e matou nga korero i raro nei mo Haora Tipa, te tino rangatira o Ngatipaoa, i mate i te 25 o Hepetema kua taha nei:— Ko Haora Tipa te morehu o nga rangatira kaumatua ote takiwa o Hauraki. Kei te pouri katoa ona iwi me ona hapu ki tona matenga; he mihi tonu te' main ki tona rangatira kua ngaro atu nei tona tinana 1 tenei ao ki tera ao. Na te Atua i whakaroa ona ra, na te Atua i whakapoto. "Na te Atua i tuku mai, na te Atua ano i tango atu." Ko tenei kaumatua, e rua ona rangatiratanga—ko te rangatira tangata, ko te rangatira kii. Ko ia te kai-tiaki mete kai-whaka-haere o tenei moana o Hauraki; ko ia hoki te kai-tiaki o enei kupu e wha ki ona iwi, o te aroha, o te atawhai, ote rangimarietanga, mete mana nui oto tatou'Hangatira nui ote Kuini e uwhi nei ite ao katoa. I puta nui ana kupu, ite wahi i tata ai ia kite mate, mo enei kupu e wha kei takahia e te tangata i muri i a ia. I puta hoki ana kupu mihi ki tona hoa i Po Neke (a te Makarini) hei pupuri i aua kii, ma ona iwi e tautoko i Hauraki nei. Ka rua wiki i mua atu o tona matenga ka karangatia e ia ona iwi i Hauraki kia huihui atu kia kite i a ia, kia rongo hoki 1 ana kupu ako i runga ake nei, a i mana taua kupu i a ratou, i haere katoa atu ratou. He kaumatua kaha ia kite whakahaere i nga tikanga ote Kawanatanga ki Hauraki nei, kite pehi hoki i nga raruraru i roto i one rohe. I haere tahi raua ko tona hoa, ko te Minita mo te taha Maori, ki a "Wiremu Tamehana kite pehi ite whawhai ki Waikato i te tau 1863. Nui atu tona mohio, a mete aha hoki tona moana, mate noa nei ia—ngaro tangata, ngaro kii. I ako iho ano ia ki tona teina, ki ana tamariki, kia piri tonu kite Kawanatanga hei matua mo ana tamariki. No mua mai ano te kaha o tenei rangatira kite pehi i nga kino o tona moana, kite hapai i nga ture ote Kuini ki runga ki ona iwi; nana hoki i kore ai e tae mai te whawhai ki Hauraki nei i te rironga o te motu nei i te ringaringa o te Kawanatanga. Ko ia hoki kite hapai ite Whakapono ki runga ki ona iwi; a i hiahia nui ano ia kia whakaturia he kura ki tona wahi mo nga tamariki Maori. E kore e mutu te mihi ki a ia mo ana mahi pai ki ona iwi me tona moana. He mea tuku atu itera e pouri ana kite matenga oto matou matua o Haora Tipa. (E whakaarohia ana i tata rawa nga tau o Haora Tipa kite 80.)
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/WAKAM18741020.2.13
Bibliographic details
Waka Maori, Volume 10, Issue 21, 20 October 1874, Page 266
Word Count
500HAORA TIPA. Waka Maori, Volume 10, Issue 21, 20 October 1874, Page 266
Using This Item
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.